„Dobra pani” to nowela autorstwa Elizy Orzeszkowej, pisarki okresu pozytywizmu. W utworze opisane zostały losy ubogiej sieroty Helki oraz zamożnej Eweliny Krzyckiej. Kobieta, kierując się dobroczynnością, zdecydowała się zaadoptować małą dziewczynkę, jednak z czasem znudziła się obowiązkami związanymi z opieką nad nią i oddała Helkę z powrotem do ubogich krewnych, skupiając się na swoich nowych kaprysach. Opowiadanie to porusza różnorodne problemy rangi społecznej, niektóre aktualne do dziś.
Spis treści
Zgodnie z programem pozytywistów, społeczeństwo powinno działać na rzecz wszystkich jego członków, a poprawa losu najuboższych warstw społecznych była uznawana za priorytetowy problem. W literaturze tego okresu często ukazywano, jak niewłaściwie rozumiana filantropia, szczególnie wśród arystokracji, może prowadzić do krzywdy. Bogaci często nie kierują się tu prawdziwą chęcią pomocy, lecz jedynie pragnieniem zaspokojenia swoich kaprysów. Mimo że dysponowali środkami, które mogłyby zmienić życie wielu ludzi, rzadko z nich korzystali. Przykład Eweliny Krzyckiej pokazuje, jak poważnie należy traktować niesienie pomocy innym – kobieta porzuciła Helkę w momencie, gdy dziecko przestało być dla niej urocze i zaczęło stanowić przeszkodę.
Nowela porusza także temat dzieciństwa i dorastania. Helka, mając zaledwie pięć lat, musi zmierzyć się z utratą rodziców i życiem w biedzie. Krótki okres, kiedy opiekowała się nią Krzycka, dał dziewczynce namiastkę prawdziwego dzieciństwa – wtedy mogła doświadczyć lepszego życia i miłości bliskiej osoby. Jednak po porzuceniu przez Krzycką Helka znów staje w obliczu smutku, nędzy i porzucenia, co sprawia, że jej dzieciństwo jest naznaczone cierpieniem i nieszczęściem, którego żadne dziecko nie powinno doświadczyć.
Janowie, krewni Helki, są ubodzy i mają na utrzymaniu czwórkę własnych dzieci, podczas gdy Krzycka, będąc zamożną, mogłaby bez trudu zapewnić byt całej rodzinie. Autorka ukazuje tu głęboką niesprawiedliwość społeczną – Krzycka, choć nie musiała pracować na swój majątek, żyła w dostatku, podczas gdy ubogie dzieci cierpiały z powodu biedy. Dla niej opieka nad Helką była niewielkim wysiłkiem, ale dla dziewczynki ten krótki okres opieki miał ogromne znaczenie i mógł zmienić całe jej życie.
Ostatnim istotnym tematem poruszonym w noweli jest kwestia realizacji postulatów pozytywistycznych, takich jak praca u podstaw, redukowanie nierówności społecznych czy wzajemna pomoc. W historii Krzyckiej i Helki widać, jak te szlachetne idee mogą zostać wypaczone przez ich niewłaściwe rozumienie. Krzycka, nie potrafiąc prawdziwie pomagać, ostatecznie skrzywdziła niewinne dziecko i nie wzięła odpowiedzialności za swoje czyny, co pokazuje, jak łatwo można zboczyć z drogi do realizacji pozytywistycznych wartości.
Aktualizacja: 2024-08-22 12:53:56.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.