„Giaur” to powieść poetycka pióra Georga Byrona, będąca jednym z najważniejszych utworów romantyzmu. To właśnie na jej łamach angielski poeta doprecyzował archetyp romantycznego bohatera, zwanego byronicznym. Samo dzieło to mroczna opowieść o miłości, zemście i cierpieniu. Tytułowy Giaur kocha niewolnicę baszy Hassana, Leilę. Ten każe swoją brankę za zdradę, topiąc w morzu. Ogarnięty żądzą zemsty Giaur zabija Turka, po czym ukrywa się przed światem za murami zakonu. Nie chcąc przebaczenia i nie mogąc zapomnieć ukochanej, cierpi samotność aż do śmierci. Jak widać, dzieło te podzielone jest na dwa wątki: miłości Giaura do Leili oraz niespełnionego uczucia Hassana do swojej niewolnicy.
Młody wenecjanin przybywa do okupowanej przez Turków Grecji. Jest człowiekiem tajemniczym, sprawiającym wrażenie szlachetnie urodzonego, ale o nieznanej przeszłości. Pośród obcej mu kultury i religii odnajduje miłość — Gruzinkę Leilę.
Piękność ta jest już jednak haremową niewolnicą możnego baszy Hassana. Kochankowie cieszą się jednak swoją miłością wbrew wszelkim konwenansom i ludzkim nakazom. Miłość przynosi im jednak tragedię. Hassan, chociaż długo zwodzony przez swoją nałożnicę, dowiaduje się o jej zdradzie. Choć kocha Leilę, jest też prawowiernym muzułmaninem. Prawo przewiduje zaś utopienie niewiernej żony. Giaur próbuje ratować ukochaną, nie przybywa jednak na czas. Zabija więc mieszkańców dworu Hassana, po czym znika. Kiedy po pewnym czasie Hassan wyrusza na czele bogatego orszaku po nową żonę, zostaje zaatakowany przez zbójców. Pośród odludzia wychodzi mu naprzeciw ich przywódca — Giaur.
Człowiek ten zmienił się pod wpływem straty. Zamiast czułym kochankiem jest teraz mrocznym, żądnym krwi mścicielem. Obaj mężczyźni ścierają się w bezpośredniej walce. Choć odważny, Hassan pada pod ciosem miecza Giaura. Wenecjanin rzuca w twarz umierającemu słowa swojej zemsty, po czym ponownie znika. Zaszywa się przed światem za murami greckiego klasztoru. Tam, przybrawszy mnisie szaty, nie szuka jednak rozgrzeszenia. Oznaczałoby ono odrzucenie miłości, w imię której popełnił zbrodnię.
Ponury Giaur jest więc samotny, odtrąciwszy zarówno świat jak i Boga. Czeka już jedynie śmierci, która wydaje mu się jedynym sposobem na ukojenie cierpienia. Chce choć przez grób połączyć się ze straconą Leilą. Na łożu śmierci zdradza spowiednikowi swoją historię, nie jest to jednak wyznanie grzechów. Giaur do końca pozostaje wierny jedynie swoim przekonaniom i namiętnością, które popchnęły go do zbrodni.
Hassan jest niezwykle szanowanym tureckim baszą — możnym panem. Wyróżniał się wielką odwagą, szlachetnością oraz podziwianą przez poddanych religijnością. Ten stateczny już mężczyzna miał, zwyczajem muzułmańskim, wiele kobiet. W jego haremie pierwsze miejsce zajmowała jednak gruzińska branka Leila. Hassan kocha dziewczynę i jest nią wręcz oczarowany. Niemniej niewolnica obdarza uczuciami tajemniczego wenecjanina Giaura. Basza podejrzewa ją o romans, jednak władcze spojrzenie ciemnych oczu Leili za każdym razem rozwiewa jego wątpliwości, budząc szacunek i bojaźń. Przychodzi jednak moment, gdy Hassan dowiaduje się o zdradzie Gruzinki. Pewnej nocy do jego pałacu przychodzą uzbrojeni ludzie. Zabierają dziewczynę ze sobą.
Wkrótce ubrany na zielono Emir każe przewoźnikowi odbić od brzegu morza. Pod osłoną nocy wpływają między skały i tam wrzucają do wody czarny worek. Przewoźnik ma wrażenie, że coś poruszyło się w nim przed wyrzuceniem. Była to Leila, którą Hassan prawem muzułmańskim ukarał za niewierność utopieniem.
Nie mogąc zdążyć z ratunkiem, Giaur napada na dwór baszy i sieje w nim śmierć. Hassan zaś pogrąża się w smutku. Prawdziwie kochał swoją niewolnicę, a jej strata stanowi dla niego ogromny cios. Bliscy radzą mu więc, żeby pocieszył swoje serce ponownym wyjściem za mąż. Basza zgadza się i odnajduje nową wybrankę. Wkrótce wyrusza po nią na czele bogatego orszaku. Jednak w odludnym, skalistym miejscu dopada go banda zbójców na czele z Giaurem.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.