Werter, tak jak każdy bohater romantyczny, ma dwie ważne pasje — literaturę i miłość. Obie kształtują jego życie w sposób dogłębny, przeplatając się zarazem na wielu płaszczyznach. Bohater Goethego wzorce miłości czerpie z książek, idealizując to uczucie, jak wielu jego późniejszych epigonów. W słowie pisanym odnajduje zaś ucieczkę od świata oraz wyrażenie własnych stanów ducha. Przez to niejako sam staje się uosobieniem tej literatury.
Spis treści
Werter bardzo łatwo nawiązuje nowe znajomości i mimo umiłowania samotności, potrafi imponować kobietom. Kiedy przybywa do Wahlheim jest świeżo po związku z niejaką Eleonorą. Wkrótce ulega urokowi Lotty, która stanowi dla niego bratnią duszę. Dla Wertera miłość jest sensem życia, dobrym i czystym uczuciem. Niestety, to co czuje względem Lotty, wypala go wewnętrznie. Miłość jest dla niego tak gwałtownym przeżyciem, że sprowadza go na skaj szaleństwa. Nie mogąc wyrzec się ukochanej, ani jej mieć, popełnia samobójstwo.
Bohater powieści Goethego był osobą niezwykle oczytaną. Kochał literaturę i poezję, wiele czasu spędzał na lekturze. Była ona poniekąd jego formą eskapizmu, ucieczką od nielubianego świata rzeczywistego. Werter jednak zatracił się w tej pasji, zaczął „żyć” poezją. Spowodowało to przenoszeniem wzorców emocjonalnych z literatury do rzeczywistości.
Zamiłowanie do książek połączyło go również z Lottą. Dziewczyna, podobnie jak bohater, kochała literaturę i często sięgała po nowe dzieła. Budzi to niemniej duże zainteresowanie Wertera, co jej osobowość. Pożyczają więc sobie nawzajem książki, zachwycają poezją.
Jak nietrudno zauważyć, Werter dobiera literaturę w zależności od swojego stanu emocjonalnego. Sam przyznaje Wilhelmowi, że szuka niejako dzieła pasującego obecnie do jego ducha.
Początkowo, kiedy jest przepełniony radością i miłosnym uniesieniem, jego ducha wyraża Homer. Dzieła wielkiego poety fascynują go, pozwalając uciec w świat pozbawiony meczących konwenansów. Zapewne odnajduje tam również tą „patriarchalną”, jak sam określa, pierwotność. Herosi, jako jednostki wybitne, są dla niego doskonałym archetypami osób walczących z przeciwnościami losu i tym samym wcielających w życie ideał wolności.
Kiedy Werter zaczyna cierpieć z powodu niespełnionej miłości, porzuca Homera na rzecz „Pieśni Osjana”. Mroczna wizja średniowiecznej Szkocji bardziej odpowiada mrokowi zasnuwającemu serce bohatera. Dostrzega podobieństwo między opisanymi tam uczuciami bólu po stracie ukochanej osoby a swoimi własnymi odczuciami. Tłumaczy nawet fragment dla Lotty, który odczytuje niedługo przed samobójstwem. Oboje rzewnie płaczą, wsłuchani w „Pieśni Osjana”.
Jak już wcześniej powiedziano, Werter idealizuje miłość, a szczególnie jej obiekt. Traktuje Lottę jako istotę wręcz idealną, anielską. Dostrzega w niej bratnią duszę, istotę rozumiejącą go na zupełnie innym poziomie egzystencji. Taki sentymentalny i nierealny wzorzec zachowania bohater czerpie z „Nowej Heloizy” Jana Jakuba Rousseau. Stylizuje je wręcz na postaci Saint-Preuxa - nieszczęśliwie zakochanego w swojej szlachetnie urodzonej uczennicy nauczyciela. Ich uczucie było czysto platoniczne, niczym zespolenie dusz. Werter traktuje swoją miłość do Lotty w tych samych kategoriach.
Co ciekawe „Nowa Heloiza” (zwana w XVIII wieku „Biblią zakochanych”) ma formę powieści epistolarnej — zupełnie tak samo jak „Cierpienia młodego Wertera”.
Aktualizacja: 2023-03-08 20:40:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.