Werter, tak jak każdy bohater romantyczny, ma dwie ważne pasje – literaturę i miłość. Obie kształtują jego życie w sposób dogłębny, przeplatając się zarazem na wielu płaszczyznach. Bohater Goethego wzorce miłości czerpie z książek, idealizując to uczucie, jak wielu jego późniejszych epigonów. W słowie pisanym odnajduje zaś ucieczkę od świata oraz wyrażenie własnych stanów ducha. Przez to niejako sam staje się uosobieniem tej literatury.
Spis treści
Miłość w życiu Wertera jest jednym z najważniejszych, jeśli nie najistotniejszym, aspektów jego egzystencji. Już na początku powieści widzimy, jak łatwo Werter nawiązuje nowe znajomości, a mimo swojej skłonności do samotności, potrafi przyciągać kobiety. Jego związek z Eleonorą, choć nie był długotrwały, wskazuje na to, że Werter nie boi się otworzyć na innych i szuka miłości. Jednak to spotkanie z Lottą zmienia jego życie na zawsze. Dla Wertera miłość to nie tylko uczucie, ale wręcz sens życia – coś, co wypełnia go i nadaje jego istnieniu głębszy sens. Lotta staje się dla niego kimś wyjątkowym, bratnią duszą, osobą, z którą łączy go głębokie, duchowe porozumienie. Jednak mimo idealizowania miłości, staje się ona dla niego zarazem niszcząca. Uczucie to, które powinno przynosić radość i spełnienie, w przypadku Wertera wypala go wewnętrznie, prowadząc do szaleństwa. Niemożność bycia z Lotta, a jednocześnie brak zdolności do wyrzeczenia się jej, prowadzi go do tragicznej decyzji o samobójstwie. Miłość, która w jego oczach jest najczystsza i najpiękniejsza, staje się zatem powodem jego zagłady. Werter nie potrafi odnaleźć równowagi, co ostatecznie prowadzi go na skraj rozpadu psychicznego i fizycznego.
Werter to postać, która żyje w świecie literatury, a książki stanowią dla niego nie tylko źródło wiedzy, ale i formę ucieczki od rzeczywistości. Jego zamiłowanie do literatury, zwłaszcza poezji, jest jednym z centralnych aspektów jego osobowości. Kiedy nie potrafi poradzić sobie z rzeczywistością, z jej trudnościami i niewłaściwym, według niego, porządkiem społecznym, Werter sięga po książki jako formę eskapizmu. Literatura staje się dla niego przestrzenią, w której może schować się przed światem. Jego pasja do poezji prowadzi do przenoszenia wzorców emocjonalnych z literackich dzieł do rzeczywistości, co skutkuje jego nierealistycznym podejściem do życia. Werter zaczyna „życie” poezją, traktując je jak coś idealnego i wyidealizowanego. Zamiłowanie do książek łączy go również z Lottą, która jest jego literacką partnerką. To ich wspólne zamiłowanie do literatury staje się początkiem głębszego kontaktu między nimi, gdyż pożyczają sobie nawzajem książki i razem przeżywają wzruszające momenty związane z poezją. Literaturę traktują jak most, który łączy ich dusze, ale jednocześnie staje się ona również źródłem emocjonalnego napięcia, które prowadzi do rozczarowań i nierealistycznych oczekiwań.
Werter dobiera literaturę zgodnie ze swoim stanem emocjonalnym, co jest wyraźnie widoczne w jego wyborach literackich. Sam bohater przyznaje Wilhelmowi, że szuka książki, która odpowiada jego obecnemu duchowi – czymś, co będzie w stanie odzwierciedlić jego przeżycia i uczucia. Na początku powieści, gdy Werter jest pełen radości, miłosnego uniesienia i nadziei, sięga po dzieła Homera. Dzieła greckiego poety fascynują go, pozwalają mu uciec od świata pełnego ograniczeń i konwenansów. Fascynacja Homerem nie jest przypadkowa – bohater odnajduje w postaciach bohaterów eposów, takich jak Achilles czy Odys, wzorce jednostek wybitnych, które walczą z przeciwnościami losu. Te postaci są dla niego ideałami, które symbolizują nie tylko odwagę, ale także wolność i niezależność. W tym okresie, kiedy Werter jeszcze wierzy w miłość i wielkie uczucie, Homer staje się dla niego źródłem inspiracji, która pozwala mu odnaleźć w sobie siłę do działania.
Jednak w miarę jak jego uczucia do Lotty zaczynają zmieniać się w cierpienie, a miłość staje się coraz bardziej nieosiągalna, Werter porzuca Homera na rzecz „Pieśni Osjana”. To dzieło wyrazistością mrocznych, melancholijnych wizji bardziej odpowiada jego stanowi emocjonalnemu – wewnętrznemu rozdarciu, smutkowi i bólowi. Wybór tego dzieła pokazuje, jak Werter zbliża się do rozpaczy, odrzucając radość i optymizm na rzecz mroku. Jego wrażliwość jest tak silna, że dosłownie tłumaczy fragmenty „Pieśni Osjana” dla Lotty, co wywołuje u obojga bohaterów głębokie wzruszenie. Literaturę Werter traktuje jak lustro swojego wewnętrznego stanu.
Werter, w pełni oddany swojej romantycznej wizji miłości, idealizuje Lottę i traktuje ją jak istotę niemal anielską. Dla niego jest ona wzorem doskonałości, bratnią duszą, z którą może dzielić każdą myśl i uczucie. Jednak w swojej idealizacji Werter odbiega od rzeczywistości, widząc w Lotcie tylko to, co najbardziej odpowiada jego romantycznym i nierealistycznym wyobrażeniom. Taki sentymentalny i nierealistyczny obraz miłości czerpie bezpośrednio z „Nowej Heloizy” Jana Jakuba Rousseau, która była popularną lekturą w XVIII wieku. Wzór miłości, który Werter przyjmuje, jest zainspirowany postaciami z tej powieści – szczególnie Saint-Preux, który zakochuje się w swojej uczennicy, Heloizie, w miłości platonicznej i wyidealizowanej. Werter traktuje swoją miłość do Lotty w podobny sposób, jak Saint-Preux traktował swoją miłość do Heloizy – jako niemal duchowe połączenie dusz, gdy fizyczna bliskość jest niemożliwa. Zamiłowanie do tej wizji miłości sprawia, że Werter staje się coraz bardziej niezdolny do obiektywnego spojrzenia na swoją sytuację i swoje uczucia. Miłość, którą idealizuje, jest jednocześnie nierealistyczna, prowadząca go do tragicznego końca. Co ciekawe, zarówno „Nowa Heloiza”, jak i „Cierpienia młodego Wertera” mają formę powieści epistolarnej, co dodatkowo podkreśla emocjonalny i osobisty charakter przedstawianych historii miłosnych, w których korespondencja staje się kluczowym elementem wyrażania uczuć i przemyśleń bohaterów.
Aktualizacja: 2024-12-01 16:35:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.