Cierpienia młodego Wertera to powieść epistolarna pióra Johanna Wolfganga von Goethego. Słowo epistula pochodzi z łaciny i oznacza list. Dzieło wielkiego niemieckiego preromantyka jest więc dosłownie powieścią napisaną w formie listów. Dzięki takiej formie czytelnik jest w stanie zgłębić prywatny świat uczuć głównego bohatera i zmiany w jego psychice na przestrzeni czasu.
Powieść epistolarna to forma konstrukcji dzieła literackiego, w którym przybiera ono formę listów, wymienianych ze sobą przez bohaterów. Kształt świata przedstawionego poznajemy z relacji piszących korespondencję. Tym samym narrator nie jest wszechwiedzący, przy tym reprezentuje postawę subiektywną. Powieść epistolarna była niezwykle popularna w okresie preromantycznym. Dopiero wprowadzenie w XIX wieku wszechwiedzącego narratora spowodowało znaczący spadek jej występowania. Obecnie jest rzadko stosowaną formą dzieła literackiego.
Oprócz Cierpień młodego Wertera na uwagę zasługują takie powieści w formie listów, jak: Listy perskie Monteskiusza (1721), Nowa Heloiza Rousseau (1761) czy Niebezpieczne związki Pierre Choderlos de Laclosa (1782).
Co ciekawe, dzieło Rousseau jest ściśle powiązane z powieścią Goethego. Niemiec był po wrażeniem filozofa, co przełożyło się na nadanie uczuciom Wertera do Lotty cech Saint-Preuxa - nieszczęśliwie zakochanego w swojej szlachetnie urodzonej uczennicy nauczyciela z kart Nowej Heloizy.
Powieść Goethego przybiera formę listów pisanych przez głównego bohatera do Wilhelma — swojego przyjaciela. Wśród nich znajdują się jeszcze trzy adresowane do Lotty i jeden do Alberta. Autor umieścił tam również urywek pamiętnika Wertera.
Jedynie wydarzenia po dokonaniu przez mężczyznę samobójstwa napisane są w formie wypowiedzi narratora - świadka. Siebie samego Goethe ukrył za postacią fikcyjnego wydawcy listów. Forma epistolarna powieści nadaje przy tym chronologię wydarzeń. Każdy z listów opatrzony zostaje datą, dzięki czemu wiemy, ile trwa akcja Cierpień młodego Wertera i co dzieje się w danym momencie. Możemy wiec dokładnie śledzić rozwój wypadków. Historia zawarta w powieści staje się też bardziej autentyczna - przybiera bowiem formę wyznań, intymnego wglądu w szczegóły życia Wertera.
Warto również nadmienić, że sama powieść przejawia synkretyzm gatunkowy. Na jej łamach znajdziemy fragmenty epickie, cytowaną przez Wertera poezję czy dialogi.
Zawarcie fabuły powieści w formie listów daje możliwość zbliżenia się do bohatera na niespotykanym poziomie. Wiadomości takie są bardzo osobiste, Werter dokonuje w nich wręcz emocjonalnego ekshibicjonizmu.
Bohater na łamach listów opisuje wszelkie swoje porywy emocjonalne, przemyślenia i przeżycia wewnętrzne. Poznajemy go więc od strony, którą sam nam przedstawia, jakiej inaczej nie moglibyśmy poznać. To przejaw indywidualizmu - ważnej dla romantyków cechy. Werter przekazuje nam co myśli o opisywanych wydarzeniach, jakie budzą w nim uczucia. Obraz ten jest więc jego własnym postrzeganiem świata.
Jako narrator Werter jest wiec subiektywny, a przedstawiona rzeczywistość przefiltrowana przez pryzmat jego osoby. Sprzyja temu brak zwrotnych odpowiedzi Wilhelma, których zresztą Werter zdaje się nie oczekiwać. Jego korespondencja ma wymiar egoistyczny, nie obchodzi go inne spojrzenie czy dyskusja. Goethe poprzez te jednostronne listy wyraził więc najpełniej jak mógł wnętrze duszy bohatera.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.