Werter to tytułowy bohater powieści epistolarnej Johanna Wolfganga von Goethego „Cierpienia młodego Wertera”. Niezwykle wrażliwy, a przy tym utalentowany młodzieniec zakochał się w pięknej mieszczance Lotcie. Niestety, choć łączyło ich duchowe pokrewieństwo dusz, dziewczyna była już zaręczona. Werter, nie mogąc jednocześnie żyć bez swojej ukochanej i walczyć o własne szczęście, decyduje się na samobójstwo. Dzisiaj bohater Goethego stanowi jedną z klasycznych interpretacji motywu bohatera romantycznego.
Spis treści
Werter to dwudziestoparoletni mężczyzna, przedstawiciel niemieckiej warstwy mieszczańskiej. Niezwykle lubiany przez kobiety, między innymi ze względu na swój zadbany wygląd, umiejętności tańca, znajomości rysunku, czy prowadzenia konwersacji. Jako strój codzienny wybierał niebieski frak z żółtą kamizelką, strój rozpowszechniony w Europie przez późniejszą popularność tej właśnie powieści Goethego. Z bliskich Wertera znana jest jedynie matka oraz przyjaciel Wilhelm. To właśnie do niego pisze listy, będące treścią powieści. Przed piękną Lottą darzył on uczuciem niejaką Eleonorę.
Najbardziej wyróżniającą cechą Wertera jest jego niezwykła wrażliwość, determinująca niemal każdy aspekt jego życia i osobowości. Jego wewnętrzny świat uczuć i emocji jest niezmiernie bogaty, lecz jednocześnie chaotyczny, przez co bohater często gubi się w labiryncie własnych przeżyć. Wrażliwość Wertera sprawia, że jest niezwykle podatny na wzruszenia – roni łzy nawet w odpowiedzi na najmniejsze impulsy z zewnątrz. Jednocześnie nie waha się otwarcie wyrażać chwil szczęścia i euforii, potrafiących go ogarnąć z równą siłą, co melancholia. Werter nie kieruje się chłodną kalkulacją ani rozsądkiem; jego serce, pełne intensywnych uczuć, wyznacza jego stosunek do Boga, świata i samego siebie. Jednakże ta ogromna wrażliwość ma swoją mroczną stronę – bohater cierpi na Weltschmerz, czyli ból istnienia, który jest reakcją na sprzeczność między jego idealistycznymi marzeniami a rzeczywistością.
Poczucie wyobcowania i konflikt z otaczającym światem tylko pogłębiają jego fatalizm i skłonność do introspekcji. Werter, jako jednostka wyjątkowa, nie potrafi zaakceptować żadnej formy podporządkowania ani autorytetu. Jego natura buntownika uwidacznia się w niechęci do zaakceptowania zdania innych oraz w odrzuceniu ograniczeń narzucanych przez społeczeństwo. Szczególnie dotkliwie odczuwa niesprawiedliwość wynikającą z uprzedzeń stanowych, związanych z klasą społeczną. Jednakże jego bunt ma specyficzny charakter – Werter nie podejmuje aktywnej walki z rzeczywistością, nie szuka sposobów na jej poprawę. Zamiast tego pogrąża się w rozpaczy, uznając, że walka z jej niedoskonałościami jest bezcelowa. Mimo swojej buntowniczej natury, Werter zachowuje szlachetność i dobroć. Dowodem jego honorowego charakteru jest decyzja, by nie próbować odbierać Lotty jej narzeczonemu, Albertowi, mimo że żywi do niej głębokie uczucie.
Werter jest człowiekiem obdarzonym wieloma talentami oraz głęboką inteligencją. Jego wykształcenie i zainteresowania artystyczne wyróżniają go na tle innych. Bohater ceni poezję, literaturę i sztukę, co znajduje wyraz w jego twórczości – chętnie rysuje i wyraża swoje emocje za pomocą artystycznych środków. Jednakże Werter nie potrafi odnaleźć spełnienia w pracy zawodowej, którą uważa za coś przyziemnego i monotonnego. Brak przywiązania do codziennych obowiązków sprawia, że bohater unika konfrontacji z rzeczywistością, co tylko wzmacnia jego poczucie wyobcowania. Jego artystyczna dusza szuka sensu w emocjach i pięknie, lecz równocześnie odrzuca pragmatyzm, co prowadzi do jeszcze większej alienacji w społeczeństwie.
Najbardziej destrukcyjnym elementem życia Wertera jest jego miłość do Lotty, całkowicie pochłania jego umysł i serce. Uczucie to staje się dla niego żywiołem nieokiełznanym, przejmującym nad nim pełną kontrolę. Werter zatraca się w swojej miłości, nie potrafi zachować równowagi ani zdrowego dystansu. Już od pierwszego spotkania z Lottą idealizuje ją, tworząc obraz kobiety doskonałej. Miłość do Lotty jest dla niego nie tylko źródłem ekstazy, ale także cierpienia, gdyż szybko zdaje sobie sprawę, że nie ma szans na jej odwzajemnienie. To uczucie, oderwane od realiów, staje się przyczyną jego wewnętrznego rozdarcia, prowadząc go na skraj rozpaczy. Ostatecznie właśnie ta niezdrowa obsesja na punkcie Lotty przyczynia się do tragicznego końca bohatera, który, nie widząc innego wyjścia, decyduje się na samobójstwo jako jedyną drogę ucieczki od bólu.
Werter został ukształtowany na podstawie młodzieńczych przeżyć samego Goethego, który w okresie studiów prawa zmagał się z podobnymi emocjonalnymi burzami i skrajnymi stanami ducha. Jego sposób opisywania tych stanów, pełen ekspresji i dramatyzmu, stał się inspiracją dla narracji „Cierpień młodego Wertera”. Dzięki temu Werter jawi się jako postać niezwykle autentyczna, bliska nie tylko autorowi, ale i całym pokoleniom młodych ludzi zafascynowanych romantycznym idealizmem.
Werter, podobnie jak Goethe, jest miłośnikiem literatury, co odgrywa istotną rolę w kształtowaniu jego osobowości. W przemyśleniach bohatera widać wyraźny wpływ filozofii Jeana-Jacquesa Rousseau, który kładł nacisk na wolność jednostki, życie w zgodzie z naturą oraz szczerość w wyrażaniu własnych przeżyć duchowych. Co więcej, jego literackie zainteresowania odzwierciedlają także ewolucję samego Goethego – przejście od klasycznego Homera do mrocznych tonów „Pieśni Osjana” stanowi wyraz zmieniających się nastrojów bohatera i autora w okresie studenckim.
Ważnym elementem, który łączy Wertera z jego twórcą, jest niechęć do pracy zawodowej, szczególnie tej związanej z administracją. Goethe, wykształcony w kierunku prawa, czuł się głęboko niespełniony, wykonując obowiązki, które uznawał za nużące i oderwane od jego artystycznych ambicji. Werter dzieli tę niechęć, co znajduje odzwierciedlenie w jego stosunku do przedstawicieli niemieckiej legislatury. Bohater, choć wykształcony, nie potrafi odnaleźć sensu w swojej pracy i traktuje ją jako przyziemny obowiązek, który nie jest w stanie zaspokoić jego duchowych potrzeb. Ambiwalencja ta oddaje także konflikt między oczekiwaniami społeczeństwa a aspiracjami jednostki wybitnej.
Poznanie genezy postaci Wertera zmienia sposób, w jaki postrzegamy bohatera, i pozwala lepiej zrozumieć jego złożoną osobowość. Werter nie jest jedynie fikcyjnym młodzieńcem, pogrążonym w nieszczęściu i miłosnym bólu, ale symbolicznym obrazem młodego Goethego, jego emocji, pasji i zmagań z rzeczywistością. Dzięki temu "Cierpienia młodego Wertera" stają się dziełem nie tylko literackim, ale także autobiograficznym, dokumentem epoki oraz wyrazem indywidualnego konfliktu między artystycznym idealizmem a brutalnością rzeczywistości. Postać Wertera, inspirowana autentycznymi przeżyciami autora, odegrała istotną rolę w kształtowaniu kultury europejskiej.
Główny bohater powieści Goethego to postać niejednoznaczna i trudna w ocenie. Przede wszystkim na pierwszy plan wysuwa się jego bogate życie wewnętrzne, z którym Werter nie potrafi sobie poradzić. Rozchwianie emocjonalne oraz poczucie tłamszenia przez społeczeństwo potęgują w nim uczucie samotności. Główny bohater to jednostka wyjątkowa, ale będąca ofiarą samej siebie. Nie mogąc pogodzić się z zastaną rzeczywistością, a zarazem niezdolny do podjęcia w niej jakiejkolwiek interwencji, ostatecznie neguje ją samobójstwem. To czyni z Wertera bohatera tragicznego. Warto jednak pamiętać o drugiej ocenie tej postaci. Najlepiej ujmują ją słowa Alberta: “łatwiej jest umrzeć, niż mężnie znosić życie pełne udręki”. Jest to więc sugestia, że Wertera odznacza strach przed prawdziwym życiem, od którego decyduje się uciec.
Aktualizacja: 2024-12-01 15:40:32.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.