Werter i Albert z Cierpień młodego Wertera zostali przedstawieni w dużym kontraście do siebie. Nie jest to jedynie zasługa kochania tej samej kobiety. Podczas gdy główny bohater to niezwykle emocjonalne, wyobcowane indywiduum, mąż Lotty stanowi uosobienie dojrzałości wewnętrznej i życiowej. Porównanie tych dwóch postaci zdaje się nie tylko zestawieniem odmiennych charakterów, ale również konfrontacją ideałów dwóch nadchodzących po sobie epok - oświecenia i romantyzmu.
Bohater Goethego to skrajne indywiduum, jednostka wybitna. Posiada ogromne pokłady czuć, często popada w skrajne stany emocjonalne, nad którymi nie panuje. Wszystko to powoduje brak możliwości porozumienia z otaczającą go rzeczywistością i niezgodę na panujący w niej porządek. Dotyczy to również społeczeństwa, nadal przejawiającego klasową budowę postfeudalną.
Werter to buntownik, przeświadczony zarazem o bezsensowności swojego buntu. Wiecznie więc ucieka, kryje się w świecie poezji i przyrody, krainie własnych marzeń. Grzęźnie coraz bardziej we własny wewnętrzny świat, czując wstręt do tego zewnętrznego.
Werter przeżywa więc tak zwany Weltschmerz - ból istnienia. Kiedy zaś spotyka go w życiu uczucie miłości do Lotty, idealizuje je. Nie potrafi dostrzec w kobiecie prawdziwej istoty, a swoje uczucia do niej przybierają destrukcyjny charakter. Ogromna namiętność wypala Wertera, nie pozwala mu istnieć. Dlatego, kiedy ostatecznie orientuje się o bezsensie swojej miłości, popełnia samobójstwo.
Albert jest o kilka lat starszy od Wertera. To mężczyzna samodzielny, odpowiedzialny i emocjonalnie dojrzały. Nie unika pracy zawodowej, stanowi ona ważny element jego życia. Swoimi poglądami reprezentuje starszy i bardziej zdystansowany świat wartości. Widać to szczególnie na przykładzie różnicy postrzegania samobójstwa między Werterem a Albertem: "łatwiej umrzeć, niż znosić życie pełne udręki". Taki właśnie jest Albert. To mężczyzna w pełnym znaczeniu tego słowa. Daje oparcie Lotcie, nawet jeżeli nie może odnaleźć z nim "pokrewieństwa duszy". Kocha ją jednak na swój przyziemny, codzienny sposób.
Samego Wertera również początkowo traktuje z przyjacielską życzliwością. Robi on na nim wrażenie, fascynuje odmiennością postawy i życia emocjonalnego. Jednak kiedy ciągłe wizyty w ich domu budzą podejrzenia o miłość do Lotty, Albert staje się Werterowi nieprzychylny.
Werter i Alberta są inni praktycznie pod każdym względem. Jeden z nich wciela w życie ideały nadchodzącego romantyzmu, drugi zdaje się podążać za odwiecznym archetypem mężczyzny w kulturze europejskiej. Tym samym ich konfrontacja nabiera nie tylko wymiaru różnicy charakterów. Przenieść ją można na grunt walki światopoglądów nowej epoki i iście odwiecznego porządku. Jeżeli chodzi o wynik tego starcia, wydaje się jednoznaczny.
Wedle swoich przekonań Werter podjął się ostatecznego buntu wobec świata. Odciął ostatnią łączącą go z nim nić - życie. Tymczasem Albert pozostał w nim i działał, aktywnie realizował swoje życie. Bunt Wertera był więc bezowocny, rozwaga Alberta miała swoiście przyziemny sens. Wiele lat później Słowacki ujmie podobną myśl słowami Kordiana siedzącego na białych klifach Dower. Chociaż duch Wertera był wzniosły, ostatecznie były też rozdęty i jedynie rozwiał się na wietrze istnienia. Spokojny, przyziemny żywot Alberta uzyskał zaś namacalną wartość.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.