Głównym wątkiem powieści epistolarnej Johanna Wolfganga Goethego pt. „Cierpienia młodego Wertera” jest nieszczęśliwa miłość bohatera do mieszczanki Lotty. Stanowi on zarazem realizację motywu miłości nieszczęśliwej — dziewczyna zaręczona jest z innym mężczyzną, niemogący o niej zapomnieć Werter cierpi, a ostatecznie popełnia samobójstwo.
Spis treści
W liście z 16 czerwca 1771 roku Werter opisuje Wilhelmowi swoje pierwsze spotkanie z Lottą, córką książęcego komisarza. Do ich znajomości dochodzi podczas wiejskiego balu, w którym Werter uczestniczy niemal z przypadku. Atmosfera wydarzenia, pełna beztroski i prostoty, działa na niego ożywczo. Poznanie Lotty staje się punktem kulminacyjnym wieczoru – dziewczyna od razu przyciąga jego uwagę swoim wdziękiem, inteligencją i niezwykłym urokiem osobistym. Spędzają wspólnie cały wieczór, a Werter, zafascynowany jej naturalnością i otwartością, zaczyna żywić do niej głębsze uczucia. Jednak to zauroczenie od początku nosi w sobie tragiczne piętno, gdyż Lotta jest zaręczona z Albertem. Symboliczną zapowiedzią przyszłych cierpień Wertera są błyskawice, które oświetlają niebo podczas ich wspólnego tańca, podkreślając intensywność i nieuchronność emocji bohatera.
Po balu Werter staje się stałym bywalcem domu komisarza, zyskując sympatię zarówno gospodarza, jak i licznego rodzeństwa Lotty. Jego szczerość, otwartość i zdolność do nawiązywania serdecznych relacji sprawiają, że zyskuje szczególne miejsce w ich życiu. Sam Werter odnajduje w tej znajomości coś wyjątkowego – więź, jakiej dotąd nie doświadczył. W relacji z Lottą widzi spełnienie marzeń o bratniej duszy, co tylko pogłębia jego fascynację dziewczyną. Werter idealizuje zarówno Lottę, jak i swoje uczucie do niej, stawiając ją na piedestale doskonałości. W tych chwilach czuje się niezwykle szczęśliwy, a jego życie nabiera nowego sensu. Choć Lotta zachowuje wobec niego przyjazny dystans, Werter czasami odnosi wrażenie, że dziewczyna odwzajemnia jego uczucia. To przekonanie jeszcze bardziej pogłębia jego zaangażowanie, mimo że w głębi duszy zdaje sobie sprawę z trudności tej relacji.
Sielankę Wertera przerywa list z 30 lipca 1771 roku, w którym opisuje powrót Alberta, narzeczonego Lotty. Albert okazuje się człowiekiem uprzejmym i wyważonym, nie wykazuje wobec Wertera zazdrości ani wrogości. Wręcz przeciwnie – traktuje go jak bliskiego znajomego domu. Jednak obecność Alberta całkowicie zmienia dynamikę relacji. Werter wyczuwa subtelną zmianę w atmosferze – choć jest nadal mile widziany, zaczyna zdawać sobie sprawę z niemożliwości dalszego rozwijania swoich uczuć. Albert i Lotta, jako para, prezentują obraz harmonijnego związku, co uświadamia Werterowi, że Lotta prawdziwie kocha swojego narzeczonego. Ta świadomość rodzi w nim coraz większe napięcie i poczucie wyobcowania, które staje się dla niego nie do zniesienia.
W obliczu narastających emocji Werter decyduje się opuścić Wahlheim we wrześniu 1771 roku. Wybór ten jest dla niego bolesny, lecz wydaje się jedynym możliwym rozwiązaniem. Zaczyna rozumieć, że jego obecność stawia wszystkich w trudnej sytuacji – zarówno Lottę, Alberta, jak i jego samego. Choć początkowo starał się odnaleźć swoje miejsce w tej skomplikowanej relacji, w końcu zdaje sobie sprawę, że nie może konkurować z miłością, która łączy narzeczonych. Werter opuszcza Wahlheim bez pożegnania, pozostawiając za sobą zarówno bolesne uczucia, jak i nadzieję na ich wzajemność. Jego decyzja, choć pozornie rozsądna, jest początkiem jego stopniowego rozstroju emocjonalnego.
W liście z 20 lutego 1772 roku Werter opisuje Wilhelmowi swoją reakcję na wiadomość o ślubie Lotty i Alberta. Uświadamia sobie, że uczucia do dziewczyny nie wygasło i tym samym zaczyna cierpieć jeszcze bardziej. Szlachetnie życzy jednak młodym szczęścia, bowiem nie żywi do swojego rywala żadnej urazy. W sierpniu, będąc wzburzonym afrontem, jakiego doznał od arystokracji, ulega przemożnej chęci bycia bliżej ukochanej. Przenosi się więc do miasteczka, gdzie mieszkają Albert i Lotta. Staje się gościem młodego małżeństwa, wizyty te przynoszą mu jednak wiele cierpienia. Nie potrafi już odnaleźć szczęścia poprzedniego lata.
Werter czuje się wewnętrznie rozdarty. Zdaje sobie bowiem sprawę, że mąci wspólne życie młodego małżeństwa, nie może zarazem żyć bez Lotty. Jego wizyty stają się jednak oraz bardziej niepożądane. Początkowo przychylny mu Albert prosi żonę o ograniczenie spotkań z Werterem, na co dziewczyna przystaje. W grudniu prosi przyjaciela, żeby nie przychodził do niej przed wigilią. Stan psychiczny bohatera ulega pogorszeniu. Nie widząc możliwości rozwiązania tej sytuacji w inny sposób, Werter postanawia odebrać sobie życie. Pisze list pożegnalny do Lotty i zaczyna porządkować swoje sprawy. W tym samym czasie Lotta zdaje sobie sprawę z uczuć, jakie żywi względem Wertera. Gdy niespodziewanie ten zjawia się w jej domu, odczuwa niepokój. Prosi go o odczytanie przetłumaczonego dla siebie fragmentu „Pieśni Osjana”. Oboje nagle poddają się rozpaczy własnej sytuacji. Płacząc, Werter całuje Lottę, ta jednak odpycha go od siebie i ucieka do sąsiedniego pokoju. Bohater wychodzi wzburzony.
Następnego dnia pisze ostatnie słowa do Lotty, zapewniając o wieczności swojego uczucia. Prosi również Alberta o pożyczenie pistoletów, potrzebnych podobno w podróży. O północy porządkuje ostatnie papiery, zakłada niebieski frak z żółtą kamizelką i strzela sobie w głowę.
Aktualizacja: 2024-12-08 10:45:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: kontakt@poezja.org. Bardzo dziękujemy.