W dramacie „Balladyna” autorstwa Juliusza Słowackiego występuje bardzo rozbudowana warstwa symboliczna, za którą autor ukrył wiele dodatkowych znaczeń i tropów. Dzięki nim czytelnik ma możliwość odkrywania nowych tropów interpretacyjnych. Niektóre symbole w dramacie mogą mieć inne znaczenie dla poszczególnych bohaterów. Ich sens oparty jest albo na czynach samych bohaterów, albo na pozatekstowych znaczeniach i nawiązaniach.
Dzbanek w „Balladynie” stał się symbolem rywalizacji, ale także nowego, lepszego życia. To właśnie do dzbanków Alina i Balladyna zbierały maliny, dzięki którym Kirkor. Początkowo miał także oznaczać spełnione szczęście dla tej z dziewcząt, która zostałaby wybrana przez rycerza. Za sprawą Balladyny stał się on jednak symbolem tragicznej rywalizacji i sporu między siostrami.
Maliny dla każdej z sióstr symbolizują coś innego. Alinie przypominają one kolor ust Kirkora, w którym dziewczyna zaczyna się zakochiwać. Starszej siostrze, Balladynie, kojarzą się za to z barwą krwi. Maliny, podobnie do dzbanka, mogły symbolizować nowe, lepsze życie, ostatecznie zaś stały się tożsame z morderstwem i sporem między siostrami.
Korona w dramacie symbolizuje władzę. Jest ona świętą koroną Lecha i insygnium królewskim, atrybutem władzy. Słowacki w swoim dziele stworzył legendę, według której koronę tę nosił pierwszy król Polski, a otrzymał ją od mędrca ze Wschodu. Zaginięcie korony symbolizuje nieszczęścia i klęski, jakie spadły na państwo polskie. Korona dostaje się do rąk różnych bohaterów - w pewnym momencie prześmiewczo koronowany jest nią Grabiec, a ostatecznie zdobywa ją Balladyna. Korona nie oznacza dla niej jednak szczęśliwych rządów.
Piorun to symbol kary bożej, sprawiedliwego wyroku niebios na zbrodniarzach. To manifestacja siły wyższej, która obserwuje działania ludzi i ingeruje w ich losy, gdy zachodzi taka konieczność. Piorun to także siły natury, dążące do przywrócenia naturalnego porządku.
Krew to symbol morderstwa, niewinnej ofiary, która padła ofiarą sił większych od siebie. Krew zostawia po sobie niezatarty ślad na czole Balladyny, jest ona także jednym z dowodów popełnionej przez niej zbrodni.
Piętno na czole Balladyny to także symbol morderstwa. Oznajmia ono całemu światu, kim tak naprawdę jest bohaterka, że stała się zabójczynią swej siostry. Powstaje ono na skórze Balladyny tuż po popełnienia morderstwa, gdy bohaterka rozmazuje sobie krew Aliny na czole. Plamy tej nie da się zmyć w żaden sposób. Piętno to nawiązuje do historii Kaina i Abla.
Nóż to narzędzie zbrodni, a także jej symbol. Korzysta z niego Balladyna, by zamordować swoją młodszą siostrę w rywalizacji o Kirkora, pozbyć się swojego kochanka - Grabca oraz by otruć Fon Kostryna. Nóż symbolizuje także walkę o władzę - to z jego pomocą Balladyna pozbywa się kolejnych przeciwników w drodze na tron.
Wierzba płacząca to symbol cierpienia, kary i smutku, ale także wiedzy. W wierzbę zamieniony zostaje Grabiec w ramach kary, a czyni to rozzłoszczona Goplana. Ma go to nauczyć szacunku do cudzych uczuć. W tej postaci zostaje on świadkiem zamordowania Aliny. Wierzba według wierzeń ludowych potrafi płakać, stąd jej powiązania ze smutkiem i cierpieniem.
Zamknięta skrzynia to symbol nie odkrytej tajemnicy. Kirkor podarował ją Balladynie, by przetestować jej lojalność. Zakazał on bowiem żonie otwierania jego podarku. Zamknięta skrzynia nosi więc w sobie sekret, którego nie można poznać.
Barwy spełniają szczególną rolę w dziele Słowackiego. Każda z nich ma inne znaczenie, istotne dla wydarzeń. Złoto to kolor królewski, oznacza władzę i dobrobyt. Złotą karetą podróżuje Kirkor, gdy udaje się do domu Aliny i Balladyny. Czerwień to kolor krwi, może symbolizować zbrodnię, ale bywa także kojarzona z władzą. Czerń to kolor tajemnicy, a także barwa oczu i włosów Balladyny. Może symbolizować także żałobę lub sekret - czarna jest bowiem opaska, którą Balladyna zasłania piętno na czole. Biel z kolei kojarzona jest z czystością, szlachetnością i niewinnością. Cera Balladyny początkowo jest biała, jednak z czasem bohaterka traci swoją niewinność.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.