Świat przedstawiony, który w swoim dramacie „Balladyna” stworzył Juliusz Słowacki, nie jest realistyczny. Pojawiają się w nim bowiem elementy baśniowe i fantastyczne, Słowacki tworzy także legendy o początkach Polski, które w jego utworze stają się częścią jego historii. „Balladyna” przypomina ludową opowieść, pełną baśniowego klimatu, ale zawarte w niej ironia i groteska sprawiają, że Słowacki kpi właśnie z naukowego traktowania mitów i legend, jakby były faktycznymi elementami historii. Cechy gatunku charakterystyczne dla baśni czy mitu zostały przez Słowackiego wyśmiane i sparodiowane właśnie przy pomocy takich zabiegów jak stosowanie kpiny czy groteski.
Groteska definiowana jest jako kategoria estetyczna, która łączy w sobie dwa sprzeczne elementy (na przykład tragedię i komizm). Może być także elementem stylizacji, łączyć w sobie satyrę i grozę w niespodziewany sposób i zaskakiwać tym samym czytelnika.
Groteska może służyć odbiciu prawdziwej rzeczywistości w krzywym zwierciadle i ukazaniu jej absurdów. Tym zabiegiem posłużył się Juliusz Słowacki w „Balladynie”. Dzięki niemu wykreował i opisał rzeczywistość, która w groteskowy sposób ukazała problemy prawdziwego świata. Słowacki zanegował w ten sposób najpopularniejsze założenia swoich czasów, takie jak miłość od pierwszego wejrzenia, prosty, uczciwy i inspirujący lud czy poświęcenie się jednostki dla ogółu.
Miłość została bowiem przedstawiona jako Kirkor, który poszukuje żony, swojej jedynej ukochanej, którą poślubi. Jednak gdy widzi dwie piękne siostry, nie potrafi wybrać jednej z nich, dlatego decyzję zawierza losowi i każe dziewczynom rywalizować w trakcie zbierania malin do dzbanka, co jest zaprzeczeniem miłości od pierwszego wejrzenia. Balladyna jako osoba z prostego, szanowanego przez romantyków ludu, okazuje się być osobą okrutną, bezwzględną i dążącą do władzy za wszelką cenę. Z kolei poświęcenie Kirkora dla dobra ojczyzny - chce on przywrócić prawowitego króla do władzy - okazuje się bezsensowne, tron przejmuje bowiem jego żona-morderczyni.
Światem stworzonym przez Słowackiego rządzi więc ironia oraz kpina z programowych założeń romantyzmu. Tego typu zabieg zwany był ironią romantyczną. Oznacza ona między innymi zacieranie się granic między światem wykreowanym, a prawdziwym i pojmowaniem aktu twórczego jako gry. Autor podważa reguły, które rządzą światem i gra z konwencją. Ironizuje, przedstawiając świat takim, jakim wyobrażają go sobie romantycy.
Słowacki podważa wszystkie wartości moralne, które popularne były w czasach romantyzmu. Patriotyzm, reprezentowany przez Kirkora, jest skazany na porażkę - kraju nie można uratować, a prawowity król nie ma szans, by powrócić na tłum. Przedstawicielki prostego ludu wcale nie cieszą się swoim życiem, wręcz przeciwnie - stara wdowa marzy o lepszym życiu dla swoich córek, które rywalizują między sobą o względy bogatego rycerza. Dobrzy bohaterowie nie mają szans na szczęśliwe życie, a zło triumfuje w świecie przedstawionym. Wszyscy są bezradni w obliczu losu, który wpływa na ich życie i nie mogą oni nic z tym zrobić.
Słowacki dodatkowo kpi z pracy historyków, którzy próbowali wyjaśnić pochodzenie narodu polskiego. Opowieści o koronie i królu Popiele stanowią ironiczne przedstawienie tego typu opracowań. Słowacki zmienił także stereotypowe przedstawienie Słowianina, jako kogoś dobrego i prostodusznego. W jego dramacie zmienia się on w postać krwawą i bezduszną, bezwzględnie dążącą do władzy.
Słowacki w „Balladynie” dystansował się więc od popularnych założeń swojej epoki za pomocą groteski i ironii. Obalił często wówczas pojawiające się w literaturze motywy, takie jak szczęśliwy prosty lud, wybitna, patriotyczna jednostka, poświęcająca się dla ojczyzny czy miłość od pierwszego wejrzenia. W ten sposób ujawnił pewne słabości programowych założeń romantyków i sprzeciwił się obowiązującej konwencji. Dla Słowackiego ironia romantyczna i groteska były zwierciadłem, w których odbiły się wady romantycznego światopoglądu. W ten sposób pogłębił on spojrzenie na popularne wówczas motywy.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.