Ksiądz Piotr to tary bernardyn, jeden z głównych bohaterów trzeciej części „Dziadów” Adama Mickiewicza. Pokorny i skromny zakonnik przeprowadza na opętanym Konradzie egzorcyzmy, wstawia się również za matką Rollinsona u Nowosilcowa. To właśnie jemu dane zostanie profetyczne widzenie, w którym Bóg ujawni przeznaczenie Polski jako Mesjasza Narodów. Odważny, chociaż skromny ksiądz stanowi nietuzinkowy przykład duchownego patrioty.
Ksiądz Piotr to bernardyński zakonnik, wedle swoich własnych słów w posuniętym już wieku. Prawdopodobnie doświadczył w swoim życiu ciężkiej pracy, która osłabiła jego ciało. Mimo tego duchowny służy posługą i pocieszeniem dla osadzonych w zakonie ojców Paulinów więźniom, towarzyszy pani Rollinson podczas posłuchania u Nowosilcowa. Wynika to z jego ogromnej religijności, przywiązania do Boga.
Zakonnik wyróżnia się ogromną pokorą, która bije od każdego jego gestu i słowa. Zawsze nawołuje wśród więźniów do modlitwy, siebie zaś nazywa niegodnym sługą Stwórcy. Z tej cechy wynikają inne, takie jak skromność i spokój. Ksiądz Piotr nie jest bynajmniej osobą skrytą, bojaźliwą. To człowiek, który poświęca się prawdzie, nie boi zarówno diabła jak i ludzi.
Wykazuje się odwagą w konfrontacji z Nowosilcowem, stając wobec nieprzychylnego sobie Senatora niczym Jezus na sądzie w domu arcykapłana. Scena ta jest wręcz nawiązaniem do swojego ewangelicznego odpowiednika, gdzie odważny i bezbronny zarazem reprezentuje prawdę wobec brutalności oraz zakłamania.
Z kolei jako egzorcysta daje odpust demonowi gnębiącemu Konrada. Nie obawia się wtedy diabła, jest całkowicie przekonany o władzy Boga nad siłami nieczystymi i pomocy nieszczęśliwemu poecie. Przyjmuje również grzech poety na siebie, dzięki czemu ten unika potępienia i może kiedyś wypełnić swoje przeznaczenie jako odnowiciel ojczyzny. Gdy ten odzyskuje przytomność, ma dla niego słowa pocieszenia, chrześcijańskiej rady.
Zarówno dla siły nieczystej jak i Senatora podkreśla fakt, że wszystkim rządzi Bóg. Tym samym władza zła jest ulotna, a jej podleganie nie oznacza ulegania i uznania. Jego słowa dają do zrozumienia, że jest wolny wewnętrznie, będąc sługą wyzwalającego człowieka Chrystusa. Ujawnia to najmocniej zaakcentowaną cechę zakonnika: całkowite podporządkowanie się woli Boga. Ksiądz Piotr bezgranicznie ufał Stwórcy, nie podważał jego planów wobec siebie i ludzi. To właśnie ta pokorna służba na rzecz Boga i ludzi została nagrodzona widzeniem podczas samotnej modlitwy w celi. Poznaje wtedy przeznaczenie Polski jako Mesjasza Narodów. Przepowiednię mesjanizmu ojczyzny zakonnik przyjmuje z nadzieją, pragnie jej przyspieszenia. Widać w nim więc szczere uczucia patriotyczne, umiłowanie Polski i Polaków.
Ksiądz Piotr zestawiony jest z Konradem na zasadzie kontrastu. Pełen pychy i gniewu wieszcz-poeta ociera się o potępienie, z kolei pokorny bernardyn doznaje łaski u Boga. Znamienne jest, że to właśnie ksiądz Piotr zostaje pobłogosławiony wizją przeznaczenia Polski, podczas gdy to Konrad jest przecież profetą. Mickiewicz zdaje się tym samym dawać do zrozumienia, jaką postawę uznaje za słuszną. Podążając za przykładem Chrystusa, pokorny bernardyn wskazuje zarazem drogę całemu narodowi. Ścieżką tą jest mesjanizm. Ogromne wiara, pokora, ale też odwaga osobista księdza Piotra są godne najwyższego uznani. Tym samym jest on postacią jak najbardziej pozytywną, postawioną dla odbiorcy jako wzór do naśladowania.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.