Dramat Stanisława Wyspiańskiego „Wesele” jest inspirowany prawdziwym wydarzenie. Pisarz był gościem na weselu poety, prozaika i dramatopisarza Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną ze wsi Bronowice niedaleko Krakowa. Wyspiański przeniósł do rzeczywistości literackiej wiele postaci, które spotkał podczas zaślubin. Jedną z nich jest Gospodarz, wzorowany na Włodzimierzu Tetmajerze.
Ślub Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny na standardy społeczeństwa początków XX wieku był wydarzeniem kontrowersyjnym. Nie była to jednak pierwsza taka sytuacja w przedstawionym przez Wyspiańskiego środowisku. Dziesięć lat wcześniej Włodzimierz Tetmajer, młodopolski malarz i grafik, poślubił chłopkę, Annę Mikołajczykównę. Małżeństwo wywołało skandal wśród mieszkańców Krakowa i okolic, którzy uważali, że związek nie ma szans na powodzenie ze względu na różnice między parą młodą.
Okazało się jednak, że krytycy nie mieli racji. Tetmajer doskonale odnalazł się w wiejskim życiu, które zdecydowanie wolał od mieszkania w mieście. Wrósł w lokalną społeczność i zaangażował się w jej życie. Małżeństwo Anny i Włodzimierza okazało się szczęśliwe, chociaż para często miała problemy finansowe. Zamieszkali w Bronowicach typowej wiejskiej chacie krytej strzechą. Częstym gościem w ich domu był Lucjan Rydel, który w końcu postanowił poślubić siostrę Anny - Jadwigę. Ślub odbył się w 1900 roku i wywołał podobne poruszenie, jak małżeństwo Tetmajera 10 lat wcześniej.
Podobnie jak w przypadku pozaliterackiego pierwowzoru, Gospodarz był szczerze zafascynowany wsią. Nie traktował chłopów z wyższością w przeciwieństwie do wielu przedstawicieli inteligencji. Bohater był też dobrym mężem. Kochał swoją żonę i liczył się z jej zdaniem, czasem nawet aż do przesady. Widać tutaj dużą różnicę między nim a Panem Młodym, który tylko pozował na chłopa, ale w rzeczywistości nie rozumiał mieszkańców wsi.
Gospodarz był patriotą, troszczył się o losy ojczyzny. Wciąż miał nadzieję, że Polska odzyska niepodległość. Tęsknił za wolnością i doskonale zdawał sobie sprawę, że jej odzyskanie będzie wymagało poświęceń. Potencjał widział głównie w chłopach, których uważał za potęgę. Chociaż sam wywodził się z miasta, szanował wytrwałość chłopstwa i uznawał mieszkańców wsi za silniejszych od mieszczan. Gospodarz z pewnością nie spodziewał się jednak, że jego przekonania zostaną poddane próbie, gdy będzie miał okazję stanąć na czele powstania i zebrać chłopów do walki.
Kluczowym momentem dramatu Wyspiańskiego jest przybycie zjaw do chaty w Bronowicach. Ostatnią z nich jest Wernyhora, wędrowny starzec, wieszcz kozacki i legendarny lirnik z XVIII wieku, który ukazał się Gospodarzowi. Bohater postanowił spotkać się właśnie z Gospodarzem, ponieważ dostrzegał jego zaangażowanie w losy ojczyzny. Powierzył mu bardzo odpowiedzialną misję — zwołanie ruszenia wśród chłopów. Powstanie miało rozpocząć się na wsi, a następnie objąć całą ojczyznę. Wernyhora przekazał Gospodarzowi niezwykle cenny złoty róg, którego dźwięk miał wezwać wszystkich Polaków do walki. Bohater początkowo podszedł do swojego zadania z powagą i entuzjazmem.
Jednak bardzo szybko zapał Gospodarza znacznie osłabł. Okazało się, że mężczyzna w gruncie rzeczy boi się odpowiedzialności. Z jednej strony przejmował się losem ojczyzny, a z drugiej nie potrafił w pełni zaangażować się w walkę, nawet gdy miał do tego doskonałą okazję. Przyczyniła się do tego również nieufność Gospodyni, która kazała schować złotą podkowę zgubioną przez Wernyhorę oraz była przekonana, że pijany mąż powinien położyć się spać.
Okazało się więc, że Gospodarz jest w rzeczywistości posłuszny żonie, nawet kiedy na szali znajduje się dobro ojczyzny. Bohater zaczął podchodzić do swojej misji niefrasobliwie, jakby nie zdawał sobie sprawy, że naprawdę ma realny wpływ na dalsze losy historii. Złoty róg powierzył młodemu Jaśkowi, a sam zapomniał nawet o spotkaniu z Wernyhorą. Taka postawa Gospodarza sprawiła, że do powstania nie doszło. Po raz kolejny naród polski odłożył walkę o wolność na później. Gospodarz wraz z innymi pogrążył się w chocholim tańcu, symbolizującym bierność.
Aktualizacja: 2024-10-09 11:00:12.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.