Spotkanie Gospodarza z Wernyhorą - streszczenie i interpretacja

Autor streszczenia: Piotr Kostrzewski.

Scena XXIV aktu II Wesela jest świadkiem spotkania między tajemniczym dziadem z lirą-Wernyhorą a Gospodarzem. Widmo jakby żywcem wyjęte z obrazu Jana Matejki obwieszcza zamroczonemu mężczyźnie nadejście upragnionego momentu dziejowego. Oto naród ma wreszcie dostąpić wolności danej z niebios. Wernyhora wybrał Gospodarza, aby ten zebrał lud i obudził jego ducha złotym rogiem. W scenie tej Wyspiański ujawnia polskie marzenie o cudownej interwencji w losy narodu oraz jego gotowości do przyjęcia takiego daru.

Spis treści

Spotkanie Gospodarza z Wernyhorą - streszczenie sceny

Scena XXIV aktu II rozpoczyna się w momencie, gdy Gospodyni zamyka za sobą drzwi, a do izby wchodzi Wernyhora. Gospodarz, zbity z tropu przez zmęczenie i alkohol, wita go grzecznie. Rozpoczyna przy tym trywialną rozmowę o własnej żonie i samym weselu, nie poznając początkowo dziada z lirą.

Wernyhora, przybyły aż z Kresów, wybrał bronowicką chatę ze względu na przymioty serca oraz ducha domowników. Urzekła go prostota chłopów i szacunek, jakim darzą Gospodarza. Po dłuższej chwili ten nareszcie poznaje swojego gościa - legendarnego kozackiego wieszcza.

Wernyhora niesie dla Polaków Słowo - oto nadeszła godzina upragnionego czynu. Gospodarz dostaje od niego polecenie rozesłania wici i zebrania wszystkich w oczekiwaniu przed kościołem. Tam mają zastygnąć, nasłuchując odgłosu nadjeżdżającego ze starcem Archanioła. Bierze od Gospodarza słowo, że ten wypełni zadanie. Wtedy wręcza mu złoty róg - symbol idei, która porywa do działania. Jego głos ma obudzić naród. Przed odejściem jeszcze raz powtarza zadanie, które powierzył Gospodarzowi. Wtedy dopiero odchodzi.

Spotkanie Gospodarza z Wernyhorą - interpretacja sceny

Żeby zinterpretować scenę XXIV aktu II Wesela, najpierw należy zdefiniować występujące tam postaci i ich pierwowzory.

Wernyhora - legendarny wróżbita ukraiński z II połowy XVIII wieku. W swoich przepowiedniach przewidział między innymi rozbiory Polski, kolejne powstania i ostateczne odrodzenie ojczyzny. Miał być zwolennikiem braterstwa Ukraińców i Polaków oraz zjednoczenia chłopów ze szlachtą. Symbol wiary w odrodzenie ojczyzny, którego Wyspiański zaczerpnął z obrazu Jana Matejki widzącego w prawdziwej bronowickiej chacie.

Gospodarz - Wzorowany na malarzu i pisarzu Włodzimierzu Tetmajerze (bracie przyrodnim Kazimierza Przerwy-Tetmajera). Pojął za żonę starszą siostrę Panny Młodej (Gospodynię). To właśnie w jego chacie miło miejsce bronowickie wesele. Był zafascynowany mitem chłopa-Piasta, zbratał się z mieszkańcami wsi. Jako jedyny inteligent szczerze wziął sobie do serca przyjaźń między stanami.

Scena spotkania Wernyhory i Gospodarza jest ukazaniem momentu powołania narodu do czynu. Wybrany na powiernika Słowa, który ma przygotować Polaków do powstania, zostaje Gospodarz. Jako inteligent zbratany z chłopami może bowiem wypełnić rolę dziejową swojej grupy - być przewodnikiem narodu, poprowadzić najniższe stany ku polskości i wolności. Gospodarz zostaje też powiernikiem idei - złotego rogu. Dana z zewnątrz ożywi ducha, pozwoli nareszcie działać. W scenie tej dopełnia się więc odwieczne marzenie zniewolonego narodu - niebiosa cudownie wieszczą wolność, której wykonawcą ma być inteligent zbratany z ludem.

Niestety, jak wiemy z aktu III dramatu, Gospodarz również nie podoła swojej roli dziejowej. Obnaży słabość inteligencji jako siły przewodniej na łonie polskiego narodu. Nie będzie w stanie podjąć żadnej decyzji, nie pamiętając nawet złożonej Wernyhorze przysięgi.


Przeczytaj także: Spotkanie Dziennikarza ze Stańczykiem - streszczenie i interpretacja

Aktualizacja: 2022-12-09 20:00:21.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.