"Kandyd, czyli Optymizm" to satyryczna powiastka filozoficzna autorstwa francuskiego filozofa Voltaire'a, wydana po raz pierwszy w 1759 roku.
Główny bohater, Kandyd, początkowo żyje w sielankowych warunkach na zamku w Westfalii, gdzie jest kształcony przez swojego preceptora Panglossa w duchu optymizmu. Jednakże, na skutek serii nieszczęśliwych wydarzeń, zostaje wygnany z tego "raju ziemskiego" i wędruje po różnych krajach i kontynentach, doświadczając nieprawdopodobnych przygód, które podważają jego wiarę w dobroć świata. W finale powiastki Voltaire odrzuca filozofię, że ludzie żyją w "najlepszym z możliwych światów", a poprzez usta Kandyda stawia tezę, że "trzeba uprawiać nasz ogródek".
"Kandyd, czyli Optymizm" charakteryzuje się ironicznym i sarkastycznym stylem, pełnym szybkiej narracji, fantastycznych wydarzeń i nagłych zwrotów akcji. Jest to zarówno powieść rozwojowa (Bildungsroman), jak i powieść łotrzykowska, będąca parodią przygody i romansów epoki oświecenia.
W "Kandydzie" Voltaire porusza wiele filozoficznych problemów, w tym problem zła, alegorycznie krytykując sposób, w jaki filozofowie oraz inne instytucje społeczne, takie jak kler czy rządy, rozwiązują te kwestie. Po publikacji powiastki wywołała ona skandal i została zakazana w wielu krajach ze względu na oskarżenia o bluźnierstwo i antyintelektualizm. Obecnie "Kandyd, czyli Optymizm" uważany jest za największe dzieło Voltaire'a.