Kandyd Woltera to oświeceniowa powiastka filozoficzna. Ten bardzo rzadki i wyrafinowany gatunek polega na podporządkowaniu wszystkich elementów literackich danego utworu, przekazaniu konkretnych prawd, koncepcji i postaw filozoficznych. Przez takie uniwersalne podejście, powiastka ta staje się automatycznie kopalnią motywów literackich, które wpasowują ją w szerszy nurt zarówno literacki jak i światopoglądowy.
W Kandydzie w wielu miejscach mowa est o roli wiary, Boga, religii i Kościoła w życiu człowieka. Kościół ukazany jest jako instytucja zakłamana i oparta na wykorzystywaniu najbardziej intymnych sfer ludzkiego życia duchowego - wiary i nadziei. Kapłani, którzy powinni dawać przykład swoimi cnotami, toną w grzechu,który przysięgali tępić, natomiast innych srogo za to karzą. Wiara nie powinna być ujmowana w karby jakichkolwiek przepisów, nakazów i zakazów, ponieważ jest rzeczą indywidualną i każdy ma prawo wyznawać ją tak, jak to czuje. Wiara krzewiona przez zepsutych ludzi bowiem psuje ją samą i wykształca tłumy wiernych, którzy z jednej strony żarliwie się modlą, a z drugiej strony są w stanie zrobić drugiemu człowiekowi najgorszą krzywdę.
Główny bohater od młodości zakochany był w Kunegundzie, córce barona, właściciela zamku, na którym wychowywał się i uczył Kandyd. Bohater dopiero pod koniec dzieła schodzi się ze swoją wybranką. Jednak to nie miłość jest czynnikiem ostatecznie dającym człowiekowi poczucie szczęścia, choć oczywiście dużo łatwiej jest znosić trudy codzienności. Podróże Kandyda i to co w ich trakcie odkrywa, uświadamia mu jak wiele imion może przybrać miłość i że nie zawsze są to imiona szlachetne.
Kandyd jak wielu bohaterów literackich wyrusza w wielką podróż, by przekonać się, jak jego ideały i koncepcje życiowe mają się do rzeczywistości. Jak często zdarza się w takich przypadkach jego podróż okazuje się nie tylko podróżą w sensie dosłownym, fizykalnym, lecz także metafizycznym, duchowym, wewnętrznym. Bohater zwiedza różne kraje, poznaje różnych ludzi, widzi różne sytuacje i doświadcza bardzo różnych uczuć. Wszystko to prowadzi go pewnej ostatecznej postawy filozoficznej, zbieżnej z poglądami Woltera. Bohater zmienia się, dojrzewa na oczach czytelnika, przez co sam czytelnik jest w stanie w przyspieszonym tempie skonfrontować z rzeczywistością swoje bieżące poglądy i ewentualnie poddać je korekcie.
Wolter przedstawia w swoim dziele państwo idealne - El Dorado. Kandyd trafia do tego wyizolowanego od świata miejsca i przekonuje się, że panuje w nim ustrój idealny podkażdym wzgędem. Mieszkańcy są szczęśliwi, zamożni i inteligentni. Państwo jest bogate i posiada rozwiniętą technologię, której nie wstrzymuje polityka ani religia, ograniczona do minimum. Nikt nie wyjeżdża z tego kraju, ponieważ nikt nie odczuwa takie potrzeby. El Dorado jest przeciwieństwem wszystkich innych miejsc na świecie pod względem patrzenia na świat ludzi, któzy osiągnęli już wszystko.
Praca jest zdaniem Woltera jedną z najważniejszych składowych życia ludzkiego, jakie składają się na stan zwany szczęściem. Główny bohater dzieła przekonuje się o tym dopiero na samym końcu po wielu perypetiach. Nawet najprostsze zajęcie jest w stanie wprawić człowieka w dobry nastrój poprzez poczucie, że czegoś się danego dnia dokonało. Może to być nawet tak proste zajęcie jak uprawianie przydomowego ogródka. Bez pracy człowieka dopada nuda, złe myśli oraz frustracja związana z bezczynnością, która może już bezpośrednio prowadzić do złych rzeczy.
Wolność jest dla bohatera jedną z najważniejszych wartości życiowych, co zresztą podkreśla przy każdej możliwej okazji. Odpowiada to bezpośrednio modzie oświeceniowej, która w odróżnieniu od epoki poprzedniej, dobro i wolność jednostki ludzkiej stawiała absolutnie na pierwszym miejscu. Byłą to zarówno wolność w rozumieniu suwerenności państwowej, praw obywatelskich, jak i wolności wyznania, itd.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.