Wolterianizm jest zespołem koncepcji filozoficznych, twierdzeń i poglądów, które filozof Wolter skodyfikował pod wpływem inspiracji trendami intelektualnymi epoki oświecenia. Krzewił je między innymi zawierając je w swoich pismach, w tym również w najsłynniejszym swoim dziele, pt. Kandyd.
Wolter jako filozof najbardziej kojarzony jest chyba z tendencjami krytycznymi. On sam bowiem poddawał w wątpliwość bardzo wiele elementów nie tyle świata codziennego, co rzeczywistości między ludzkiej, politycznej, systemowej czy hierarchicznej. Filozof skłaniał do przyjrzenia się strukturom, które od dawna funkcjonowały niejako siłą rozpędu i od dawna nikt nie definiował ich przydatności społecznej tudzież koncepcji, jakimi się kierowały i według których działały. Najbardziej dotyczyło to choćby Kościoła Katolickiego, którego istnienie i działanie Wolter odrzucał, mimo zachowywania czystej wiary w Boga.
Kolejną ważną cechą wolterianizmu jest tolerancja, którą moglibyśmy wręcz nazwać tolerancją intelektualną. Filozof ponad wszystko cenił wolność słowa, wolność wypowiedzi oraz wolność do posiadania i wygłaszania swojego zdania na każdy temat. Wychodził z założenia, że każdy powinien mieć prawo głoszenia własnych poglądów i nikomu nie należy tego prawa odmieniać nawet w momencie gdy nie jesteśmy w stanie zgodzić się z czyimiś poglądami.
Racjonalizm to cecha istotna dla wszystkich systemów filozoficznych powstałych w oświeceniu, o którym zresztą mówi się często jako o "epoce rozumu" właśnie. Rozum powinien więc wieść prym nad wszelkimi doświadczeniami zmysłowymi. Te z kolei powinny być zawsze przepuszczane przez filtr zdrowego rozsądku i filozofii, zanim na ich podstawie podejmiemy jakiekolwiek postawy lub nawet działania. Nie stosowanie się do tej zasady czyni człowieka bezmyślnym i zdanym na łaskę emocji i uczuć, które niejednokrotnie nie prowadzą go tam, gdzie chciałby się znaleźć.
Wspomnieliśmy już, że Wolter, mimo zdecydowanego sprzeciwu wobec funkcjonowania Kościoła, nie porzucił wiary w Boga. Wiara ta jednak przybrała postać deizmu, czyli poglądu, według którego Bóg owszem istnieje, ale jest dla człowieka jedynie źródłem uniwersalnych prawda moralnych i jest to jego jedyny wpływ na funkcjonowanie świata. Ten pogląd również był bardzo popularny w epoce oświecenia.
Wolter zawarł dużo ze swoich koncepcji w powiastce filozoficznej, pt. Kandyd. Jej tytułowy bohater poznaje świat i zmienia swoje podejście do niego w miarę coraz bliższego jego poznawania. Dużo jest w tym dziele antyklerykalizmu przy jednoczesnej ostrożności w wypowiadaniu się na temat Boga jako istoty duchowej. Kandyd propaguje racjonalizm oraz pracę jako sposób na osiągnięcie przez człowieka szczęścia. Stara się przy tym w życiu kierować racjonalizmem, dzięki któremu - na co liczy - w końcu ma osiągnąć w życiu sukces. Wiele jest też w tej powiastce wątków społecznych i politycznych, które Wolter zawarł w części, w której Kandyd trafia do El Dorado - idealnej ziemi obiecanej.
Aktualizacja: 2024-02-24 21:57:07.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.