Bohater romantyczny wytworzył się w dobie epoki romantyzmu. Cechowała go niezwykłą emocjonalność, poczucie tragizmu egzystencji i bunt przeciwko zastanym normom. ...
Jean Baptiste Poquelin znany jako Molier to jeden z największych komediopisarzy w dziejach. Ten niezwykle spostrzegawczy francuz wierzył w możliwość nauczania ze sceny, dlatego podjął się kąśliwej krytyki swojej współczesności. Molier robił to tak dobrze, że wypracował pewien specyficzny styl, zwany dzisiaj komedią molierowską. Warto poznać cechy wyróżniające ją spośród innych dzieł tego gatunku....
Epos to starożytna form epiki, znana wielu cywilizacjom świata. W Europie najczęściej kojarzymy go z wielkimi dziełami Homera: „Iliadą” i „Odyseją“. Historia tego gatunku nie skończyła się jednak wraz ze światem hellenistycznym. Choć mniej popularny, doczekał się swoich średniowiecznych, a nawet romantycznych form. Zmierzch eposu nastąpił dopiero wraz z popularyzacją powieści....
Behawioryzm to jeden z pierwszych nurtów w psychologii, które przelały się również na literaturę. Skupiał się on jedynie na zachowaniach ludzi, bez wnikania w ich psychikę czy inne powody, dla których postępują tak, jak postępują. Jednym z głównych propagatorów tego podejścia był John Waston, pozytywistyczny filozof i psycholog. ...
Język rozumiany jako sposób komunikacji międzyludzkiej ma wiele istotnych funkcji. Należą do nich między innymi ekspresywna, informatywna (poznawcza), impresywna, poetycka, sprawcza, metajęzykowa, fatyczna i magiczna. Podział ten pozwala na ujęcie wszystkich aspektów komunikacji językowej. ...
W odniesieniu do kultury, szczególnie średniowiecznej, możemy napotkać pojęcia sacrum i profanum. Te łacińskie określenia są ze sobą nierozerwalnie połączone i dosłownie oznaczają rzeczy uznawane za święte (sacrum) oraz powszednie i ziemskie (profanum)....
Introligator to rzemieślnik, który zajmuje się oprawianiem książek i innych wydruków. Jest to zawód rzadki i wymagający dużych umiejętności, by prawidłowo wykonać okładki różnych materiałów drukowanych. Dawniej książki okładano ręcznie, dziś introligatorstwo polega na obsłudze maszyn....
Beletrystyka to wyjątkowo szeroki gatunek literacki, który należy do literatury pięknej. Nie można jednoznacznie określić, które tematy podejmuje i jak długie są utwory należące do tego gatunku. W każdym kraju beletrystyka przyjmowała nieco inną formę i podejmowała odmienne tematy, jednak w każdym przypadku miała cechy pozwalające przypisać ją do prozy fabularnej. Jaka jest definicja beletrystyki? Jakie dzieła należą do tego gatunku?...
Pejzaże w literaturze z reguły kojarzą się z długimi opisami przyrody, które spowalniają akcję i niewiele wnoszą do fabuły. Takie przedstawianie krajobrazu stoi w opozycji do pejzażu mentalnego, w którym opis krajobrazu zmienia się w zależności od emocji lub podświadomych, ukrytych myśli bohatera. Pejzaż mentalny jest jednym z głównych sposobów mówienia o uczuciach w przypadku literatury z okresu modernizmu. Co jeszcze powinno się wiedzieć o pejzażu mentalnym? W jaki sposób go napisać?...
Narracja to cecha charakterystyczna epiki, jednego z trzech podstawowych rodzajów literackich. Występuje głównie w opowiadaniach i powieściach. Istnieje kilka podstawowych podziałów narracji według podstawowych kryteriów - czy jest prezentowana perspektywa pierwszoosobowa, czy też trzecioosobowa....
Język pełni wiele istotnych funkcji z perspektywy rozwoju cywilizacyjnego. Niektóre pełnią istotne funkcje społeczne, inne natomiast pozwalają na określanie rzeczywistości i informowanie innych ludzi o ważnych z perspektywy przetrwania rzeczach, np. gdzie znajduje się pożywienie, jakie niebezpieczeństwa mogą znaleźć się w okolicy....
Język spełnia wiele funkcji komunikacyjnych. Pozwala nam na przekazanie informacji o drodze przechodniowi, opowiedzeniu o swoim dniu przyjaciółce czy też nakłonienia rodziców do zakupu komputera do nauki. Istnieją jednak funkcje o odmiennych właściwościach....
Międzynarodowy Znormalizowany Numer Książki, znany jako ISBN (z ang. International Standard Book Number), to identyfikator książki składający się z 13 cyfr. Do 31 grudnia 2006 roku składał się z 10 cyfr. Pełni rolę identyfikatora wydawcy, konkretnego tytułu oraz edycji książki i jest niepowtarzalny. Na jego podstawie można bezbłędnie rozpoznać książkę i jej wydanie, by odnaleźć odpowiedni egzemplarz wybranego tytułu. Co jeszcze powinno się wiedzieć o numerach ISBN?...
Ballada to nietypowy gatunek literacki. Połączył elementy liryki, epiki i dramatu, dlatego nie można przypisać go tylko do jednego gatunku. Swoją nazwę zawdzięcza włoskiemu słowu "ballare", co oznacza "tańczyć". Co jeszcze powinno się wiedzieć o balladzie? Jakie są jej cechy?...
Powieść obyczajowa to gatunek literacki skupiający się na opisywaniu życia codziennego i ludzkich relacji. W tego typu powieściach czytelnik z łatwością może odnaleźć się w humorystycznych i dramatycznych sytuacjach, których bohaterowie doświadczają, a także śledzić skomplikowane i wielowątkowe historie....
Zecer przez lata pomagał składać druk książek i odpowiadał za ich poprawne wykonanie. Obecnie to zawód wymarły, gdyż za skład książek odpowiadają operatorzy DTP. Kim był zatem zecer? Czym dokładnie zajmował się w drukarni? Jakie były warunki jego pracy?...
Epoka renesansu w Europie przyczyniła się do powstania wielu wyjątkowych dzieł architektonicznych i sztuki. W owym okresie artyści często wybierali Włochy jako miejsce swojej działalności. Rzym, będący siedzibą głównych hierarchów kościelnych, w tym papieży, stał się szczególnym centrum kultury i sztuki, dlatego wznoszono tam liczne kościoły i pałace, ozdabiane później scenami biblijnymi, autorstwa m.in. Michała Anioła....
Stosowanie makaronizmów w języku polskim jest częste i nie zawsze polega na używaniu zapożyczeń z języka włoskiego. Obecnie makaronizmy często pochodzą z języka angielskiego i występują w żargonie różnych grup zawodowych. Niektórzy badacze twierdzą, że prowadzą do zubożenia języka ojczystego i utrudniają jego zrozumienie, jednak zwykle są jedynie wynikiem naturalnej ewolucji językowej. Czym są makaronizmy i kiedy po raz pierwszy pojawiły się w języku polskim? Jakie są przykłady ich użycia w codziennej mowie?...
Emocje towarzyszące pogrzebom często nie mijają od razu po pogrzebie i towarzyszą żałobnikom przez wiele kolejnych miesięcy. Poeci stworzyli lirykę funeralną, by lepiej poradzić sobie z odchodzeniem bliskich i przemijaniem własnego życia. Poruszali w niej tematy związane ze śmiercią, żałobą i wspominaniem zmarłych. Liryka funeralna obejmuje m.in. słynne treny Jana Kochanowskiego, które poeta stworzył, by opłakać śmierć swojej ukochanej córki Urszuli. Czym charakteryzuje się liryka funeralna?...
Związek frazeologiczny „stajnia Augiasza” pochodzi z mitologii greckiej. Pochodzi z mitu o dwunastu pracach Heraklesa. Oczyszczenie stajni Augiasza było jednym z zadań dla słynnego herosa. Co współcześnie oznacza „stajnia Augiasza”? Jaka jest historia tego związku frazeologicznego?...
Mianem węzła gordyjskiego określa się sytuację trudną do rozwiązania, wymagającą niebanalnego myślenia, by rozwikłać problem. Związek frazeologiczny pochodzi z mitologii greckiej. Zgodnie z wierzeniami osoba, która go rozwiąże, miała być godna przejęcia władzy we Frygii, a nawet całej Azji....
„Jabłko niezgody” symbolizuje rzecz, wydarzenie lub inną przyczynę konfliktu między kilkoma osobami bądź grupami. Związek frazeologiczny pochodzi z mitologii greckiej....
Biblia i mitologia są bogatymi źródłami frazeologizmów. Wiele z nich weszło do codziennego użycia na tyle, że większość osób stosuje je bez znajomości pochodzenia związków, rozumiejąc jedynie ich znaczenie. Jakie związki frazeologiczne z Biblii i mitologii są najpopularniejsze?...
Róg obfitości to związek frazeologiczny, który ma swoje korzenie w mitologii greckiej. Oznacza zjawisko lub rzecz, które zapewniają dostatek i szczęśliwe, bogate życie....
Koń trojański to związek frazeologiczny, który na dobre zadomowił się w języku polskim. Używa się go nie tylko do ubarwiania wypowiedzi i tekstów pisanych, ale i jako określenie wirusów komputerowych, które atakują oprogramowanie i często są dołączone do plików pobieranych z sieci. Bez względu na sposób użycia, koń trojański dotyczy rzeczy i sytuacji, które z pozoru są prezentem, lecz w rzeczywistości stanowią podstęp....
Tragizm w literaturze ma historię sięgającą starożytnej Grecji. To właśnie Grecy jako pierwsi stworzyli sztuki teatralne znane jako greckie tragedie. Ich bohaterowie z góry byli skazani na porażkę, co stanowi główną istotę tragizmu....
Pięta Achillesa to związek frazeologiczny, który pochodzi z mitologii greckiej. Jest dobrze znany i często używany w literaturze oraz codziennej mowie. Oznacza czyjś słaby punkt lub słabą stronę. Co jeszcze powinno się wiedzieć o związku frazeologicznym pięta Achillesa?...
Epifora to jeden ze środków stylistycznych, używanych w celu zwiększenia wartości artystycznej dzieła lub podkreślenia znaczenia konkretnego słowa. Polega na powtórzeniu tego samego słowa bądź frazy na końcu kolejnych wersów lub zdań....
Sarmatyzm to inaczej swoisty zestaw przekonań, że polska szlachta pochodzi od Sarmatów, czyli ludu zamieszkującego na terenach między Wołgą a Donem. Pogląd na pochodzenie polskiej szlachty propagowali działacze polskiego oświecenia oraz sama szlachta w okresie od XVI do XVIII wieku....
Anafora (z greckiego „podniesienie”), to środek stylistyczny polegający na celowym powtórzeniu słów lub fraz rozpoczynających wersy w wierszu bądź zdań w utworze napisanych prozą....
Symbole i alegorie w literaturze wpływają na wartość artystyczną dzieła i jednocześnie na sens całego utworu. Dzięki nim dzieło zyskuje dodatkową, niedosłowną warstwę, która zmienia znaczenie wiersza lub fragmentu prozy. Funkcje symbolu i alegorii są zatem podobne, jednak oba środki stylistyczne różnią się od siebie. Jakie są najważniejsze różnice między nimi?...
Sonety uznaje się za jedne z najbardziej wyrafinowanych utworów literackich. Zachowanie ich kompozycji wymaga od autora kunsztu i dokładnego przemyślenia treści. Z tego względu sonety tworzyli wybitni poeci, którzy często wydawali je w formie cyklów. Co wyróżnia sonety? Którzy poeci polscy specjalizowali się w ich pisaniu?...
Nowela należy do najbardziej znanych i preferowanych przez czytelników utworów epickich. Krótka i przystępna forma oraz wyraźna puenta sprawia, że nowelę czyta się szybko, a ograniczenie wątków czyni jej znaczenia jaśniejszymi, co ułatwia interpretację. Jakie są główne cechy noweli? Jakie są jej przykłady w literaturze polskiej?...
