Behawioryzm to jeden z pierwszych nurtów w psychologii, które przelały się również na literaturę. Skupiał się on jedynie na zachowaniach ludzi, bez wnikania w ich psychikę czy inne powody, dla których postępują tak, jak postępują. Jednym z głównych propagatorów tego podejścia był John Waston, pozytywistyczny filozof i psycholog.
Podobnie jak w przypadku behawioryzmu w psychologii, narracja behawioralna skupia się na elemencie behawioralnym, czyli na zachowaniach bohaterów. W mniejszym stopniu zwraca się uwagę na jego intencje czy emocje, przez co w takich utworach nie ma opisów przeżyć czy rozważań bohatera. Narracja skupiona jest na zachowaniach postaci, zostawiając wolne pole do interpretacji na podstawie zachowań i decyzji bohaterów.
Taki typ narracji powstał w obliczu wydarzeń I wojny światowej w Stanach Zjednoczonych, gdzie ludzie nie chcieli rozważań na temat tego, dlaczego ktoś coś zrobił, ponieważ można byłoby to uznać za próbę umniejszenia okrucieństw, których dopuścili się ludzie. Głównie stosuje się ją w przypadku dzieł literackich z okresu wojen, opisujących doświadczenia bestialstwa (np. w obozach koncentracyjnych, na froncie czy w codziennym, „normalnym” życiu cywilów).
W przypadku narracji behawioralnej występuje kilka charakterystycznych cech, po której łatwo ją rozpoznać.
Po pierwsze, nawet jeśli narrator jest trzecioosobowy, nie jest wszechwiedzący. Z tego względu też nie będzie on wnikał w umysły bohaterów, ani opisywał ich przeżycia czy uczucia.
Po drugie, uwaga czytelnika jest kierowana na zachowania bohaterów i konsekwencje ich czynów. Towarzyszy więc jej wartka akcja i rozbudowana fabuła, pozbawiona elementów opisowych czy też rozważań na temat etyczności działań postaci w dziele.
Narracja stara się być maksymalnie obiektywna, czasem jednak wskazuje na okrucieństwo, którego umieją dopuścić się ludzie. Opisywane są najczęściej wyrwane sceny, urywki doświadczeń, starając się nie dopuścić do głosu wprost emocji bohaterów.
Doskonałym przykładem narracji behawioralnej w literaturze polskiej są „Opowiadania obozowe” (np. „Pożegnanie z Marią”, „Proszę państwa do gazu”, „Ci, którzy szli”, Dzień na Haremach”) Tadeusza Borowskiego. Główny bohater czerpie z doświadczeń samego autora, który w czasie II wojny światowej trafił do Auschwitz-Birkenau. Opisuje urywki swoich doświadczeń, nie oceniając siebie, ani innych osadzonych. Dopuszczają się oni często czynów niemoralnych, jednak skupiają się na przetrwaniu, co zostaje uwydatnione w tekście.
Podobny wydźwięk można zauważyć w „Medalionach” Zofii Nałkowskiej. Skupia się ona na doświadczeniach wyzwolonych więźniów obozów koncentracyjnych. Można odnaleźć też przykłady związane z okupacją radziecką, np. „Inny świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Mężczyzna opisuje doświadczenie przebywania w łagrze, panujące tam zasady oraz próbę powrotu do normalności po wojnie.