Beletrystyka to wyjątkowo szeroki gatunek literacki, który należy do literatury pięknej. Nie można jednoznacznie określić, które tematy podejmuje i jak długie są utwory należące do tego gatunku. W każdym kraju beletrystyka przyjmowała nieco inną formę i podejmowała odmienne tematy, jednak w każdym przypadku miała cechy pozwalające przypisać ją do prozy fabularnej. Jaka jest definicja beletrystyki? Jakie dzieła należą do tego gatunku?
Beletrystyka wchodzi w skład literatury pięknej. Zalicza się do niej powieści, opowiadania i nowele o tematyce: miłosnej, fantastycznej, filozoficznej, sensacyjnej itp. W każdym z utworów beletrystycznych obecna jest fikcja literacka, dlatego dzieła w tym gatunku mają za zadanie przynosić czytelnikowi rozrywkę. W zależności od ujęcia do beletrystyki zalicza się całą literaturę piękną lub wyłącznie dzieła napisane prozą. Do beletrystyki nie należą dzieła naukowe lub teksty szkolne.
Beletrystyka przywędrowała do Polski w XIX wieku. Nad Wisłę dotarła z Niemiec, jednak jej początki sięgają Francji, z której trafiła do Anglii, by wreszcie zapoznali się z nią twórcy niemieccy. Dzieła w tym gatunku mogą być realistyczne, lecz nie muszą. Równie dobrze mogą przedstawiać fantastyczne zdarzenia lub wydarzenia, które mają cechy realistyczne, lecz nie miały miejsca w rzeczywistości. Dzieło może być wielo- lub jednowątkowe w zależności od długości.
Zgodnie z definicją beletrystyka ma przynosić czytelnikom radość z obcowania z lekturą i dostarczać im rozrywki. Jej celem jest dostarczanie wzruszeń, przekazywanie wartości i zaciekawianie. Postacie w książce są wymyślone, a zdarzenia, w których biorą udział, nie miały miejsca. Mogą nawiązywać np. do wydarzeń historycznych i dawać wrażenie, że konkretne zdarzenia opisane w dziele miały miejsce, lecz podobieństwo do nich jest przypadkowe. Przykładem takiego wydarzenia jest śmierć Jaremy'iego Poldarka w sadze "Poldark" Winstona Grahama. Jeremy ginie w bitwie pod Waterloo, która naprawdę miała miejsce. Sam Jeremy jest jednak postacią fikcyjną, a okoliczności jego śmierci są w całości wymyślone przez Grahama.
W skład beletrystyki wchodzą m.in. powieści przygodowe. Do ich kanonu należy "W pustyni i w puszczy" Henryka Sienkiewicza. Książka opowiada o losach Stasia Tarkowskiego i Nel Rawlison, dwójki dzieci uprowadzonych w Port Said przez Arabów. Staś i Nel przemierzają pustynię i dżunglę, próbując dotrzeć do poszukujących ich ojców.
Do beletrystyki historyczno-obyczajowej należy z kolei wspomniana saga "Poldark" Winstona Grahama, która liczy 13 powieści. Opowiada o losach fikcyjnej postaci Rossa Poldarka, jego żony Demelzy i ich dzieci. Przedstawia kolejne dzieje członków rodu i nawiązuje do zmian przemysłowych w Kornwalii, bitew pomiędzy Anglią i Francją oraz działalności angielskiego parlamentu w XVIII i XIX wieku.
Beletrystkę fantastyczną reprezentują z kolei dzieła George'a R.R. Martina z cyklu "Pieśń Lodu i Ognia", które sfilmowano w serialu "Gra o tron". Autor opisał w niej bezwzględną walkę o tron w fantastycznej krainie Westeros atakowanej przez Nocnego Króla i próby odzyskania władzy przez Deanerys Targaryen, potomkinię szalonego króla, Aerysa Targaryena.