Dzieje Tristana i Izoldy – motywy literackie

Autor listy motywów literackich: Piotr Kostrzewski. Redakcja: Aleksandra Sędłakowska.
Autor Inny

Średniowieczne „Dzieje Tristana i Izoldy” stanowią jedno z najważniejszych dzieł literatury europejskiej. Opowieść o nieszczęśliwej miłości zawiera wiele motywów literackich, będących uniwersalnymi elementami dziedzictwa kulturowego ludzkości.

Spis treści

Motyw miłości fatalnej

Miłość Tristana i Izoldy prowadzi ich do zguby. Zakochani żyją wbrew prawu ludzkiemu, pogrążeni w uczuciu. Nieustanie muszą kryć się przed nienawistnymi baronami, a ostatecznie niespełniona miłość prowadzi ich do zguby.

Motyw cierpienia

Miłość fatalna nieodmiennie wiąże się z cierpieniem. Kochankowie nie mogą istnieć bez siebie, a każda rozłąka przynosi im niemal fizyczny ból. Tristan i Izolda Jasnowłosa zmuszeni są uciekać do lasu moreńskiego, gdzie muszą zmagać się z trudnymi warunkami życia. Na końcu, po dobrowolnym rozstaniu, Tristan umiera w Bretanii, a Izolda umiera z żalu po jego stracie.

Motyw zdrady

Zdrada towarzyszy bohaterom od samego początku ich romansu. Tristan i Izolda dopuszczają się jej, nie mogąc bez siebie żyć. Miłość zmusza ich do nieustannego okłamywania króla Marka oraz do postępowania w sposób niemoralny wobec swoich przyjaciół. Izolda nakazuje zabić Brangien, swoją wierną służącą i powierniczkę. Zakochani nie czują się winni, ponieważ sądzą, że miłość usprawiedliwia wszelkie ich działania.

Motyw idealnego władcy

Król Marek uosabia parenetyczny wzór średniowiecznego władcy idealnego. Jest poważny, nie daje zwieść się emocjom, wykazuje rozsądkiem. Myśli przede wszystkim o swoich poddanych, pozostając przy tym sprawiedliwym monarchą. Jako władca postępuje zgodnie z powagą swojego urzędu.

Motyw idealnego rycerza

Tristan przed wypiciem magicznego napoju reprezentuje parenetyczny wzorzec rycerza idealnego. Waleczny młodzieniec o nienagannych manierach, postępuje według zasad kodeksu rycerskiego. Honorowy, potrafi przy tym wykazać się sprytem. Pozostaje zawsze wierny swojemu wasalowi — królowi Markowi.

Motyw podróży

Tristan podejmuje się wyprawy, mającej na celu odnalezienie dla króla Marka żony — właścicielki włosa, który przyniosła mu jaskółka. Gdy podejmuje decyzję o ostatecznym rozstaniu z Izoldą, również wyrusza w podróż. Poszukiwaniem przygód pragnie ukoić ból po stracie ukochanej.

Motyw walki

Walka jest nieodłącznym elementem utworu. Tristan należy do stanu rycerskiego i wielokrotnie staje w szranki z różnymi przeciwnikami. Do najznamienitszych walk należy pojedynek z Morhołtem, pokonanie smoka czy olbrzyma Urgana Włochatego. Bohater bierze też udział w pustoszącej Bretanię wojnie, stając po stronie diuka Hoela.

Motyw fantastyczny

Najważniejszym elementem fantastycznym w utworze jest napój miłosny, sporządzony przez królową Irlandii dla Izoldy i Marka. Wypicie magicznego eliksiru pociąga za sobą wszystkie późniejsze tragedie. Oprócz nich świat przedstawiony pełen jest fantastycznych stworzeń. Tristan spotyka na swojej drodze smoka i olbrzyma Urgana Włochatego. Za zabicie tego ostatniego otrzymuje w nagrodę magicznego psa Milusia.


Przeczytaj także: Dzieje Tristana i Izoldy – bohaterowie

Aktualizacja: 2024-08-01 18:39:29.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.