„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego to jeden z najważniejszych dramatów polskiej literatury, który zadebiutował na scenie w 1901 roku. Inspiracją dla utworu stało się rzeczywiste wesele poety Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną, które miało miejsce w podkrakowskich Bronowicach. Wyspiański z niezwykłą przenikliwością przedstawił w nim napięcia i problemy, determinujące stosunki między Polakami. To jednak nie wszystkie powody, za które „Wesele” jest wciąż wysoko cenionym utworem literackim. Wyspiański wzbogacił swoje dzieło o elementy fantastyczne, związane z warstwą symboliczną dramatu, dzięki którym udało mu się podjąć też refleksję o duchowej kondycji narodu i niezrealizowanych marzeniach o niepodległości.
Spis treści
Akcja Wesela dzieli się na dwa wątki: rzeczywisty i fantastyczno-symboliczny. Ten pierwszy zawiera się w akcie I – sceny, w których następują kolejne konfrontacje między gośćmi, są pełne komizmu. Ich celem jest przybliżenie sylwetek występujących w dramacie oraz ukazanie konfliktu między gośćmi z okolic i przybyszami z miasta.
Począwszy od Aktu II, konwencja dramatu ulega znaczącej zmianie. W konsekwencji niewinnego żartu Racheli, która podrzuciła pomysł zaproszenia na uroczystość Chochoła, w bronowickiej chacie pojawiają się zjawy. Widma wzorowane na postaciach historycznych, okazują się istotnymi symbolami – ucieleśniają wewnętrzne przeżycia bohaterów, jak również odnoszą się do spraw społecznych i narodowych. Ich obecność tworzy oniryczną atmosferę, sprawiając, że granica między rzeczywistością a światem nadprzyrodzonym staje się płynna.
W akcie III dokonuje się całkowite scalenie rzeczywistości materialnej oraz fantastyczno-symbolicznej, którego dopełnieniem jest scena kulminacyjna utworu. Chodzi mianowicie o sceny od 25 do 37 - część z nich stanowi o cudzie wyzwolenia zapowiedzianym przez Wernyhorę, ostatnie dwie zostały wywołane przez Chochoła.
Warto również wspomnieć o postaci łączącej oba wątki, którą jest wspomniana wyżej Rachela (Pepa Singer). Córka bronowickiego karczmarza to osoba o niezwykle wyczulonych zmysłach i wysokiej wrażliwości na poezję. Z tego powodu może stanowić pomost między dwoma wątkami jak osoba uprawniona do patrzenia w dwie rzeczywistości: realną i fantastyczną. Przypomina to w pewien sposób konwencje epoki romantyzmu, wyrażone choćby przez Adama Mickiewicza w balladzie „Romantyczność”.
Ukazujące się bohaterom dramatu widma stanowią symboliczne nawiązania do konkretnych problemów związanych z polską historią. W didaskaliach określone są jako Osoby Dramatu — w ten sposób Wyspiański odróżnia postaci fantastyczne od realistycznych. Na kartach Wesela pojawiają się następujące postaci fantastyczne:
Wyspiański wykorzystał elementy fantastyczne w „Weselu” nie jako ozdobę literacką czy zabawę wyobraźni. Duchy pojawiające się w bronowickiej chacie podkreślają refleksję nad kondycją narodu polskiego, który, choć pełen sił, pozostaje w duchowym uśpieniu. Zjawy i inne symbole służą konfrontacji bohaterów z ich słabościami i lękami, które skutkują brakiem jedności i niezdolnością do podjęcia wspólnych działań. Innymi słowy, połączenie świata realnego ze światem fantastycznym tworzy dramat, który nie tylko wyróżnia się wysokimi walorami artystycznymi, ale również w oryginalny sposób podejmuje ważne kwestie społeczne i narodowe.
Aktualizacja: 2024-11-07 10:39:14.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.