Autorką listy motywów literackich jest: Marta Grandke.

Jedną z najbardziej znanych noweli autorstwa Henryka Sienkiewicza jest „Latarnik”, który po raz pierwszy opublikowany został w roku 1881 w dwutygodniku „Niwa”. Nowela ta opisuje losy starego mężczyzny, Skawińskiego, który stara się o posadę tytułowego latarnika. Chciałby on bowiem resztę swojego życia przeżyć w spokoju i samotności, zaznać trochę stabilizacji. W opowiadaniu tym wyróżnić można wiele motywów literackich.

  • Motyw starości 
  • Motyw patriotyzmu
  • Motyw przyrody
  • Motyw samotności 
  • Motyw starości 

    Jednym z najbardziej istotnych motywów jest starość głównego bohatera, definiuje ona bowiem jego decyzje i pragnienia. To właśnie starość sprawia, że Skawiński szuka dla siebie miejsca spokojnego, samotnego, w którym mógłby wykonywać prostą, rutynową pracę. Latarnia morska zdaje mu się być miejscem do tego idealnym. Starość jest bowiem okresem wyczerpania i spoczynku, w którym człowiek szuka już miejsca, w którym mógłby spędzić resztę swojego życia. Takie motywacje kierują także głównym bohaterem noweli Sienkiewicza. Starość kojarzona jest więc z odpoczynkiem, wytchnieniem i ostatnią przystanią w życiu każdego człowieka.

    Motyw patriotyzmu

    W tekście Sienkiewicza równie ważny jest motyw patriotyzmu. Opisany jest on na przykładzie głównego bohatera, który wiele lat przed wydarzeniami w latarni morskiej walczył w powstaniu listopadowym. Wybuchło ono z powodu zniewolenia Polski pod zaborami, powstańcy ruszyli więc na carskie wojska, chcąc odzyskać jej wolność. Miało to swoje polityczne konsekwencje, Skawiński opuścił więc ojczyznę i ruszył w świat.

    Pewnego dnia, gdy był już latarnikiem, otrzymał w paczce egzemplarz „Pana Tadeusza”. Lektura epopei tak go pochłonęła, że zapomniał włączyć latarnię, co doprowadziło do rozbicia się statku. Miłość do ojczyzny wciąż żyła więc w Skawińskim, jednak doprowadziła go do utraty upragnionej posady. Nie zapomniał on o swoich korzeniach, nie zmieniły tego lata spędzone na emigracji. Patriotyzm jest dla niego uczuciem, które nie pozwala mu zaznać spokoju - ledwo udaje mu się osiąść w spokoju na wyspie, ojczyzna przypomina o sobie pod postacią książki.

    Motyw przyrody

    W noweli istotna jest także przyroda, którą podziwia Skawiński. Na wyspie jest ona dość uboga, jednak latarnik codziennie widzi egzotyczną roślinność obecną na kontynencie - bogate lasy deszczowe, bananowce i palmy. Wyspę otacza także woda, która często zmienia swoje oblicze, w zależności od pory dnia czy pogody. Sienkiewicz żywo opisuje przyrodę najbliższej okolicy Skawińskiego i oddaje w ten sposób egzotykę miejsc często odległych od tego, co znane polskiemu czytelnikowi jego tekstów. Przyroda jest także elementem, który izoluje bohatera od świata - żyje on pośród oceanu, na niewielkiej wyspie, na którą nikt na co dzień się nie zapuszcza.

    Motyw samotności 

    W noweli Sienkiewicza pojawia się także motyw samotności. Towarzyszy ona głównemu bohaterowi w jego życiu i w pracy. Mieszka on bowiem na wyspie z latarnią morską i pracuje tam sam. W podróży nie towarzyszy mu żadna rodzina, na przykład żona lub dzieci. Samotność jest więc stanem naturalnym dla Skawińskiego, przywykł on do niej, towarzyszy mu ona na co dzień. Skawiński izoluje się od świata na własne życzenie, zabiega on o posadę latarnika, doskonale wiedząc, w jakich warunkach się ona odbywa.


    Przeczytaj także: Czy Pan Tadeusz uszczęśliwił Skawińskiego? Rozprawka

    Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.