Jaki wpływ na sposób widzenia świata przez człowieka mają czasy w których on żyje? Odwołaj się do wybranych lektur obowiązkowych

Autor Sofokles
Autorką opracowania jest: Marta Grandke.

Poszczególne epoki różnią się od siebie wyróżnionymi w danym okresie wartościami oraz wyznawanym światopoglądem. W każdej epoce cenione są inne aspekty natury ludzkiej i nagradzane są inne czyny. W związku z tym można powiedzieć, że czasy, w jakich żyje dany człowiek, mają na niego ogromny wpływ i kształtują jego zachowanie. Widać to także w literaturze. W zależności od tego, w jakich czasach przychodzi im się urodzić, mogą inaczej postrzegać różne aspekty i podejmować inne działania, w zależności od tego, co w danym okresie było popularniejsze.

W „Antygonie” Sofoklesa główna bohaterka żyła w czasach starożytnych, gdy wierzono w wielu bogów. Powszechnie kultywowana religia wpłynęła więc na jej sposób widzenia świata. Uznawała ona bowiem, że prawo boskie jest ponad ludzkim i tą myślą kierowała się w swoim życiu. Dlatego też, kiedy władca Teb, Kreon, zabronił jej pochówku brata, Antygona znalazła się w sytuacji konfliktu tragicznego. Wiedziała, że łamiąc zakaz Kreona narazi się na liczne, nieprzyjemne konsekwencje z jego strony, jednak prawo boskie nakazywało jej pogrzebanie zmarłego członka rodziny. Dylemat moralny Antygony wynikał bezpośrednio z jej sposobu postrzegania świata, a on zaś z tego, w jakich czasach bohaterka tragedii żyła.

W średniowieczu również można zaobserwować wpływ czasów na sposób widzenia świata przez bohaterów takich utworów jak „Pieśń o Rolandzie” czy „Legenda o świętym Aleksym”. Ideałami i wzorami do naśladowania byli bowiem w tamtych czasach rycerze i asceci. Rycerz Roland z „Pieśni o Rolandzie” zginął, ponieważ wierzył, że musi stanąć do walki bez posiłków, nawet jeśli kosztować ma go to życie. Święty Aleksy z kolei porzucił młodą żonę, rozdał swój majątek i spędził życie jako nędzarz, ponieważ w średniowieczu wierzono, że asceza zbliża człowieka do Boga i do zbawienia. Obie te postaci zachowywały się zgodnie ze sposobem widzenia świata charakterystycznym dla swoich czasów i perspektywa ta wpłynęła na kształt całego ich życia.

Innym przykładem perspektywy, która zmieniła życie bohaterów, jest epoka romantyzmu, w trakcie której popularne były samobójstwa i nieszczęśliwa miłość. Romantycy opiewali bowiem miłość niespełnioną, nieszczęśliwą, ją opisywali w swoich dziełach, a często jej finałem było właśnie samobójstwo. Miłość nieszczęśliwa była bowiem w tamtych czasach uznawana za tę prawdziwą i faktyczną i taki ideał przekazywany był młodym ludziom. Oni z kolei widząc takich bohaterów jak Werter z powieści Goethego czy Gustaw powołany do życia przez Mickiewicza, chętnie się na nich wzorowali i przeżywali podobne męki.

Kolejnym przykładem bohatera, który został ukształtowany przez czasy, w których żył, jest Cezary Baryka z powieści Stefana Żeromskiego „Przedwiośnie”. Złożył on bowiem donos na matkę władzom rewolucyjnym, przed którymi ukryła ona oszczędności. Baryka dorastał bowiem w czasach rewolucji bolszewickiej w Baku i był pod jej ogromnym wrażeniem. Miała ona na niego wpływ większy niż rodzona matka, Baryka zaś był młodym człowiekiem, który chętnie chłonął wszystkie najbardziej popularne światopoglądy, jakie go otaczały. Gdyby nie dorastał w obliczu tej rewolucji, Cezary najprawdopodobniej nigdy nie doniósłby na własną matkę, jednak czasy, w których przyszło mu żyć, zmieniły go całkowicie.

Podane przykłady z literatury pokazują, że czasy, w których żyje dany człowiek, mogą wpływać na jego sposób widzenia świata, światopogląd czy działanie. Wszyscy ci bohaterowie najprawdopodobniej postąpiliby zupełnie inaczej, gdyby tylko urodzili się trochę wcześniej lub później, w innej epoce i w innym czasie. Ich czyny były kształtowane przez otoczenie i idee, z jakimi zetknęli się w trakcie swojego życia.


Przeczytaj także: Człowiek kowalem własnego losu - rozprawka poparta przykładami z literatury

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.