Powieść Fiodora Dostojewskiego pod tytułem „Zbrodnia i kara” to w dużej mierze studium psychologiczne człowieka, który dopuścił się morderstwa. Tytułowa zbrodnia jest głównym wątkiem dzieła, a bohater, który ją popełnił - Raskolnikow - to najważniejsza postać i wokół jego losów koncentruje się większość akcji. Dostojewski wiele miejsca poświęca też wyjaśnieniom motywacji Raskolnikowa i ukazaniu drogi, jaką on przeszedł, zanim stał się mordercą.
Głównym powodem, który pchnął Raskolnikowa do zabicia Alony Iwanownej siekierą, były problemy finansowe. Raskolnikow był człowiekiem ubogim, nie był w stanie ukończyć studiów z tego powodu, a bez nich nie mógł liczyć na wyrwanie się z nędzy w przyszłości. Korzystał więc z usług starej lichwiarki, zastawiał rzeczy w zamian za pieniądze, czuł jednak do tego procederu odrazę.
Rodion nie szanował także lichwiarki, która wzbogacała się kosztem innych osób. W pojęciu Raskolnikowa była ona „wszą ludzką” - nie zasługiwała na życie, na pieniądze, na poważanie. Żerowała bowiem na młodych ludziach, którzy znaleźli się w ciężkiej sytuacji finansowej, dokładnie tak, jak główny bohater powieści. Raskolnikow uważał także, że on sam jest jednostką niezwykłą, zaś Alona to człowiek zwykły, gorszy, którego należy się pozbyć, jeśli tego wymaga sytuacja. Raskolnikow wierzył bowiem, że zabijając lichwiarkę oczyszcza świat i czyni go lepszym miejscem. Miał więc - w swojej opinii - moralne prawo do dokonania tej zbrodni, była ona usprawiedliwiona w jego oczach.
Idea zbrodni usprawiedliwionej nie sprawdziła się jednak. Dla Raskolnikowa morderstwo okazało się być takim samym szokującym przeżyciem jak dla każdego innego człowieka. Zbrodnia wybija go z równowagi psychicznej, sprawia, że jest roztrzęsiony, a jego stan psychiczny łamie się pod ciężarem dokonanych czynów. Raskolnikow wcześniej sądził, że jest w stanie dokonać morderstwa bez emocji, na chłodno, bowiem miał się pozbyć osoby, która nie była dobra czy potrzebna światu. Okazało się jednak, że żadne usprawiedliwienia czy wyjaśnienia, jakie Raskolnikow snuł w swojej głowie, nie są w stanie złagodzić szoku, jakiego doznał bohater mordując lichwiarkę i jej siostrę siekierą.
Raskolnikow zamordował więc lichwiarkę, kierując się chęcią rozwiązania problemów finansowych oraz przekonaniem, że robiąc to, zmienia świat na lepsze. Okazało się, że jego wyśniona usprawiedliwiona zbrodnia tak naprawdę nie istnieje, on sam zaś musiał borykać się z ciężarem popełnionego grzechu.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.