Od początku istnienia świata twórcy zastanawiają się, kim naprawdę jest kobieta i co składa się na jej pełny obraz. W literaturze jest ona jednym z najczęściej wykorzystywanych motywów, a każda epoka portretowała kobietę w inny sposób, zależny od światopoglądu, jaki akurat był najpopularniejszy. Kobiety były więc muzami, stanowiły dla artystów natchnienie, niekiedy jednak - zwłaszcza w czasach dominacji myśli religijnej - kobiety traktowane były jako siedlisko zła i wspólniczki szatana.
W Biblii pojawia się jeden z najważniejszych wizerunków kobiety oraz wykorzystanie jego motywu, czyli Maryja. Jest ona Matką Boską, kobietą zrodzoną bez grzechu pierworodnego, która była godna, by zostać matką Syna Bożego. Taka jest też jej najważniejsza funkcja - pozostaje ona żoną i matką, dodatkowo także matką, która cierpi po stracie jedynego dziecka. Z Biblii dowiedzieć się można także, że Maryja została wniebowzięta, co oznacza, że nie umarła, tylko została zabrana do Królestwa Niebieskiego. Maryja jest więc postacią wyjątkową, kobietą bez grzechu. Inną reprezentacją motywu k0biety w Biblii jest pierwsza z nich - Ewa. To ona uległa kuszeniu szatana i spróbowała owocu z drzewa poznania dobrego i złego, a następnie namówiła Adama, by uczynił to samo. Według Biblii zatem Ewa jest odpowiedzialna za wypędzenie pierwszych ludzi z raju. Została za to ukarana -począwszy od niej wszystkie kobiety muszą rodzić swoje dzieci w krwi i bólu. Ewa jest także pierwszą matką w biblijnej historii ludzkości.
Motyw kobiety pojawia się w dramacie Juliusza Słowackiego “Balladyna”. Główna bohaterka jest ukazana jako kobieta bezwzględna i zdeterminowana, bez wahania popełnia ona kolejne zbrodnie, by osiągnąć władzę, o której marzy. Balladyna jest inna niż reszta sportretowanych w dramacie kobiet - jej siostra i matka są zupełnie inne, dobre i subtelne. Słowacki w ten sposób zdaje się pokazywać, że kobieta żądna władzy jest swego rodzaju wynaturzeniem i nie jest to powszechne zjawisko. Balladyna zapamiętuje się w swoim okrucieństwie, popełnia coraz więcej zbrodni, zdradza i morduje swojego męża, następnie zaś pozbywa się także swojego kochanka i wspólnika w zbrodni, Fon Kostryna. Balladyna jest więc kobietą upadłą, która sprzeciwiła się swojej naturze i zasłużyła tylko na potępienie. To realizacja motywu kobiety złej i szatańskiej, niszczącej otaczających ją mężczyzn. Musi ona odpowiedzieć za swoje grzechy, jest także naznaczona plamą krwi, której nie da się zmyć, by było wiadomo, że dopuściła się straszliwych czynów. “Balladyna” pokazuje więc, co czeka kobietę, która odważy się sięgnąć po więcej, niż jest jej w życiu przeznaczone.
Bolesław Prus w “Lalce” dokładnie sportretował Izabelę Łęcką, która jest przedstawieniem motywu kobiety zimnej i dumnej. Łęcka pochodzi z arystokracji i ma bardzo sprecyzowane wymagania i warunki, jakie musi spełnić jej przyszły mąż. Jest ona także obiektem westchnień Stanisława Wokulskiego, który jednak wzbudza w niej niechęć. Łęcka jest kobietą piękną, wciąż jeszcze młodą, ale już świadomą upływającego czasu oraz tego, że potrzebuje męża, by móc dalej żyć na poziomie, do którego się przyzwyczaiła. Łęcka jest kobietą ukształtowaną przez swoje środowisko, typową przedstawicielką arystokracji. Reprezentuje ona znikającą grupę społeczną, która przywiązania jest do tradycji i konwenansów oraz do statusu społecznego wynikającego z urodzenia. Łęcka portretowana jest przez Prusa jako kobieta nieczuła, zimna i nie mająca w sobie prawdziwego ognia życia. Przeciwstawiania jest ona Helenie Stawskiej - kobiecie ciężko doświadczonej przez los, ale wciąż pełnej ciepła i miłości, gotowej ciężko pracować, by zapewnić godne życie swojej rodzinie. Izabela z kolei pozbawiona jest moralności, dba tylko o własny interes, natomiast miłość traktuje jak przedmiot handlu. Jest to więc portret kobiety, która kieruje się pychą i którą czeka upadek. Izabela stała się także symbolem kobiety wyniosłej, która odrzuca starania dobrego mężczyzny na skutek zbyt wysokiego mniemania o sobie i swojej pozycji. Podejście Izabeli trwale ja unieszczęśliwiło.
W “Cudzoziemce” motyw kobiety ukazuje osobę głęboko nieszczęśliwą, której życie ułożyło się zupełnie inaczej, niż tego chciała. Główna bohaterka - Róża - poślubiła bowiem swojego męża w ramach zemsty na innym mężczyźnie i nigdy swojego wybranka nie kochała. Dodatkowo była ona cudzoziemką żyjącą w Polsce, dlatego wszędzie czuła się obco, jak ktoś niechciany. Jej córka urodziła się na skutek gwałtu małżeńskiego. Róża była także niespełniona artystką, miała zdolności muzyczne - jej talent pozwalał jej tworzyć, ale nie umożliwił jej wielkiej kariery. Nieszczęśliwe życie sprawiło, że stała się zgorzkniała i sfrustrowana, za co karała całe swoje otoczenie nieprzyjemnym zachowaniem. Kuncewiczowa stworzyła więc portret kobiety złamanej, która nigdy nie mogła zrealizować swoich marzeń o szczęściu i karierze, a to, co otrzymała od życia, nie wystarczyło, by ją uszczęśliwić.
Motyw kobiety pojawia się w literaturze na całym świecie we wszystkich epokach: