Korsarz – motywy literackie

Autor listy motywów literackich: Piotr Kostrzewski.

W „Korsarzu” Byrona możemy wyróżnić kilka motywów literackich. Pośród nich najlepiej zarysowane są trzy — motyw nieszczęśliwej miłości, wolności i cierpienia.

Spis treści

Motyw nieszczęśliwej miłości

Gulnara jest pierwszą żoną paszy Seida. Nie kocha go jednak — to niewolnica, zmęczona pożądaniem swojego małżonka. Kiedy Conrad ratuje ją z płonącego haremu, po raz pierwszy poznaje prawdziwą miłość. Gulnara nie może być jednak szczęśliwa. Główny bohater ma już bowiem wybrankę serca — Medorę. Mimo to kobieta postanawia pomóc Conradowi w ucieczce z niewoli u Seida, a nawet zamordować muzułmanina. 

Miłości Medory i Conrada również można nazwać nieszczęśliwą. Z każdą łupieżczą wyprawą kochanka, kobieta drży o jego bezpieczeństwo. Po ataku na siły Seida Medora jest przekonana o śmierci głównego bohatera. Popełnia samobójstwo, a załamany Conrad odchodzi z Gulnarą.

Motyw walki

Pasza Seid planuje niespodziewany atak na piratów Conrada. Gdy muzułmanie świętują przed bitwą, zostają niespodziewanie najechani przez korsarzy. Wywiązuje się walka, w której początkowo przewagę mają siły Conrada. Piraci tracą inicjatywę, kiedy decydują się pomóc kobietom z płonącego haremu Seida. Wtedy muzułmanie odpierają atak, biorąc do niewoli głównego bohatera.

Motyw cierpienia

Schwytany przez Seida Conrad jest przetrzymywany w wieży. Chociaż już wielokrotnie zaglądał w oczy śmierci, oczekiwanie na nią staje się dla bohatera źródłem cierpień. Niepewność losu, osamotnienie oraz bezsilność są dla pirata gorsze od najdotkliwszych ran. Cierpi również ukochana Conrada — Medora. Kobieta boi się o niego podczas każdej wyprawy. Gdy ten nie wraca z napaści na armie Seida, Medora popełnia samobójstwo. Zrozpaczony jej losem Conrad odchodzi wraz z muzułmanką Gulnarą.

Motyw wolności

Conrada możemy określić jako bohatera byronicznego. To rozbójnik, skonfliktowany ze światem i normami społecznymi. Działa przy tym wedle własnego kodeksu moralnego. Jest wolny — od ludzi, pokus bogactwa, alkoholu. Jego niezależność niszczy dopiero spotkanie Gulnary. Piękna kobieta powoli uzależnia od siebie Conrada — na początku zawdzięcza jej życie, a następnie zaczyna czuć do niej miłość. Na końcu muzułmanka staje się jedyną towarzyszką niedoli głównego bohatera.

Motyw zbrodni

Zakochana w Conradzie Gulnara prosi Seida o możliwość wykupienia pirata przez jego towarzysz. Jednak muzułmanin jest nieugięty i skazuje wroga na śmierć. Od czasu uratowania przez głównego bohatera podejrzewa swoją żonę o niestałość uczuć. Choć Gulnara nie kocha Seida, czuje się obrażona oskarżeniem i postanawia zemstę.

Podczas ucieczki Conrada kobieta próbuje nakłonić go do zabicia Seida we śnie. Mężczyzna jednak odmawia — taka postawa godzi w osobiste zasady pirata. Dlatego Gulnara sama zakrada się do sypialni męża i morduje go. Jedynym śladem zbrodni pozostaje drobna plamka krwi na czole. 

Warto zauważyć, że całość motywu zbrodni w „Korsarzu” przypomina swój odpowiednik w „Makbecie”. Gulnara, niczym Lady Makbet, namawia mężczyznę do zabicia bezbronnej osoby, a następnie wykazuje objawy postępującego załamania nerwowego. Symbolem jej zbrodni jest krew plamiąca niegdyś czyste oblicze. 

Motyw morza

Conrad i jego towarzysze są piratami — żyją na pokładach okrętów i utrzymują swoje rodziny z rozbójnictwa. Tym samym nadmorskich krajobrazów często przewijają się w treści utworu.


Przeczytaj także: Korsarz (Conrad) – charakterystyka

Aktualizacja: 2025-08-15 18:35:25.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.