Zinterpretuj ostatnią scenę, gdy Edyp wykłuwa sobie oczy. Czy ten czyn oznacza pogodzenie się z fatum, czy jest wyrazem buntu?

Autor Sofokles
Autorką opracowania jest: Marta Grandke.

„Król Edyp” to zachowana antyczna tragedia, której autorem jest Sofokles. Opowiada ona o tragicznym losie Labdakidów, którzy zostali przeklęci przez bogów na skutek czynów Lajosa, który uwiódł i porwał młodego chłopca o imieniu Chrysippos. Od tego czasu jego ród prześladowały liczne nieszczęścia, obejmujące też kolejne pokolenia, takie jak syn oraz wnuki Lajosa.

Lajos pewnego razu otrzymał przepowiednię, że jego syn go zabije, a potem ożeni się on z własną matką. Nie chcąc do tego dopuścić, Lajos zaraz po narodzinach Edypa rozkazał przebić mu stopy przy pomocy gwoździ, związać dziecko i porzucić je w górach. Edyp przeżył jednak to wydarzenie, ponieważ służący Forabas oddał go pasterzom, ci zaś zanieśli dziecko do bezdzietnego króla Koryntu. Mężczyzna przyjął Edypa i wychował go na swojego następcę. Po latach Edyp, nieświadomy swojego pochodzenia, spotkał Lajosa i zabił go w starciu na szlaku. Następnie wyruszył do Teb, pozbył się Sfinksa, ożenił z własną matką i spłodził z nią dzieci.

Miasto w tym czasie nawiedzały różne klęski i Edyp wreszcie dowiedział się, że ich powodem jest czyn, jakiego się dopuścił. Bogowie karali go za ożenek z własną matką i doczekanie się z nią dzieci. Edyp był królem odpowiedzialnym, zatem porzucił swój tron, by nie narażać poddanych na konsekwencje swoich czynów. Rozpacz, jaka ogarnęła Edypa, sprawiła też, że wyłupił sobie oczy i udał się na wygnanie.

Moim zdaniem scena, w której Edyp oślepia sam siebie, to symbol jego ostatecznego poddania się. Nie był już w stanie walczyć z okrutnym losem i fatum, zatem pozbawił się wzroku, by nie być świadkiem tych wszystkich strasznych rzeczy, do których to między innymi on doprowadził. Nie widział, zatem stał się bezbronny i zdany na łaskę innych osób oraz zależny od ich dobroci.

Oślepienie Edypa było zatem symbolem jego ostatecznego upadku i poddania się. Nie widział swoich czynów oraz ich konsekwencji, zdał się na innych, a opiekowała się nim córka Antygona. Po jego śmierci rozpoczęła się walka między jego synami o tron, ale tego Edyp także już nie był świadkiem. Odciął się w ten sposób od otaczającego go świata i ścigającego go fatum. Edyp był bezradny i w pewien sposób ponosił konsekwencje czynów, za które nie odpowiadał. Nie on bowiem był źródłem klątwy rodu Labdakidów.

Scena wykłucia oczy przypomina raczej ostateczne złamanie bohatera i odebranie mu woli walki przez straszne wydarzenia, których był uczestnikiem. Edyp stracił swoją siłę i poddał się, a pozbawienie się wzroku było tego wszystkiego ostatecznym symbolem. Nie buntował się już, tylko przyjął swój los i go zaakceptował, zdając się na innych.


Przeczytaj także: Ja­kie de­cy­zje po­dej­mu­je czło­wiek w prze­ło­mo­wych mo­men­tach ży­cia i czym je mo­ty­wu­je? W pra­cy od­wo­łaj się do: wy­bra­nej lek­tu­ry obo­wiąz­ko­wej, in­ne­go utwo­ru li­te­rac­kie­go oraz wy­bra­nych kon­tek­stów.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.