Cudowna podróż - motywy literackie

Autorką listy motywów literackich jest: Adrianna Strużyńska.

Cudowna podróż to powieść szwedzkiej pisarki Selmy Lagerlöf, która opowiada o przygodach czternastoletniego Nilsa Holgersona. Podczas jego podróży przez Szwecję pojawiają się liczne motywy literackie.

  • Motyw podróży
  • Motyw przemiany
  • Motyw zwierząt
  • Motyw dorastania
  • Motyw przyjaźni
  • Motyw zemsty
  • Motyw śmierci
  • Motyw miłości
  • Motyw tajemnicy
  • Motyw pożegnania
  • Motyw podróży

    W powieści dominujący jest motyw podróży, ponieważ Nils Holgerson przemierza Szwecję na grzbiecie białego gąsiora Marcina. Po drodze przeżywa wiele przygód, zarówno realistycznych, jak i fantastycznych. Podczas wyprawy dowiaduje się nie tylko wiele o swojej ojczyźnie, ale też sobie samym i świecie zwierząt.

    Motyw przemiany

    Ważnym motywem jest również przemiana Nilsa. Na początku powieści był nieznośnym chłopcem, znęcającym się nad zwierzętami i sprawiającym problemy rodzicom. Kiedy jednak wyruszył w podróż przez Szwecję, zaczęła się jego przemiana. Zrozumiał, że zwierzęta też czują i należy im się szacunek. Poprawiły się również jego relacje z rodzicami: zaczął się o nich troszczyć, zamiast tylko przysparzać im problemów. Szczerze zaprzyjaźnił się z gąsiorem Marcinem: ocalił mu życie.

    Motyw zwierząt

    Dużą część bohaterów powieści stanowią zwierzęta. Poznajemy nie tylko gąsiora Marcina, ale też jego narzeczoną Miluchnę, stado dzikich gęsi, psa Karo, łosia Szaraczka, lisa Mykitę i wielu innych. W świecie zwierząt panują podobne zasady jak wśród ludzi: zwierzęta mają swoje uczucia, bywają dobre i honorowe, ale też podstępne i okrutne. Dzięki bliskości zwierząt Nils zrozumiał jednak, że one też czują i cierpią, gdy ktoś źle je traktuje.

    Motyw dorastania

    Nils był czternastoletnim chłopcem: z jednej strony jeszcze dzieckiem, a z drugiej: wchodził już w okres dojrzewania. Podróż przez Szwecję pomogła mu dorosnąć: z okrutnego egoisty zmienił się w empatycznego młodzieńca, zdolnego do bezinteresownej pomocy i empatii. Na początku sprawiał rodzicom problemy, robił im okrutne żarty. Kiedy wrócił do domu, czuł się całkiem inaczej: starał się pomóc rodzicom w problemach finansowych i być dla nich wsparciem, a nie utrapieniem.

    Motyw przyjaźni

    W powieści pojawiają się też historie kilku prawdziwych przyjaźni. Nils zaprzyjaźnił się z Marcinem: wcześniej był bezwzględny dla zwierząt, a w końcu nawiązał z gąsiorem taką więź, że był w stanie dalej żyć pod postacią krasnoludka, aby tylko ocalić mu życie. Opisana została również przyjaźń psa Karo i łosia Szaraczka: to dzięki psu, łoś nie trafił do ZOO, ale zaczął żyć na wolności. Pies Karo spokojnie umarł, dopiero gdy dowiedział się, że Szaraczek też już zginął.

    Motyw zemsty

    Ukazane są zarówno pozytywne, jak i negatywne strony ludzkiej (a także zwierzęcej) natury. Bohaterem negatywnym jest lis Mykita, który ścigał stado dzikich gęsi, aby się na nich zemścić. Motyw zemsty pojawia się również w wątku dwóch węży: Niezarady i Niezawady. Gdy Szaraczek przypadkowo rozdeptał Niezawadę, Niezarada mścił się na całym lesie, dopóki łoś się z niego nie wyprowadził.

    Motyw śmierci

    W powieści pojawia się również trudna tematyka, szczególnie w historii dwóch młodych gęsiarzy: Azy i Matsa. Ich matka i rodzeństwo zmarli na gruźlicę, a ojciec odszedł z domu. W końcu Azie udało się go odnaleźć, ale niestety spotkała ją kolejna strata: Mats zginął w wypadku w pobliżu kopalni. W powieści ukazane jest radzenie sobie ze stratą przez urządzenie braciszkowi wystawnego pogrzebu.

    Motyw miłości

    Obecny jest też motyw miłości: gąsior Marcin stworzył związek z gąską Miluchną, doczekał się z nią nawet gąsiąt. Zwierzęta w powieści są zdolne do głębokich uczuć i tworzenia więzi, co jeszcze bardziej pokazało Nilsowi, jak wielką krzywdę im robił.

    Motyw tajemnicy

    Od momentu przemiany w krasnoludka życie Nilsa było pełne tajemniczych, fantastycznych zdarzeń. Przez długi czas nie wiedział, co ma zrobić, aby wrócić do swojej normalnej postaci. Na swojej drodze napotkał też niezwykłe wydarzenia, takie jak pojawienie się zatopionego miasta Vineta.

    Motyw pożegnania

    Przygoda Nilsa dobiegła końca: wrócił do swojej chłopięcej postaci, przestał rozumieć mowę zwierząt, a one – jego słowa. Mimo wszystko wyszedł na pożegnanie, gdy stado dzikich gęsi ruszało w dalszą podróż, a on zostawał w domu ze swoimi rodzicami.


    Przeczytaj także: Cudowna podróż - główne wątki

    Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.