Geneza powstania cierpień młodego Wertera

Autor opracowania: Piotr Kostrzewski. Redakcja: Aleksandra Sędłakowska.

„Cierpienia młodego Wertera” powstały jako wynik przeżyć i wydarzeń bezpośrednio związanych z życiem autora, Johanna Wolfganga Goethego. Pisarz nigdy nie ukrywał, że postacie i wątki jego dzieła mają odzwierciedlenie w rzeczywistości. Powieść stanowi przez to próbę pogodzenia się z nimi, przepracowania. Wspomniane niżej epizody obejmują okres trzech lat, od 1772 do 1774 roku - daty wydania „Cierpień młodego Wertera”.

Spis treści

Charlotta Buff i Johann Kristian Kestner

W 1772 roku młody Goethe rozpoczyna praktykę sądową w Wetzlarze. Na zabawie tanecznej odbywającej się w niedalekiej wsi poznaje Charlotte Buff - czarującą, młodą dziewczynę, łatwo nawiązującą kontakty. Po śmierci matki Charlotte opiekowała się licznym rodzeństwem i prowadziła dom owdowiałego ojca. Oboje z Goethem bardzo przypadli sobie do gustu, jednak dziewczyna była już wtedy zaręczona z Johannem Kristianem Kestnerem - starszym o osiem lat sekretarzem poselstwa hanowerskiego. Pisarz zadurzył się w pannie Buff, co doprowadziło do częstych wizyt w jej domu. Początkowo nawet zaprzyjaźnił się z jej narzeczonym, sytuacja ta nie trwała jednak długo. Okazywane Charlotte względy oraz wizyty wkrótce zaczęły być kłopotliwe. Goethe zrozumiał, że zaburza spokój młodej pary, dlatego we wrześniu tego samego roku wyjechał do Frankfurtu. W 1773 Charlotte wyszła za Kestnera, co wstrząsnęło pisarzem. Utrzymał jednak dobre relacje z małżeństwem, często pisał do swojej przyjaciółki. Charlotte to rzecz jasna Lotta, zaś jej mąż ewidentnie posłużył autorowi za pierwowzór Alberta.

Carl Wilhelm Jerusalem – wrażliwy samobójca

Na powstanie powieści miała również wpływ samobójcza śmierć przyjaciela Goethego, Carla Wilhelma Jerusalema. W październiku 1772 roku odebrał sobie życie strzałem z pistoletu w skroń. Broń pożyczona była od Kestnera, zaś obok mężczyzny znaleziono egzemplarz „Emilii Galotti”. Pochowano go bez asysty duchownego, nocą. Trumnę nieśli rzemieślnicy. Jerusalem miał po niedokładnym strzale umierać długo. Skory do głębokich rozważań filozoficznych, niezwykle wrażliwy i lubiący samotność człowiek nie poradził sobie z pomówieniem przełożonego, afrontem towarzyskim (pomówienie o podszywanie się pod szlachcica) oraz nieszczęśliwa miłość do mężatki. Nie trudno w jego losie oraz cechach charakteru dostrzec pewne elementy postaci Wertera.

Przygnębienie Goethego

W 1773, oprócz ślubu Buff i Kestnera, zmarłą również muza pisarza - Henrietta von Roussilon. Rok później spadł na niego kolejny cios. Jego osiemnastoletnia przyjaciółka i powierniczka Maksymiliana von La Roche wyszła za wiele starszego od siebie kupca frankfurckiego. Ten dał szybko do zrozumienia Goethemu, że częste wizyty w ich domu nie są mile widziane. Oba te epizody mocno pogłębiły depresyjne nastroje pisarza. Skutkowały też daniem Lotcie czarnych oczu Maksymiliany, zaś Albertowi kilku cech jej męża. W 1774 roku Goethe wydaje swoją powieść. Dojrzewała ona bardzo długo w sercu artysty, chociaż jej ostateczną wersję napisał w ciągu zaledwie kilku tygodni. Dzieło popsuło nieco jego relację z Kestnerami, którzy poczuli się urażeni wywlekaniem na światło dzienne ich wzajemnych relacji. Sam Goethe nigdy nie krył autobiograficznej genezy utworu, choć bronił się przed nimi, jakoby było to „niewinne pomieszanie prawdy i zmyślenia”. „Cierpienia młodego Wertera” miały mu pomóc uporać się z przeszłością. Stanowiły przy tym pierwszy krok ku przyszłości literatury europejskiej - romantyzmowi.


Przeczytaj także: Zamiłowania literackie Wertera

Aktualizacja: 2024-12-08 10:44:32.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.