Mit rodu Labdakidów - streszczenie

Autor streszczenia: Marcin Puzio.

Jan Pa­ran­dow­ski opi­sał w „Mi­to­lo­gii” wy­da­nej w 1924 roku licz­ne mity sta­ro­żyt­nej Gre­cji i Rzy­mu. Prze­kaz był ocen­zu­ro­wa­ny, przez co w za­my­śle miał tra­fić rów­nież do młod­sze­go czy­tel­ni­ka. „Mit o ro­dzie Lab­da­ki­dów” opo­wia­da o tra­gicz­nym lo­sie ro­dzi­ny rzą­dzą­cej Te­ba­mi. Prze­kleń­stwo cią­żą­ce na ro­dzie ob­ję­ło wie­le jego po­ko­leń. Mit ten stał się rów­nież in­spi­ra­cją dla So­fo­kle­sa, któ­ry na­pi­sał na te­mat Lab­da­ki­dów dwie sztu­ki te­atral­ne („Król Edyp” i „An­ty­go­na”). 

Spis treści

Mit rodu Labdakidów - streszczenie krótkie

Tra­gicz­na hi­sto­ria rodu Lab­da­ki­dów ob­ję­ła kil­ka jego po­ko­leń. Kad­mos, któ­ry zo­stał wy­sła­ny na bez­owoc­ne po­szu­ki­wa­nia sio­stry, Eu­ro­py, po­sta­no­wił za­ło­żyć nową osa­dę. Wy­rocz­nia wska­za­ła mu, aby zro­bić to tam, gdzie za­pro­wa­dzi go ja­łów­ka. Mia­sto na­zwał Te­ba­mi. Ich los był jed­nak prze­klę­ty — jego cór­ki zgi­nę­ły, po­dob­nie jak dwóch wnu­ków. Jego po­to­mek miał żonę Nio­be, któ­ra dała mu czter­na­ścio­ro dzie­ci. Była z tego dum­na i uwa­ża­ła się za lep­szą od La­to­ny, bo­gi­ni płod­no­ści. Zo­sta­ła za to uka­ra­na za­bi­ciem wszyst­kich po­ciech przez Ar­te­mi­dę i Apol­la. Tę­sk­nią­ca do uko­cha­nych dzie­ci ko­bie­ta zo­sta­ła za­mie­nio­na w ka­mień. 

Naj­słyn­niej­szą hi­sto­rią do­ty­czą­cą rodu był los La­jo­sa. Zo­sta­ło mu prze­po­wie­dzia­ne, że zgi­nie z rąk syna, któ­ry weź­mie za żonę swo­ją mat­kę. Gdy na­ro­dził mu się syn, prze­bił mu sto­py i wy­rzu­cił w gó­rach. Pa­ste­rze za­bra­li go do Ko­ryn­tu, gdzie ro­dzi­na kró­lew­ska przy­ję­ła chłop­ca jak wła­sne dziec­ko. Edyp, gdy do­rósł, rów­nież otrzy­mał pro­roc­two, że za­bi­je ojca. Od­je­chał więc z Ko­ryn­tu, aby nie skrzyw­dzić ro­dzi­ca. Po dro­dze spo­tkał dwo­rzan i wład­cę, z któ­rym wdał się w bój­kę. Za­bił męż­czy­znę, któ­ry w rze­czy­wi­sto­ści był jego oj­cem. Tra­fił do Teb, gdzie roz­wią­zał za­gad­kę Sfink­sa. Ob­jął tron i po­ślu­bił mat­kę, Jo­ka­stę. Gdy się o tym do­wie­dział, wy­dłu­bał so­bie oczy i oacd­szedł z kró­le­stwa.

W tym cza­sie jego sy­no­wie po­kłó­ci­li się, któ­ry po­wi­nien zo­stać kró­lem. Sto­czy­li ze sobą bój, w któ­rym obo­je zgi­nę­li. Po­li­nej­kes był jed­nak wspie­ra­ny przez obce pań­stwo, za co był uzna­ny za zdraj­cę. Kre­on, nowy król za­bro­nił go po­cho­wać. Sprze­ci­wi­ła się temu An­ty­go­na, jego sio­stra. Do­ko­na­ła po­chów­ku, za co zo­sta­ła żyw­cem za­mu­ro­wa­na. Nie­dłu­go póź­niej kró­le­stwo upa­dło przez na­jazd Ara­goń­czy­ków. Miesz­kań­cy prze­ży­li, po­nie­waż ucie­kli z mia­sta.

Mit rodu Labdakidów - streszczenie szczegółowe

Porwanie Europy

Eu­ro­pa, cór­ka Age­no­ra była naj­pięk­niej­szą ko­bie­tą na kon­ty­nen­cie. Za­uro­czył się w niej sam Zeus. Za­brał ją na Kre­tę, gdzie urzą­dził jej pięk­ne miesz­ka­nie w gro­cie. Age­nor nie po­go­dził się ze stra­tą cór­ki i ka­zał sy­no­wi, Kad­mo­so­wi wy­ru­szyć na po­szu­ki­wa­nia sio­stry. Za­bro­nił mu wra­cać bez niej.

Tułaczka Kadmosa

Nie chcąc na­ra­żać się na gniew ojca, Kad­mos nie wró­cił do domu bez sio­stry. Po­sta­no­wił osie­dlić się na ob­czyź­nie. Wy­rocz­nia wska­za­ła mu, gdzie to zro­bić. Gdy do­tarł na miej­sce, jego dwo­rza­nie zo­sta­li za­bi­ci przez smo­ka. Kad­mos po­ko­nał be­stię, a jej kły po­sa­dził w zie­mi. Wy­ro­śli z nich żoł­nie­rze, któ­rzy sto­czy­li mię­dzy sobą bój. Naj­sil­niej­si do­łą­czy­li do Kad­mo­sa byli jego wier­ny­mi słu­ga­mi. Mia­sto, któ­re za­ło­ży­li, na­zy­wa­ło się Teby.

Nieszczęście potomków 

Dzie­ci Kad­mo­sa były jed­nak nie­szczę­śli­we. Jego cór­ki umar­ły, po­dob­nie jak część wnu­cząt. Męż­czy­zna wy­niósł się z prze­klę­te­go mia­sta i osie­dlił w Ili­rii. Kró­lem zo­stał póź­niej Ly­kos, któ­ry za na­mo­wą żony po­sta­no­wił wy­gnać sy­nów swo­jej krew­nej do pa­stu­chów. Gdy do­ro­śli, za hań­bę oba­li­li ich rzą­dy. Je­den z bra­ci wziął za żonę Nio­be, któ­ra dała mu czter­na­ścio­ro dzie­ci. Uwa­ża­ła się za to lep­sza od La­to­ny, bo­gi­ni płod­no­ści. Po­skar­ży­ła się swo­im dzie­ciom, Ar­te­mi­dzie i Apol­lo, któ­rzy za­bi­li wszyst­kie po­cie­chy Nio­be. Zroz­pa­czo­na ko­bie­ta zo­sta­ła za­mie­nio­na w ka­mień, aby nie cier­pia­ła.

Historia Lajosa

Ko­lej­ny król Teb otrzy­mał pro­roc­two, że jego syn za­bi­je go oraz oże­ni się ze swo­ją mat­ką. La­jos po­sta­no­wił więc wy­rzu­cić swo­je­go pier­wo­rod­ne­go w gó­rach, gdzie prze­bił mu sto­py. Dziec­ko zna­leź­li jed­nak pa­ste­rze, któ­rzy ofia­ro­wa­li je wład­cy Ko­ryn­tu. Król przy­jął je i wy­cho­wy­wał jak wła­sne, po­nie­waż nie mie­li in­nych dzie­ci. Gdy Edyp do­rósł, otrzy­mał pro­roc­two na swój te­mat. Opu­ścił więc Ko­rynt, aby nie skrzyw­dzić ojca ani mat­ki. Ru­szył w stro­nę Teb, gdzie spo­tkał dwo­rzan wio­zą­cych wład­cę. Wdał się z nimi w bój­kę i po­za­bi­jał wszyst­kich. Ja­dą­cym wo­zem kró­lem był La­jos. 

Edyp do­tarł do Teb, któ­re ata­ko­wał Sfinks. Za­dał on za­gad­kę, któ­rej roz­wią­za­nie mia­ło spra­wić, że odej­dzie. Kre­on, wład­ca mia­sta za­po­wie­dział, że kto roz­wią­że jego za­gad­kę, zo­sta­nie kró­lem i weź­mie za żonę Jo­ka­stę. Edyp roz­wią­zał ją i zo­stał kró­lem Teb. Po pew­nym cza­sie, gdy mia­sto na­wie­dza­ły klę­ski, do­wie­dział się od Tej­re­zja­sza, że za­bił ojca i jest w związ­ku z wła­sną mat­ką. Ośle­pił się i od­szedł z Teb. 

Konflikt braci i upadek Teb

Gdy za­bra­kło kró­la, roz­po­czął się spór mię­dzy Ete­okle­sem a Po­li­nej­ke­sem, kto zo­sta­nie kró­lem. Mie­li za­mie­niać się pa­no­wa­niem, jed­nak od razu po ob­ję­ciu tro­nu Ete­okles wy­gnał bra­ta. Ten po­wró­cił z woj­skiem ob­ce­go pań­stwa i sto­czy­li wal­kę, w któ­rej obaj zgi­nę­li. Rzą­dy ob­jął po­now­nie Kre­on, a Po­li­nej­kes za karę nie zo­stał po­cho­wa­ny. Sprze­ci­wi­ła się temu Antygona, któ­ra po­sta­no­wi­ła i tak po­cho­wać bra­ta. Zo­sta­ła za to żyw­cem za­mu­ro­wa­na.

Nie­dłu­go póź­niej do­szło do upad­ku mia­sta. Ara­goń­czy­cy po­wró­ci­li i za­ata­ko­wa­li mia­sto. Miesz­kań­cy ucie­kli pod osło­ną nocy, a sto­li­ca zo­sta­ła zbu­rzo­na.


Prze­czy­taj tak­że: Ja­kie wi­zje za­świa­tów moż­na od­na­leźć w li­te­ra­tu­rze? Omów za­gad­nie­nie na pod­sta­wie Mi­to­lo­gii Jana Pa­ran­dow­skie­go. W swo­jej od­po­wie­dzi uwzględ­nij rów­nież wy­bra­ny kon­tekst.

Ak­tu­ali­za­cja: 2022-10-24 16:04:39.

Sta­ra­my się by na­sze opra­co­wa­nia były wol­ne od błę­dów, te jed­nak się zda­rza­ją. Je­śli wi­dzisz błąd w tek­ście, zgłoś go nam wraz z lin­kiem lub wy­ślij ma­ila: kon­takt@po­ezja.org. Bar­dzo dzię­ku­je­my.