Dobro jest uznawane za jedną z najwyższych i najważniejszych wartości na świecie, tak jak na przykład wolność. Jest ono podstawą właściwie większości kodeksów etycznych czy zaleceń moralnych, to także istotna część wielu wielkich religii. Uznaje się, że człowiek domyślnie powinien kierować się w swoim życiu dobrem, starać się postępować właściwie. Dobro ma wiele definicji - mówi się o nim najczęściej w kontekście czegoś właściwego, pożytecznego czy nie sprawiającego innym przykrości. Dobro jest więc postawą moralną, którą swoim postępowaniem promuje wielu bohaterów literackich. Dzieje się tak w przypadku między innymi świętego Franciszka z Asyżu w „Kwiatkach świętego Franciszka” czy Soni Marmieładowej w powieści Fiodora Dostojewskiego pod tytułem „Zbrodnia i kara”.
Święty Franciszek to postać znana z wiary chrześcijańskiej. Całe swoje życie poświęcił jej bowiem, co ostatecznie doprowadziło go nie tylko do zbawienia, ale także do świętości. Święty Franciszek był średniowiecznym ascetą, jednak jego sposób interpretowania tej idei różnił się na przykład od świętego Aleksego, który całe życie spędził na umartwianiu się i na zadawaniu sobie cierpienia.
Święty Franciszek nie uważał, że cierpienie miałoby być dobre dla człowieka, skoro wokół niego znajduje się tak piękny świat, który Bóg stworzył właśnie dla ludzkości. Jego wiara wiązała się z radością z życia, szczęście to było dobre i właściwe. Święty Franciszek uważał także, że każda żyjąca istota, nawet najmniejsza, jest dziełem Stwórcy i jako taka zasługuje na miłość i szacunek. Franciszek poważał więc nawet najmniejszą muszkę czy biedronkę, zakazywał także krzywdzenia zwierząt, jego braci mniejszych.
W przypadku świętego Franciszka, którego żywot został spisany w anonimowym dziele „Kwiatki świętego Franciszka”, jego wiara była silnie powiązana z dobrem. Nie uznawał on bowiem krzywdzenia innych, cieszył się otaczającym go światem i widział we wszystkim dzieło Boga. Swoim życiem dawał też przykład innych, dlatego też do dziś istnieje filozofia zwana od jego imienia franciszkanizmem. Zakłada ona miłość, radość oraz dobroć, cieszenie się światem, który człowiek dzieli z naturą, dbanie o nią i sprawianie, by wszystkim żyło się lepiej. Franciszek był pierwszą osobą, która wyznawała tę filozofię i dzięki temu do dziś w literaturze istnieje on jako przykład postaci, które postępowanie pokazywało innym ludziom wartość dobra. Było ono bowiem wpisane w naturę świętego Franciszka i stanowiło fundament jego światopoglądu.
Inny przykład postaci literackiej, która swoim postępowaniem pokazywała innym wartość dobra, jest Sonia Marmieładowa z powieści „Zbrodnia i kara”. Sonia była wyjątkowo ubogą dziewczyną, której życie pełne było nieszczęść i zła. By się utrzymać, została zmuszona do uprawiania prostytucji, żyła też w Petersburgu, gdzie na co dzień miała do czynienia z agresją, przemocą, nędzą, chorobami i skrajnym ubóstwem.
Mimo to Sonia wciąż była osobą głęboko wierzącą, trzymającą się zasad swojej wiary, cnotliwą, skromną i posłuszną. Starała się jak najlepiej wypełniać wolę Boga, mimo że życie zmuszało ją na przykład do prostytucji, która uchodziła za grzech. Sonia nie dała się jednak złamać niekorzystnym okolicznościom i wciąż dawała swoim życiem przykład, że warto być dobrym. W ten sposób nawróciła swojego ukochanego, Rodiona Raskolnikowa, który miał na sumieniu morderstwo dwóch kobiet przy pomocy siekiery.
Przykład, jaki dawała Sonia swoim życiem, jej namowy i wspólne czytanie Biblii, sprawiły, że Raskolnikow zaczął się nawracać i dostrzegać wartość dobra w swoim życiu. Wcześniej wierzył w to, że ma moralne prawo do zamordowania starej lichwiarki, podchodził do życia w cyniczny i wyrachowany sposób. Raskolnikow także był produktem biedy, nędzy i przemocy, ciągle obecnej na ulicach rosyjskiego Petersburga, jednak dopiero Sonia pokazała mu, że można postrzegać rzeczywistość inaczej. Żyła ona w takich samych warunkach, co Raskolnikow, jednak nie powstrzymało jej to przed wierzeniem w siłę religii i dobra.
Pod jej wpływem Raskolnikow nie tylko nawrócił się, ale także dobrowolnie przyznał się do popełnionych zbrodni i udał się na zsyłkę na Syberię, by tam odbyć swoją karę. Sonia z kolei wyruszyła razem z nim, chcąc mu towarzyszyć w trakcie pokuty. Jej życie było przykładem dobra, moralności oraz właściwego postępowania, którego zmienić nie mogły ani liczne tragedie, które ją spotkały w życiu, ani okrutne warunki, w których zmuszona była codziennie przebywać.
Bohaterowie literaccy swoim postępowaniem mogą więc pokazywać wartość dobra oraz dawać tym samym przykład innym - zarówno postaciom, jak i czytelnikom, którzy śledzą ich losy. Tego typu bohaterami był zarówno święty Franciszek z Asyżu, który dbał o każdą istotę na ziemi, jak i Sonia Marmieładowa, która mimo otaczającej jej nieustającej nędzy i agresji, nigdy nie zwątpiła w dobro i w Boga i swoim życiem dawała przykład innym. To bowiem dzięki niej zmienił się Raskolnikow, człowiek zdolny do zamordowania staruszki siekierą.
Aktualizacja: 2022-08-15 12:18:38.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.