Fiodor Dostojewski w swoim najsłynniejszym dziele zatytułowanym „Zbrodnia i kara” wiele miejsca poświęcił cierpienia i jego miejscu w życiu ludzkim. Doświadczają go praktycznie wszyscy bohaterowie jego powieści, a każdy z nich odczuwa ból z innego powodu. Pisarz opisuje cierpienie w jego chrześcijańskim ujęciu, jest ono w jego tekście więc nieodłącznym składnikiem ludzkiej egzystencji, elementem na stałe wpisanym w los człowieka.
U Dostojewskiego cierpi przede wszystkim główny bohater, czyli Rodion Raskolnikow. Doświadcza on nędzy i nie ma perspektyw, by jego życie zmieniło się na lepsze. Raskolnikow cierpi z powodu ogromnych nierówności społecznych i buntuje się przeciwko nim. To właśnie ze względu na ten ból i poczucie niesprawiedliwości decyduje się zamordować starą lichwiarkę.
Wówczas do jego bólu dochodzą jeszcze cierpienia związane z popełnioną zbrodnią. Raskolnikowa dręczą bowiem wyrzuty sumienia, nie spodziewał się jednak tego, że będzie je odczuwał. Był bowiem przekonany o swojej wyższości nad innymi ludźmi. Raskolnikow jest przykładem bohatera, który z ofiary staje się katem i który swój ból używa jako broni wymierzonej w innych. Nie mogąc pozbyć się własnego cierpienia, postanawia przelać je na innych.
Raskolnikow swoim czynem przysparza cierpienia innym ludziom, na przykład siostrze lichwiarki, która przypadkiem staje się świadkiem popełnionej przez bohatera zbrodni i w związku z czym także zostaje zabita. Cierpi także jego ukochana Sonia - zbrodnia Raskolnikowa dokłada bólu do jej już i tak trudnego życia. Sonia bowiem jest tak ubogą osoba, że zaczyna zajmować się prostytucją. Przeżywa w związku z tym katusze, Sonia bowiem jest religijną, dobrą i empatyczną osobę. Po wyznaniu Raskolnikowa cierpi także z powodu ciężaru jego grzechów.
Cierpienie w życiu Raskolnikowa ma więc wiele różnych wymiarów. Pierwszy z nich, ten religijny, zakłada, że człowiek musi doświadczać w życiu cierpienia, że ma ono głęboki sens i uszlachetnia naturę ludzką. Jest to coś, czego Raskolnikow musi się dopiero nauczyć, a pokazuje mu to Sonia, która jest ze swoim cierpieniem pogodzona. Cierpienie w wyniku popełnionej zbrodni pozwala także zrozumieć, że popełniony czyn był niewłaściwy.
Ból i cierpienie mają także znaczenie pod względem zbawienia ludzkiej duszy. Męki mają wymiar odkupienia, w ten sposób Raskolnikow może odpokutować za popełnione przez siebie zbrodnie. Cierpienie pozwala człowiekowi dostrzec, co tak naprawdę jest w życiu istotne. Dopuszczenie do siebie bólu przez Raskolnikowa sprawia, że zaczyna on rozumieć sens istnienia oraz przywraca światu i sobie naruszony porządek moralny. Dzięki cierpieniu bohater ma szansę oczyścić się z grzechu i narodzić na nowo, jako zupełnie inna osoba. Dlatego też Raskolnikow ostatecznie przyjmuje swoją karę i na Syberii zaczyna rozumieć, co tak naprawdę powinno być dla człowieka najważniejsze.
Rola cierpienia w życiu Raskolnikowa jest więc wyjątkowo istotna. Jest ono bowiem genezą jego zbrodni, jego motywacją do zamordowania lichwiarki. Zbrodnia nie rozładowuje jednak napięcia, które Raskolnikow odczuwa, powoduje tylko więcej cierpienia. Bohater nie umie odnaleźć swojego miejsca w życiu, aż zaczyna akceptować swoje cierpienie, rozumie jego moc powiązaną z pokutą i zbawieniem i wówczas zaczyna odmieniać sam siebie i swój system wartości.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.