W powieści „Hobbit, czyli tam i z powrotem” J. R. R. Tolkiena poruszonych jest wiele ważnych tematów, które niosą ze sobą ważny morał i przesłanie. Nie jest to jedynie prosta historia, opowiadająca o wędrówce krasnoludów – książka porusza życiowe i moralne zagadnienia, które ukształtowały światopogląd wielu fanów tolkienowskich powieści.
Główną osią fabuły jest walka dobra ze złem. Po stronie dobra stoją główni bohaterowie powieści – Bilbo Baggins, czarodziej Gandalf, Krasnoludy z Thorinem Dębową Tarczą na czele oraz ich sprzymierzeńcy w postaci ludzi i elfów. Złą stronę reprezentują Gobliny, Wilki i Smaug. Bohaterowie przez cały czas stykają się ze sobą i przeżywają mniejsze potyczki i walki, które finalnie przeradzają się w wielką Bitwę Pięciu Armii. Po obu stronach konfliktu ginie mnóstwo postaci, jednak finalnie zwycięża dobro, co nie do końca było takie oczywiste, biorąc pod uwagę to, że losy całej misji zostały powierzone małemu, słabemu, niedoświadczonemu hobbitowi.
Ważnym elementem w powieści jest również rola przeznaczenia. Gandalf opowiada Bilbo, że jego udział w wyprawie był już wcześniej zaplanowany, a Baggins nie miał innego wybory, jak tylko zgodzić się i wyruszyć z krasnoludami. Miało to związek z charakterem odziedziczonym po matce, pochodzącej z rodu podróżników i miłośników niebezpiecznych wypraw, co było wyjątkowe wśród populacji hobbitów. Rodzina matki Bilbo przyjaźniła się z Gandalfem, który jeszcze przed narodzinami tytułowego bohatera wybrał go do wykonania tej misji. Bilbo więc wypełnił swoje przeznaczenie, chociaż początkowo był bardzo przeciwny wyprawie, ponieważ nie wyobrażał sobie zamienić spokojne, powolne życie na niebezpieczne przygody, których zakończenia nie mógł przewidzieć.
Równie ważnym wątkiem jest odpowiedzialność za umiejętności i siłę, którą się posiada. Skradziony przez Bilbo pierścień Golluma jest przedmiotem, który daje hobbitowi ogromną przewagę nad innymi – sprawia, że jest niewidzialny. Bilbo mógł użyć go do wielu złych celów – zabicia Golluma, który wcześniej na niego polował lub kradzieży wszystkich skarbów krasnoludów. Baggins jednak tego nie robi, ponieważ nie chce wykorzystywać swojej przewagi. Rozważnie korzysta z pierścienia, używając go jedynie w sytuacjach, które tego wymagały i nigdy w tym czasie nie robiąc nikomu krzywdy.
Poruszonym przez Tolkiena motywem jest również odwaga, która wypływa z bohaterów w najtrudniejszych chwilach. W sytuacjach, które pozornie wydają się beznadziejne, drużyna nie poddaje się, a robi wszystko, by pokonać słabości i rzucone przez los kłody pod nogi. Nie wycofują się, a walczą jeszcze odważniej, nie mając nic do stracenia i nie chcąc umierać bez honoru i próby obrony.
Początkowo Bilbo boi się wyprawy i wszystko wywołuje w nim lęk, jednak z czasem przyzwyczaja się do nieznanego, mężnieje i staje się odważniejszy. Jego charakter jest dużo silniejszy, niż ktokolwiek by się spodziewał, łącznie z samym Bilbo. Wydaje się, że Baggins nie byłby w stanie obronić przyjaciół przed niczym, a on wielokrotnie udowadnia, że jest w stanie obronić ich przed istotami kilka razy większymi od niego. Największą odwagę hobbit wykrzesa z siebie w czasie spotkania ze Smaugiem, podczas którego nie panikuje, rozmawia rozważnie i spokojnie, a na końcu walczy z nim i przykłada cegiełkę do śmierci smoka.
Krasnoludy przywiązują bardzo dużą wagę do skarbów, po które zmierzają. Początkowo nie są one głównym celem wyprawy. Jest nim wymierzenie sprawiedliwości smokowi, który przed laty zniszczył miasto Dali i zabił przodków krasnoludów. Dopiero później bohaterowie dają się zawładnąć wizji oszałamiającego bogactwa, które na nich czeka. Ich chciwość doprowadziła do wielu konfliktów, z których największym był między Thorinem a Bilbo. Thorin był w stanie zabić hobbita za oddanie Arcyklejnotu ludziom, którzy w ten sposób mogliby odbudować zniszczone przez smoka miasto. Thorin nie zważał na zasługi Bagginsa, liczyło się dla niego jedynie to, że stracił najważniejszy skarb. Tolkien zwraca uwagę, że zbytnia chciwość może doprowadzić do tragedii.
Najważniejszym wątkiem w całej powieści jest przyjaźń, która zawiązuje się między krasnoludami i hobbitem. Drużyna jest wobec siebie lojalna i wspiera się w każdej sytuacji. To dzięki tej relacji Bilbo jest w stanie wspiąć się na wyżyny odwagi i bronić kompanów do samego końca. Jest w stanie zrobić dla nich wszystko. Rezygnuje nawet z części skarbu, którą krasnoludy chcą mu podarować w zamian za pomoc w jego odzyskaniu. Dla Bagginsa jednak ważniejsze jest to, że mógł przeżyć przygodę życia i poznać przyjaciół, którzy zawsze będą dla niego ważni.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.