„Ojciec Goriot” to dzieło Honoriusza Balzaka, należące do cyklu „Komedia ludzka”. Opowiada o losach starca, który poświęca całe swoje życie i majątek dla córek, lecz one go odrzucają. Książka ukazuje brutalne realia społeczeństwa XIX-wiecznego Paryża, w którym pieniądz i status społeczny są ważniejsze od miłości i lojalności. To również historia Eugeniusza de Rastignaca, młodego człowieka, który poznaje bezwzględne zasady rządzące światem arystokracji i podejmuje decyzję o swojej przyszłości.
Spis treści
Mieszkający w podupadłej pensjonacie pani Vauquer dawny handlarz mąką, Jan Joachim Goriot, to człowiek o wielkim sercu, który całe swoje życie poświęcił ukochanym córkom – Anastazji i Delfinie. Po śmierci żony samotnie je wychowywał, starając się zapewnić im jak najlepszą przyszłość. Rozpieszczał je, spełniając każdą ich zachciankę, kupując drogie prezenty i finansując wystawne życie, nie żałując ani grosza, byle tylko były szczęśliwe. Jednak po ich zamążpójściu relacje rodzinne diametralnie się zmieniły – córki zaczęły się go wstydzić, ponieważ jego skromne życie i brak arystokratycznego statusu nie pasowały do ich nowego, wyższego środowiska. Mimo to Goriot nigdy nie przestał ich kochać i zawsze był gotów im pomóc, nawet gdy sprowadzało się to jedynie do finansowego wsparcia. Kiedy Anastazja i Delfina potrzebowały pieniędzy na kolejne luksusy, ojciec bez wahania im je dawał, nie zważając na własne potrzeby. Potrafił usprawiedliwić każdą ich decyzję, przekonując samego siebie, że robią to nie z wyrachowania, ale z konieczności. Z czasem jednak jego sytuacja materialna dramatycznie się pogorszyła – cały swój majątek oddał córkom, popadając w skrajną biedę i niedostatek. Osamotniony i wyniszczony stresem, zaczął podupadać na zdrowiu, aż w końcu ciężka choroba przykuła go do łóżka. Na łożu śmierci towarzyszyli mu jedynie Eugeniusz de Rastignac, młody student prawa, który podziwiał i współczuł staremu człowiekowi, oraz jego przyjaciel Bianchon. Mimo że Goriot poświęcił dla córek całe swoje życie, one nie zjawiły się ani w jego ostatnich chwilach, ani nawet na pogrzebie. Jego los stał się symbolem tragicznej miłości ojcowskiej – bezwarunkowej, ale niewdzięcznej i odrzuconej.
Młody student prawa. Pochodzi ze szlacheckiej, ale bardzo biednej, wiejskiej rodziny. Paryż jawi mu się jako miejsce, w którym może odmienić swój los i wspomóc rodzinę. Jego krewną jest pani de Beauséant, która jest najważniejszą arystokratką w Paryżu. To ona pokazuje mu świat elit i szlachty, do którego Eugeniusz zaczyna chcieć należeć. Początkowo nie daje się zdemoralizować miastu, lecz jego dawne przekonania są coraz częściej wystawiane na próbę. Rastignac odrzuca propozycję ożenku z bogatą Wiktoryną, nawiązuje jednak romans z Delfiną, której nie kocha i chce ją jedynie wykorzystać do zdobycia pieniędzy. Przyjaźni się z Goriotem, który jest dla niego jak ojciec. Opiekuje się nim w czasie choroby i podczas śmierci. Wyprawia mu skromny pogrzeb, po którym całkowicie odrzuca stare ideały i postanawia podbić paryską arystokrację.
Naprawdę nazywa się Jakub Collin, a jego pseudonim to Ołży – Śmierć, jest zbiegłym galernikiem, poszukiwanym przez policję. Ukrywa się w pensjonacie pani Vauquer, gdzie postrzegany jest jako przyjazny, mądry i sympatyczny mężczyzna. Przyjaźni się z Eugeniuszem, któremu tłumaczy zasady obowiązujące w Paryżu. Obnaża przed nim zachowania szlachty, fałsz i obłudę, które dominują w tym środowisku. Namawia chłopaka, by ten wziął ślub z Wiktoryną i obiecuje, że zabije jej brata, by ta mogła odziedziczyć pieniądze. Jest zdziwiony odmową Rastignaca i jego romansem z Delfiną. Vautrin zostaje aresztowany, ponieważ panna Michonneau współpracuje z policją i wydaje go w ręce władzy.
Jedna z córek Goriota, hrabina. Rozpieszczona przez ojca nie wie, co to prawdziwa miłość. Ma kochanka, a z nim dzieci. Nie utrzymuje kontaktów z ojcem, ponieważ wstydzi się go. Jej mąż jest szlachcicem, więc spełnia marzenia o wprowadzeniu jej na salony. Kobieta nie może swobodnie wydawać pieniędzy, ponieważ jest ściśle kontrolowana przez męża. Zazdrości Delfinie tego, że ta może kupować to, co chce. Anastazja często przychodzi do Goriota po pieniądze na swoje zachcianki. Nie jest przy nim w chwili śmierci, ale przybiega po odejściu ojca, po czym błaga go o wybaczenie. Nie zjawia się na pogrzebie.
Druga córka Goriota, baronowa. Podobnie jak siostra, wyszła bogato za mąż. Jednak baron Nucingen nie jest szlachcicem, więc nie wprowadza żony do elity, za co ta nienawidzi Anastazji, której się to udało. Początkowo ma dużą swobodę finansową. Nawiązuje romans z Eugeniuszem, który ma ją wprowadzić na salony dzięki swojemu szlacheckiemu pochodzeniu. Delfina jest mocniej zżyta z ojcem niż siostra, często go odwiedza i bierze od niego pieniądze. Nie przychodzi do Goriota w chwili śmierci i nie uczestniczy w jego pogrzebie.
Daleka krewna Eugeniusza, wicehrabina. Prowadzi najmodniejszy salon w Paryżu i jest jedną z najbardziej wpływowych osób w stolicy. Wie wszystko o wszystkich, ponieważ to u niej arystokraci spotykają się na plotkowanie. Wprowadza Rastignaca na salony i poznaje z wpływowymi osobami. Pokazuje mu życie paryskich elit, jednak nie demonizuje go tak, jak Vautrin. Pani de Beauséant stara się pokazać chłopakowi pozytywne aspekty życia szlacheckiego, którym Eugeniusz finalnie ulega. Kobieta ma kochanka, który odszedł od niej i poślubił inną. Bardzo cierpi z tego powodu. Wyjeżdża z miasta, nie chcąc pokazać nikomu swojego bólu po stracie ukochanej osoby.
Stara panna mieszkająca w pensjonacie pani Vauquer. Widać, że w młodości była urodziwą kobietą, którą podejrzewano o prostytucję. Ona sama tłumaczyła, że opiekowała się starszym mężczyzną, który przepisał jej w spadku pewien majątek.
Dawny urzędnik. Niewiele o nim wiadomo, ponieważ ukrywa swoją przeszłość. Mieszka w pensjonacie.
Młoda pensjonariuszka. Jej opiekunką jest pani Couture, krewna matki. Ojciec ją odrzucił, nie chcąc mieć z nią kontaktu. Ma brata, który jest dziedzicem wielkiej fortuny. Wiktoryna podkochuje się w Eugeniuszu.
Pomoc w pensjonacie. Krzysztof jest pomocnikiem, a Sylwia kucharką.
Kochanek Anastazji. Jest ojcem dzieci arystokratki. Wyłudzał od niej pieniądze na spłatę długów, a później zostawił kobietę bez pieniędzy i doprowadził do bankructwa.
Siostry Eugeniusza. Mieszkają z rodzicami w skromnym gospodarstwie na południu Francji. Wszystkie zaoszczędzone pieniądze wysyłają bratu.
Przyjaciółka Klary de Beauseant. Ma pochodzenie królewskie. Często przychodzi do przyjaciółki, by plotkować o innych arystokratach.
Kochanek pani de Beauseant. Po trzech latach porzuca ją, by poślubić pannę de Rochefide.
Aktualizacja: 2025-03-01 16:26:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.