Obraz społeczeństwa ukazany w Ojcu Goriot

Autorką opracowania jest: Ilona Kowalska.

"Ojciec Goriot" to powieść Honore de Balzaka z połowy XIX wieku. Opowiada historię francuskiego społeczeństwa, a głównymi bohaterami jest trzech mężczyzn - starzec Goriot, kryminalista Vautrin i student prawa Eugeniusz de Rastignac.

Akcja powieści dzieje się w dziewiętnastowiecznym Paryżu, który jest miastem kontrastów, a przez autora pokazany jest jako miejsce brudne i zniszczone, które nie daje ludziom nadziei. Społeczeństwo i jego zachowania są głównym tematem "Ojca Goriot". Balzac ukazuje mieszkańców po rewolucji francuskiej, która miała miejsce na przełomie wieków.

Paryż jest miastem, w którym obok biedaków i nędzników mieszkają bogaci arystokraci i elita. Każdy z nich pragnie awansować wyżej w hierarchii społecznej, robić karierę i podbijać salony, jednak nie jest to takie proste. Nie każdy może pozwolić na walkę o własną przyszłość i rozwój – biedota nie ma na to najmniejszych szans, ponieważ skupiona jest na pracy, przetrwaniu i walce o jutro. Ubodzy, dobrze urodzeni ludzie z arystokratycznych rodów starają się zrobić wszystko, by pokazać się lepiej urodzonym i wyżej postawionym, ponieważ daje to szansę na zmianę życia.

Zasady obowiązujące na salonach Paryża nie są jednak proste i akceptowalne dla wszystkich. By wkraść się do elity, należy rozumieć reguły tej gry i postępować zgodnie z nimi. W innym razie porażka jest nieunikniona. Nikt nie jest równy, dlatego młodzi arystokraci robią wszystko, by przypodobać się starszym osobom, które zachowują się zgodnie z tradycjami sprzed rewolucji.

Jednak nie tylko arystokracja robiła wszystko, by awansować w hierarchii społecznej. Średnio zamożni mieszczanie także starali się ambitnie podchodzić do życia i zmienić swój status życiowy i materialny. Otaczano się odpowiednimi ludźmi, którzy mogli wprowadzić mieszczan na salony elity. Przykładem takiego postępowania są córki tytułowego bohatera, które zerwały kontakty z ojcem. Dziewczęta wstydziły się ojca handlującego zbożem, a który był w stanie dla nich zrobić wszystko, co tylko mógł i rozpieszczał córki do granic możliwości. Według Anastazji i Delfiny ojciec nie spełniał warunków, by swobodnie móc się z nim pokazywać w towarzystwie, dlatego wolały go unikać i nie przyznawać się do niego. Kobiety nie miały jednak oporów, by pożyczać i wyłudzać pieniądze od ojca, kiedy tylko potrzebowały ich na kolejne zachcianki.

Pozycja społeczna to najważniejsza rzecz, według której oceniano mieszkańców Paryża. Niemniej ważne były również pieniądze. Osoba, która pokazywała się w drogich ubraniach, powozach, organizowała wystawne przyjęcia była lepiej postrzegana od tej, która tego nie robiła. Nie liczył się charakter czy zachowania, a majątek, dzięki któremu można było pokazać się i wyróżnić wśród elit ze stolicy.

Zarabianie i pomnażanie majątku jest dla Paryżan celem samym w sobie. Wszystkie decyzje służą temu, by się wzbogacić. Małżeństwa nie są zawierane z miłości, a rozsądku. Majątki się łączy, a atrakcyjność partnera mierzy się grubością jego portfela.

Co ciekawe, w „Ojcu Goriot” wysoką pozycję w społeczeństwie mają kobiety. Ich życiowym celem jest znalezienie odpowiedniego kandydata na męża, który będzie w stanie zaspokoić wszystkie życiowe zachcianki kobiety. Jednak jest to możliwe, kiedy przyszła panna młoda może wnieść do rodziny odpowiedniej wielkości posag, który traci w dniu ślubu, a co miesiąc dostaje „kieszonkowe” na swoje wydatki.

Kobiety nie mogą prowadzić własnych firm, interesów, zajmować się polityką czy pieniędzmi. Ich głównym zadaniem w małżeństwie jest odpowiednia prezencja – arystokratka powinna nosić drogie suknie, pachnieć najdroższymi perfumami i wyglądać najlepiej, jak tylko może. W głębi siebie nie są zadowolone z takiej roli, lecz wiedzą, że nie mogą przeciwstawić się swojemu przeznaczeniu, ponieważ to najlepsza droga, jaką mogą wybrać. Wielu z nich ma również kochanków, którzy zapewniają im namiastkę miłości i ciepła, które nie są zapewnione przez mężów.

Ich rola jest niejako paradoksalna. Organizują bale i przyjęcia, wyznaczają trendy i decydują, komu będzie dane pomnożyć majątek, jednak same nie zarabiają i nie mają wpływu na nic. Kariera mężczyzny jest zależna od tego, z jaką kobietą zostanie zapoznany, jednak one nie mogą decydować nawet o własnym losie. Wpływowa kochanka może załatwić wszystko, jednocześnie nie mogąc realizować się tak, jak same pragną.

Społeczeństwo Paryża nie jest do końca moralne. Arystokracja jest obłudna i oszukuje siebie wzajemnie. Fałszywe przyjaźnie i nieprawdziwe komplementy to codzienność. Elity nie boją się wykorzystywać ludzi do osiągania swoich celów. Knucie, kłamstwa, fałszywe informacje są powszechne. Nikt jednak nie sprzeciwia się takiemu zachowaniu, wszyscy wiedzą, że takie są zasady funkcjonowania w tej grupie społecznej.


Przeczytaj także: Opisz i oceń postępowanie córek wobec Ojca Goriot

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.