Co spra­wia, że czło­wiek może po­ko­ny­wać prze­ciw­no­ści losu? Roz­waż pro­blem i uza­sad­nij swo­je zda­nie, od­wo­łu­jąc się do fragmentu Lalki, całej powieści Bolesława Prusa oraz wy­bra­ne­go tek­stu kul­tu­ry.

Autorem opracowania jest: Piotr Kostrzewski.

Życie ludzkie to ciągła walka z przeciwnościami losu. Praktycznie nikt nie może powiedzieć, że jest wolny od niespodziewanego nieszczęścia, czy niezawinionej porażki. Jedni upatrują w tym tragizmu egzystencji, inni zaś bezsensowności ludzkich dążeń. Mimo to są tacy, którzy uderzeni przez los podnoszą się. Chociaż cierpią z powodu życiowych kataklizmów, nie widać w ich oczach rezygnacji. Jednostki te imponują swoją siłą, stanowią wzór dla wszystkich wokół. Co sprawia, że zwyczajny człowiek potrafi przeciwstawić się losowi? Wydaje się, iż jest to siła woli. Niezachwiana wola człowieka pozwalająca mu stawić czoła wszystkiemu, czym zaatakuje go świat. Aby potwierdzić tę tezę, poniższa praca będzie zawierać dwa przykłady silnej woli z literatury. Pierwszy zaczerpnięty zostanie z Lalki Bolesława Prusa, drugi zaś z W pustyni i w puszczy Henryka Sienkiewicza.

Lalka Bolesława Prusa posiada ogromną ilość ciekawych postaci, które mogłyby posłużyć za przykład siły woli. Wystarczy spojrzeć na życie głównego bohatera, Stanisława Wokulskiego. Na łamach powieści pojawia się również doktor Geist, człowiek, któremu nikt nie wierzy ale który wierzy sam w siebie. Niemniej to nie te wielkie persony są argumentem potwierdzającym prawdziwość postawionej tutaj tezy. Byliby bowiem nieco zbyt "wielcy", nawet jak na ludzi ogólnie wzgardzonych przez elity ówczesnego świata. Prawdziwy przykład musi być osobą zmarginalizowaną przez wszystkich, przytłoczoną ogromem cierpienia ale nadal zdolną egzystować pośród ludzi. Takim kim jest Węgiełek - dwudziestoletni rzemieślnik poznany przez Wokulskiego.

Młody mężczyzna wykazuje szereg przydatnych umiejętności, umie również czytać. Wokulski poznaje go podczas swojego pobytu w ruinach zamku w Zasławiu. Między dwoma bohaterami dochodzi do rozmowy, podczas której czytelnik poznaje lepiej Węgiełka i jego historię. Niegdyś ten rezolutny młodzieniec posiadał własną stolarnię, nawet dobrze prosperującą. Niestety spaliła się ona, pochłaniając zarówno materiały, jak również wszystkie narzędzia. Teoretycznie rzemieślnik stracił nawet dom, mimo tego Wokulski ewidentnie poznaje w nim "rezolutnego" ducha. Młody mężczyzna nie robi wrażenia załamanego, zdołał nawet wybudować niewielki barak mieszkalny dla siebie i matki. Nadal również pracuje, chociaż wykonuje teraz ewidentnie mniejsze roboty.

Cała historia Węgiełka to przykład triumfu woli nad losem. Nie traci on bowiem woli życia ani nawet radosnego usposobienia. Uparcie dalej dąży do przetrwania, zaciska zęby i prze naprzód. Nie byłoby to możliwe, gdyby poskąpiono mu siły woli. Węgiełek oddający się rozpaczy w pewien sposób zabiłby zarówno siebie jak też matkę. Dzięki tej niepozornej ale ogromnej sile wewnętrznego uporu daje jednak radę przetrwać.

Henryk Sienkiewicz stworzył na łamach W pustyni i w puszczy interesującą historię dla młodzieży, pełną akcji i pejzaży niezbadanej Afryki. Pokazał również moment swoistej inicjacji młodego chłopca, pradawny moment przemiany w mężczyznę. Chodzi tu rzecz jasna o postać Stasia Tarkowskiego, który w wyniku niekorzystnych okoliczności, staje się odpowiedzialny za małą Nel. Zagubieni pośród czarnego lądu, teoretycznie powinni nie mieć szansy na przeżycie. Historia tych dzieci pokazuje, jak wielokrotnie historia całej ludzkości, że wola silniejsza jest nawet od niebezpieczeństw Afryki.

Staś bierze odpowiedzialność za siebie oraz Nel, dokładając wszelkich starań, aby przetrwali. Wiele osób mogłoby powiedzieć, iż jest to raczej zasługą umiejętności chłopaka, zbiegów okoliczności zaplanowanych przez autora oraz posiadania broni. Istotnie, przyczyniły się one do szczęśliwego zakończenia historii. Niemniej nie dałyby nic, gdyby Staś załamał się już na początku ich uprowadzenia. Chłopak wykazał ogromną odwagę oraz właśnie siłę woli, dzięki której pokonał przeciwności losu. Sztucer czy wiedza z zakresu przetrwania nie dałaby niczego, gdyby Staś nie miał w sobie samozaparcia do ocalenia. To właśnie ta dziwna wewnętrzna siła napędzała go podczas zagubienia w Afryce, ona pchnęła go do próby uwolnienia z rąk Arabów.

W tej postaci dostrzec można pewną atawistyczną cechę ludzi, być może ze względu na umieszczenie akcji książki w sercu Afryki. Staś obdarty ze wszelkich oznak cywilizacji, pozbawiony sztucera i butów nadal byłby tą niezachwianą mocą, chcącą zapewnić przetrwanie wobec walącego się na głowę świata. Osoba ze słabszą wolą dawno porzuciłaby nadzieję na uratowanie, być może nie potrafiła nawet trzeźwo myśleć wobec niebezpieczeństwa śmierci. Tymczasem ten młody chłopak doprowadza sprawę do końca, staje się mężczyzną. Można to wręcz dostrzec jako swoisty archetyp walki człowieka z naturą. W tym wypadku nieokiełznany żywioł musi stawić czoła nieprzejednanej woli. Wola zaś okazuje się zwycięską mocą. Jest więc silniejsza od losu.

Człowiek w swojej wrodzonej słabości może okazać niezwykłe pokłady siły i godności. Nieraz swoiści "bohaterowie dnia codziennego" stawiali czoła tragediom swojego życia, wychodząc ostatecznie zwycięsko z najbardziej beznadziejnych potyczek. Los zdawał się raczej ujawniać ich wewnętrzną siłę, oczyszczać niczym ogień oczyszcza kutą stal. Takie jednostki są przykładem niezachwianej woli, umiejętności wytrwania pośród przeciwności. Nie chodzi tu o jakąś enigmatyczną potęgę "nadludzi", czy niezachwianą pewność poczynań. Siła woli to trudny do zdefiniowania element charakteru, który nie pozwala załamać się pod ciężarem klęski. Stanowi od odwieczny klucz przetrwania. Nikt bowiem nie może być pewny nawet dnia jutrzejszego. Z taką perspektywą poradzą sobie jedynie ludzie zdolni wytrzymać kolejne ciosy porażek gotowanych przez życie. Jedni robią to z uśmiechem na ustach, inni osiągają dzięki wewnętrznemu spokojowi. Sposobów jest wiele, jednak efekt zawsze ten sam. Osoba o silnej woli ma większe szanse przetrwania, stanowi również oparcie dla swoich bliskich. Uświadomienie sobie tego stanowi ważną lekcję. Nigdy nie wolno się załamywać. Od tego zależy życie nie tylko swoje własne ale również innych wokół.


Przeczytaj także: Na­dzie­ja – źró­dło du­cho­wej siły czy sła­bo­ści czło­wie­ka? Roz­waż pro­blem i uza­sad­nij swo­je zda­nie, od­wo­łu­jąc się do po­da­ne­go frag­men­tu Lal­ki Bo­le­sła­wa Pru­sa, ca­łej po­wie­ści oraz wy­bra­ne­go tek­stu kul­tu­ry.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.