Joanna Podborska i Izabela Łęcka - charakterystyka porównawcza

Autorką charakterystyki jest: Adrianna Strużyńska.

Joanna Podborska jest bohaterką powieści Stefana Żeromskiego „Ludzie bezdomni”. Losy Izabeli Łęckiej zostały przedstawione w powieści Bolesława Prusa „Lalka”. Można stwierdzić, że bohaterki są swoimi przeciwieństwami. Wywodzą się z innych środowisk i żyją w odmiennych warunkach. Okoliczności, w których się wychowywały, ukształtowały ich osobowość i światopogląd.

Czytelnik poznaje Izabelę Łęcką z perspektywy trzecioosobowego, wszechwiedzącego narratora. W przypadku Joasi Podborskiej, sytuacja wygląda inaczej. W powieści znajdują się fragmenty jej pamiętnika. Odbiorca poznaje więc jej przeszłość, głębokie przemyślenia i skrywane lęki, których nie ujawnia w relacjach z pozostałymi bohaterami. Łęcka to warszawska arystokratka. Jej rodzina od zawsze była bardzo zamożna. W czasie, gdy rozgrywa się akcja powieści, Łęccy popadają jednak w problemy finansowe. Są one spowodowane przemianami politycznymi oraz rozrzutnością.

Izabela jest przyzwyczajona do życia w luksusie i nie wyobraża sobie żadnych zmian. Gdy musi sprzedać srebra i serwis, jest rozżalona. Od dziecka nauczyła się nosić piękne, kosztowne suknie, korzystać z porcelanowej i srebrnej zastawy oraz rzeźbionych mebli. Joanna Podborska dorastała w całkowicie innych warunkach. Wywodzi się ze zubożałej szlachty. Urodziła się w rodzinnym dworku we wsi Głogi. Nie nawykła więc do luksusów. Ze względu na swoje pochodzenie, posiada bardziej realistyczne spojrzenie na świat. Izabela uważa się za anioła lub nimfę, uwięzioną w cielesnej powłoce. Sądzi, że świat składa się z dwóch sfer: czarodziejskiej i zwyczajnej. Arystokracja żyje w pierwszej z nich, ze względu na swoją wyższość wobec reszty społeczeństwa. Podborska przyjmuje rzeczywistość taką, jaką jest.

Izabela w młodym wieku straciła matkę, jest wychowywana przez ojca, Tomasza, któremu pomaga kuzynka Florentyna. Łęcki umiera, gdy jego córka jest już dorosła, pod wpływem rozczarowań, spowodowanych jej niemoralnym postępowaniem. Do tego momentu, Izabela jest utrzymywana przez ojca. Nie zdaje sobie nawet do końca sprawy z problemów finansowych, w których znalazła się rodzina. Dla Tomasza córka jest najważniejsza i najpiękniejsza. Izabela nie posiada rodzeństwa, dlatego przez całe życie może koncentrować się wyłącznie na sobie. Ciągły zachwyt ze strony otoczenia sprawia, że jest zakochaną w sobie egoistką. Joasia straciła rodziców w młodym wieku. Nie mogła więc liczyć na ich wsparcie i opiekę. Tylko dzięki pomocy ciotki, udało jej się ukończyć gimnazjum w Kielcach. Ma dwóch młodszych braci: Henryka i Wacława, za których czuje się odpowiedzialna.

Joanna Podborska to emancypantka. Nie szuka za wszelką cenę męża, ale postanawia zarobić na własne utrzymanie. Już w wieku siedemnastu lat, wyjechała do Warszawy, gdzie podjęła pracę guwernantki. Mimo zmęczenia, przyjmowała kolejnych uczniów, aby pomóc finansowo Henrykowi, studiującemu w Szwajcarii. W czasie, gdy rozgrywa się akcja powieści, Joasia pracuje jako guwernantka panien Orszeńskich. Traktuje swoje obowiązki bardzo poważnie, obwinia się, gdy Natalia Orszeńska bierze potajemny ślub i ucieka z Karbowskim. Izabela traktuje pracę jako karę za grzechy. Nie dopuszcza nawet możliwości podjęcia zatrudnienia. Sądzi, że służący są szczęśliwi, ponieważ mogą sprawiać jej przyjemność. Nie zdaje sobie sprawy, że służą jej, aby zarobić na życie. Jedynym sposobem, w który Izabela może pomóc finansowo swojej rodzinie, jest małżeństwo ze starszym, zamożnym mężczyzną. Z tego powodu, Łęcka przyjmuje oświadczyny Wokulskiego, a następnie marszałka. Nie potrafi jednak dochować wierności jednemu mężczyźnie, przez co traci wszystkich adoratorów.

Bohaterki całkowicie różnią się pod względem poglądów na temat miłości. Izabela nie potrafi kochać. Ideałem mężczyzny jest dla niej posąg Apollina, o którym śni nocami. Imponują jej skrzypkowie i aktorzy, nawet jeśli otoczenie uznaje ich za miernych artystów. Łęcka nie utożsamia małżeństwa z miłością. Uważa, że pod uwagę należy brać majątek i pochodzenie, a nie uczucia. Należy do grona młodych arystokratek, które chcą wyjść za mąż z rozsądku i szukać miłości w ramionach przystojnych kochanków.

Joasia Podborska jest uczuciowa, szczerze zakochuje się w Tomaszu Judymie. Młody lekarz przykuwa jej uwagę już w tramwaju. Obiektem zainteresowania Podborskiej są realni mężczyźni, a nie wytwory wyobraźni. Joasia chce wyjść za mąż z miłości, jest gotowa do poświęceń. Społecznik Judym nie zapewni jej życia w luksusie, ale Podborska nie dba o pieniądze, ponieważ nie boi się ciężkiej pracy. Obydwie kobiety wyróżniają się urodą, ale Joasia nie wykorzystuje swojego wdzięku. W towarzystwie mężczyzn staje się nieśmiała, w przeciwieństwie do kokietki Łęckiej.

Losy obydwu bohaterek kończą się podobnie - zostają pozostawione same sobie. Dzieje się to jednak z innych powodów. Łęcka doprowadza się do upadku swoim postępowaniem. Kpi z zakochanych w niej mężczyzn, zdradza Wokulskiego i marszałka. Wszyscy adoratorzy się od niej odwracają, a ojciec umiera. Pozbawiona opieki Izabela nie jest w stanie sobie poradzić, dlatego postanawia wstąpić do klasztoru. Joasia nie zasłużyła na swój los. Kocha Judyma i jest gotowa pomagać mu w pracy. Mężczyzna decyduje jednak, że nie może mieć żony, ponieważ musi całkowicie poświęcić się pomocy ubogim. Podborska zostaje porzucona w imię ideałów, ale nie ma w tym jej winy. W przeciwieństwie do Izabeli, jest bohaterką zdecydowanie pozytywną.


Przeczytaj także: Inżynier Korzecki - charakterystyka

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.