„Tango” Sławomira Mrożka to dramat opublikowany w 1964 roku, opowiadający o konflikcie pokoleń i kryzysie wartości w rodzinie Stomila, gdzie młody Artur próbuje przywrócić tradycyjny porządek. Utwór łączy elementy groteski, absurdu i tragikomedii, występuje w nim wiele postaci, które mają swoje odbicie w archetypach ludzkich.
Spis treści
Główny bohater dramatu, syn Stomila i Eleonory. Artur ma dwadzieścia pięć lat. Studiuje trzy fakultety, w tym filozofię i medycynę. Nosi eleganckie ubrania i w przeciwieństwie do swojej rodziny, dba o wygląd. Jest inteligentny, krytycznie podchodzi do postawy krewnych. Chce przywrócenia dawnego porządku. Nie może znieść bałaganu i pomieszania idei w domu. Artur gardzi światem rodziców, gdyż nie ma już żadnych norm i wartości. Nie uważa ojca za mężczyznę, ponieważ ten jest artystą. Bezskutecznie próbuje nakłonić go, aby zastrzelił kochanka matki. Chciałby, żeby ojciec w końcu stał się głową rodziny. Gdy jednak to się nie dzieje, sam podejmuje się tej roli. Bunt chłopaka ma nietypowy charakter, ponieważ nie istnieją reguły, którym mógłby się sprzeciwiać. Artur bywa gwałtowny i agresywny, brakuje mu cierpliwości do niemoralnego postępowania domowników. Każe babci leżeć na katafalku, aby przypomniała sobie o śmierci i stała się stateczną staruszką. Zakłada Eugeniuszowi klatkę na ptaki na głowę, bo wuj nie ma własnego zdania i jak papuga powtarza cudze słowa.
Student jest człowiekiem czynu. Nie zamierza biernie czekać, aż członkowie rodziny się zmienią. Na początku wpada na pomysł przywrócenia dawnego ładu przez małżeństwo z kuzynką, Alą. Boli go, że romantyczne zaloty stały się reliktem przeszłości, mężczyźni dostrzegają w kobietach tylko urodę i nie traktują ich z szacunkiem. Artur darzy Alę prawdziwym uczuciem, wiadomość o jej zdradzie całkowicie go załamuje. Gdy wykorzystanie dawnej formy okazuje się nieskuteczne, chłopak postanawia odnaleźć wielką ideę. Jest nią władza nad życiem i śmiercią domowników. Artur kłamie, że darzy Edka sympatią, aby mieć w nim sojusznika. Jest przekonany o swojej wyjątkowości, przemocą zmusza rodzinę do posłuszeństwa. Edek wykorzystuje jednak chwilę jego nieuwagi i zabija Artura ciosem w kark. Student posiada cechy bohatera romantycznego. Jest samotną jednostką, która oddaje życie za wyznawane przez siebie ideały. Podobnie do romantyków, również spotyka go też zawód miłosny, gdyż Ala zdradza go z Edkiem.
Ojciec Artura i mąż Eleonory. Jest postawnym mężczyzną o siwej, potarganej czuprynie. Wciąż chodzi w rozpiętej piżamie, z ogromną niechęcią ubiera garnitur na ślub syna. Jest zainteresowany wyłącznie swoimi eksperymentami teatralnymi. Mają one szokować widzów, nie nosząc głębszego przesłania. Przez większość czasu udaje, że nie zauważa romansu żony z Edkiem, a nawet gdy podejmuje próbę interwencji, kończy się na wspólnej grze w karty. Jest dumny ze swojej młodości, kiedy burzył „pomniki przeszłości” i prowadził rozwiązły tryb życia. Uważa, że brak norm i konwenansów zapewnia człowiekowi wolność.
Żona Stomila, matka Artura i córka Eugenii. Uważa, że wciąż jest bardzo młoda, chociaż weszła już w wiek średni. Nie ukrywa romansu z Edkiem, wprost oświadcza to synowi. Wbrew pozorom jest nieszczęśliwa, bo chciałaby żeby Stomil był o nią zazdrosny. Eleonora podziwia prostotę i brutalność Edka. Jest daleka od obrazu typowej polskiej matki, z troską podchodzącej do dziecka. Nie pamięta, kiedy Artur przyszedł na świat, nie rozpacza też po jego śmierci. Jest rozczarowana postawą syna, ponieważ zawsze marzyła, że jej pierworodny będzie artystą, a ten wybiera zawód lekarza.
Mężczyzna o złej reputacji, mimo wszystko lubiany przez członków rodziny, z wyjątkiem Artura i Eugeniusza. Nie dba o wygląd, ma brudne ubrania i długie, tłuste włosy, które często przeczesuje. Jego cechą charakterystyczną jest mały, kwadratowy wąsik. Nosi też złoty, przesadnie duży zegarek. Edek jest wulgarnym prostakiem bez zasad, popijającym piwo. Siła fizyczna i brak kręgosłupa moralnego są jego największą potęgą, dzięki której przejmuje władzę w domu. Rodzina staje się całkowicie od niego zależna, musi uważać na każde słowo. Ostatecznym jej upokorzeniem jest prowadzenie Eugeniusza podczas tytułowego tanga.
Babcia Artura i matka Eleonory. Jest sprawna, chociaż zdarzają się jej starcze zapaści. Swoim wyglądem nie przypomina staruszki, ma na sobie suknię z trenem, trampki i dżokejkę. Najchętniej spędza czas na grze w karty z Edkiem, naśladuje też jego sposób wysławiania się. Nie poddaje się namowom Artura, podczas przygotowań do wesela wciąż myśli o pokerze. Śmieje się, nawet przed śmierci, jakby nie rozumiała do końca swojego losu.
Brat Eugenii. Nosi okulary w cienkich, złotych oprawkach i zakurzone ubrania. Chce przywrócenia dawnego porządku, chętnie jednak ubiera krótkie spodnie i nie jest w stanie się bardziej poświęcić. Spiskuje z Arturem, jest rozczarowany, gdy student rezygnuje ze ślubu. W głębi duszy on także gardzi Edkiem, ale nie ma odwagi otwarcie się zbuntować. Jest nieśmiały i zdziecinniały, potrzebuje lidera, za którym może podążać. Jego słabość wykorzystuje Edek, porywający go do tytułowego tanga. Eugeniusz reprezentuje słabość polskiej inteligencji wobec totalitarnej władzy.
Osiemnastoletnia kuzynka i narzeczona Artura. Jest śliczną dziewczyną o długich włosach. Stanowi przykład młodego, zagubionego człowieka, wychowanego w świecie, pozbawionym zasad. Jest naiwna i niezdecydowana, zgadza się na ślub, chociaż nie rozumie światopoglądu Artura. Obawia się, że narzeczony planuje ślub w imię zasad, a nie z miłości. Jest zafascynowana Eleonorą, którą wyraźnie naśladuje, dlatego mimo przystania na małżeństwo, zdradza narzeczonego z Edkiem. Postawa Ali wydaje się sprzeczna. Kokietuje Artura, ale nie chce go pocałować, uważa ślub za zbędną formalność, ale przyjmuje oświadczyny. Jest wzruszona, gdy Artur przed śmiercią wyznaje jej miłość.
Aktualizacja: 2025-02-14 16:14:57.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.