Antygona i Ismena to siostry, bohaterki dramatu Sofoklesa pt. „Antygona”. Były córkami Edypa i Jokasty, należą więc do objętego klątwą rodu Labdakidów. Kobiety przedstawione zostały w utworze na zasadzie kontrastu – każda z nich kieruje się w życiu innymi wartościami. Szczególnie poróżniła je kwestia pochówku jednego z ich braci – Polinika, który został uznany przez nowego władcę, Kreona za zdrajcę. Godny pogrzeb mężczyzny został zakazany przez króla. Rozkaz poróżnił obie siostry.
Antygona była osobą, która charakteryzuje się ogromnym przywiązaniem do tradycyjnych wartości. Buntuje się przeciwko decyzji Kreona, nie uznaje jej i zabiega o to, by pogrzeb brata odbył się. Antygona to kobieta porywcza, energiczna i przekonana o swoich racjach. Dla kobiety liczą się przede wszystkim wartości takie jak rodzina – uważa je za ważniejsze od wszystkich pozostałych, kieruje się emocjami i przywiązaniem do zmarłego brata. Wielokrotnie, na drodze do realizacji swojego celu, wykazywała się odwagą. Została skazana na śmierć przez Kreona, co pociągnęło za sobą szereg nieszczęść związanych z jego własną rodziną. Samobójstwo popełnił nie tylko syn władcy – Hajmon, narzeczony Antygony, ale również żona Kreona – Eurydyka.
Działania Antygony przepełnione były wiarą w nadrzędne wartości i przekonaniem o tym, iż prawo boskie stoi wyżej od prawa ziemskiego. By dopełnić swojego obowiązku nie wahała się, by poświęcić wszystko. Gotowa była zerwać więzi z siostrą, poróżnić się z przyszłym teściem i odwrócić się od każdej osoby, która próbowała negować jej upór. Mimo tych złych cech Antygony należy pamiętać jednak o tym, że starała się ona działać w dobrej wierze. Była prawdziwie przekonana, że jej racje są jedynymi słusznymi i są zgodne z panującym na ziemi prawem. Starała się ze wszystkich sił wypełniać wolę bogów.
Jej siostra – Ismena – rozumiała świat zupełnie inaczej. Była to osoba, która ze strachu i poczucia konieczności podporządkowania się władcy nie próbuje negować jego wyroku. Ismena była kobietą słabą, Z tego powodu nie chciała brać udziału w sporze, pozostawała na uboczu i nie przyznawała się do swojego pochodzenia. Wielokrotnie prosiła Antygonę by ta porzuciła swoje przekonania i poddała się woli Kreona. Nie oznacza to jednak, że nie kochała swojej siostry i zmarłego brata. W desperacji próbowała wziąć połowę winy za złamanie zakazu na siebie, jednak deklaracja ta była jedynie słowami – Ismena żadnym swoim czynem nie zbuntowała się przeciwko władcy. Jest postacią, która stanowi jedynie tło do wyrazistego charakteru Antygony. Została przedstawiona w o wiele mniej szczegółowy sposób niż siostra, której starania zdominowały treść dramatu.
Siostry przedstawione zostały na zasadzie ogromnego kontrastu. Trudno odnaleźć cechy, które w jakieś sposób je łączyły. Posiadały one zupełnie odmienne charaktery. Wyniosła i przekonana o swojej racji Antygona byłą zupełnie inna niż pokorna, cicha i przestraszona Ismena. Można zauważyć, że pierwsza z sióstr posiadała o wiele bardziej dominujący charakter – w niektórych wypowiedziach do Ismeny wyczuwać można ze strony kobiety wyniosłość i brak empatii.
Ismena była dziewczyną delikatną – nie potrafiła wyrazić swoich uczuć tak dosadnie jak Antygona, nie oznacza to jednak, nie ich nie posiadała. Kochała swoją rodzinę, nie miała jednak odwagi by jawnie przeciwstawiać się panującemu prawu. Te cechy sprawiały, że Antygona stopniowo traciła do niej szacunek – bardzo często oskarżała ją o tchórzostwo i słabość. Nie mogąc namówić siostry na to, by zdecydowała się wesprzeć ją w działaniu przeciwko rozkazom władcy, uznała Ismenę za wroga, zaczęła pałać do niej jawną nienawiścią.
Trudno o jednoznaczną ocenę obu kobiet. Wydarzenia przedstawione w dramacie odnosiły się przede wszystkim do różnych światopoglądów kobiet. Dla Antygony prawo pierwotne, religijne, nakazujące grzebać zmarłych i żegnać ich z należnymi honorami było ważniejsze niż decyzje króla. Te uznawała za czasowe, wynikające z okoliczności i przyziemne. Ismena z kolei zakładała, że wyrokom władcy nie należy się sprzeciwiać. Starała się być dobrą obywatelką mimo tego, że rozkaz Kreona dotyczył jednej z najbliższych jej osób. Tragedia, jakiej udziałem były siostry, wynikała w dużej mierze z klątwy, jaka spadła na ród Labdakidów. Była ona konsekwencją czynów przodka Antygony i Ismeny, Lajosa.
Los sióstr, podobnie jak los ich ojca Edypa, naznaczony musiał być cierpieniem i porażkami. Siostry wywodziły się ze związku kazirodczego – klątwa zesłana przez króla Peplosa na ich przodka – przyczyniła się również do tragedii Edypa, który na skutek nieszczęśliwego zbiegu okoliczności i losu poślubił własną matkę. Tragiczny splot wydarzeń wpłynął również na los sióstr – rozłam więzi rodzinnych oraz śmierć stała się finałem historii wszystkich bohaterów. Ismena straciła siostrę, Kreon część swojej rodziny. „Antygona” jest ostatnim dramatem z cyklu tragedii tebańskich, w której mieszczą się tytuły „Król Edyp” i „Edyp w Kolonie”. Losy rodu doświadczonego przez fatum skończyły się tragicznie.
Aktualizacja: 2022-08-11 20:23:59.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.