Fiodor Dostojewski to autor wielu klasycznych rosyjskich powieści, wśród których na uwagę zasługuje między innymi „Idiota”, czyli dzieło wydane w roku 1869. Przedstawia ono losy życzliwego księcia Myszkina, który przybywa do Petersburga, gdzie wikła się w różne relacje z miejscową społecznością. Dostojewski w swoim dziele porusza skomplikowaną problematykę, charakterystyczną dla jego twórczości.
Spis treści
W powieści na pierwszy plan wybija się problematyka bohatera doskonałego. Dostojewski chciał bowiem przedstawić postać absolutnie doskonałą, stworzoną na podobieństwo Jezusa, którą w tekście ma być właśnie książę Myszkin. Autor uważał to za niezwykle trudne zadanie. Ten „piękny człowiek” miał się w jego dziele łączyć właśnie z osobą Jezusa Chrystusa, miała go też wyróżniać prostota charakterystyczna dla jurodiwych, czyli szaleńców Chrystusowych – wzorów świętości dawnej Rosji. Jednak to właśnie takie cechy charakteru Myszkina, jak jego dobroć, prostota, życzliwość i wyrozumiałość, stają się powodem wielu nieporozumień, jakie mają miejsce w towarzystwie po przybyciu księcia do Petersburga. To właśnie ta postać stanowi też główną oś fabularną całej powieści, a także ją definiuje.
W tekście Dostojewski poruszył także problematykę miłości i małżeństwa. Książę Myszkin to bohater uwikłany w uczuciowy trójkąt romantyczny z Agłają Jepanczynową i Nastazją Filipowną. Każdą z tych kobiet kocha na swój sposób, ale może zostać mężem tylko jednej z nich. Decyduje się na Nastazję i zostaje przez nią błyskawicznie porzucony na rzecz Rogożyna, który później morduje Nastazję. Małżeństwo jest tu zaś nie tyle wyrazem miłości, ile przede wszystkim narzędziem do osiągania różnych celów i korzyści, głównie finansowych.
Dostojewski nie unika także problematyki choroby i śmierci. Książę Myszkin zmaga się z atakami epilepsji, które leczył w Szwajcarii pod opieką zaufanego lekarza. Hipolit choruje na gruźlicę i z tego powodu ma świadomość nadciągającej śmierci, z którą się oswaja. Spisuje między innymi swoją ostatnią wolę i przekazuje pośmiertnie swoje szczątki akademii medycznej. Choroby i śmierć definiują tu zatem ludzkie życie i zmieniają jego bieg na rozmaite sposoby.
Dostojewski nie wahał się też przed zawarciem w powieści problematyki, która dotyczyła krytyki lokalnej społeczności Petersburga. Wskazał on na hipokryzję i egoizm niektórych bohaterów, które znacznie kontrastują z dobrocią i życzliwością Myszkina. Społeczeństwo to cechowało się również licznymi nierównościami, które niszczyły ludzkie życie.
W „Idiocie” szczególnie ważna okazuje się problematyka analizy psychologicznej postaci. Dostojewski ukazuje ich stany emocjonalne i liczne rozterki, a także choroby, jak dzieje się to w przypadku epilepsji Myszkina. Pozwala to stworzyć pogłębione i wiarygodne portrety bohaterów, które wiele ukazują odbiorcy.
Aktualizacja: 2025-12-31 15:07:02.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.