Ignacy Dąbrowski to pisarz, który tworzył w epoce Młodej Polski. Jego debiutancka powieść nosi tytuł „Śmierć” i ukazała się drukiem w 1892 roku. Krytycy określali ją między innymi jako pamiętnik suchotnika. Głównym tematem dzieła, zgodnie z jego tytułem, jest śmierć głównego bohatera, Józefa, na suchoty. Dzieło to niekiedy uznaje się za powieść naturalistyczną, bardzo popularną w tamtym okresie.
Naturalizm to prąd literacki, który powstał we Francji w XIX wieku i stał się popularny także w innych krajach europejskich, a nawet w Stanach Zjednoczonych. Tego typu teksty miały nosić znamiona dokumentalizmu i wykazywać się estetyką mimetyczną, czyli naśladującą rzeczywistość. Miało to wszystko posłużyć stworzeniu fotograficznego opisu świata, a także ograniczeniu walorów literackich na rzecz ukazania problemów danego środowiska i przekazania problematyki społecznej, zazwyczaj dotyczącej ludzi z niższych warstw lub marginesu. Była to zatem literatura niemal naukowa — próba klinicznego przedstawienia ludzkiego życia i jego natury. Tematyka takich dzieł obejmowała głównie ludzką codzienność. Naturaliści stworzyli też nowatorski sposób ekspresji, który polegał na brutalnym obrazowaniu rzeczywistości, niekiedy z elementami turpizmu. Stawiali również na autentyczność językową — na przykład poprzez gwarę lub wulgaryzmy. Świat w takich dziełach był ukazywany bez upiększeń, istotny był też wpływ środowiska na kształtowanie człowieka. Twórcy poruszali trudne i kontrowersyjne tematy społeczne, a za inspirację posłużyła im nauka, gdyż chcieli wiernie odzwierciedlić prawdę.
Ignacy Dąbrowski ze swoją powieścią „Śmierć” wpisuje się w założenia gatunku, jakim jest powieść naturalistyczna. Główny bohater dzieła, Józef, to człowiek, który choruje na suchoty i z tego powodu umiera. Tematyka, jaką wybrał Dąbrowski, jest trudna i kontrowersyjna, dotyczy bowiem szczególnie bolesnego aspektu życia człowieka. Autor zdecydował się na narrację pierwszoosobową w formie dziennika, co sprawia, że czytelnik otrzymuje szczegółowy i intymny wgląd w to, jak Józef przeżywa swoją chorobę i jak zmienia ona jego ciało, umysł oraz codzienne życie. Człowiek u Dąbrowskiego jest istotą biologiczną, zdeterminowaną przez chorobę, na którą nie ma lekarstwa. Józef pogrąża się w rozważaniach nad swoim losem i próbuje zrozumieć, kim właściwie jest w kontekście tego, co go spotkało. Autor rzeczowo relacjonuje to, co dzieje się ze stanem zdrowia Józefa, jego ciałem i umysłem, opisując wiarygodnie takie objawy gruźlicy, jak na przykład kaszel z krwią czy osłabienie organizmu. W związku z tym jego powieść uznawano za pamiętnik suchotnika, a nawet studium tej choroby. W dziele pojawia się też wiele opisów i analiz psychologicznych głównego bohatera.
Aktualizacja: 2025-10-16 23:49:21.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.