Apokalipsa św. Jana to ostatnia księga Nowego Testamentu. Zarazem jako jedyna posiada charakter prorocki — mówi o rzeczach przyszłych. Zawarte w niej objawienie (po grecku „apokalypsis”) obejmuje wizję końca świata oraz towarzyszących mu straszliwych wydarzeń. Nadrzędnym celem pozostaje wyjaśnienie sensu dziejów — ostatecznego zwycięstwa Boga nad szatanem i zapanowanie Królestwa Bożego. Apokalipsa zawiera wiele elementów symbolicznych, których interpretacja do dzisiaj stanowi element dyskusji biblistów i teologów.
Spis treści
Święty Jan otrzymał wizję dotyczącą przyszłości świata i Kościoła, którą zapisał, zapewniając wiernych o prawdziwości swoich słów. Zanim to jednak uczynił, skierował siedem listów do Kościołów azjatyckich, które zmagały się z różnymi problemami – jedne były prześladowane, inne odstąpiły od zasad moralnych, a niektóre zagrożone herezją. Jan napominał je, aby się nawróciły i trwały w wierze.
W swojej wizji Jan ujrzał Tron Boga otoczony chwałą, a Stwórca trzymał w ręku pergamin z siedmioma pieczęciami, których nikt nie mógł złamać, oprócz Baranka, czyli Chrystusa. Z każdą złamaną pieczęcią spadała na świat kolejna katastrofa. Cztery z nich uwolniły Jeźdźców Apokalipsy: zarazę, wojnę, głód i śmierć. Piąta pieczęć ujawniła dusze męczenników, a szósta przyniosła upadek nieba na ziemię. Siódma zaś sprowadziła plagi, w tym ognisty deszcz, zatrucie oceanów i rzek oraz cierpienie zsyłane przez potworną szarańczę. Jednak wierni opieczętowani przez anioła zostali ochronieni przed gniewem Boga.
Następnie Jan zobaczył wizję walki szatana z Kościołem. Ukazała mu się Niewiasta ubrana w słońce, której dziecku zagrażał Smok. Gdy wąż chciał pożreć dziecię, Niewiasta została uratowana. Archanioł Michał strącił szatana i jego zwolenników z nieba, a Smok powołał Bestię – symbol złego imperium, które służyło Antychrystowi i odciągało ludzi od Boga. Upadek tego imperium nastąpił, gdy Babilońska Nierządnica została zniszczona.
Potem rozpoczęła się pierwsza walka Bestii z Bogiem, w której Stwórca zwyciężył, a szatan został spętany na tysiąc lat. W tym czasie Chrystus panował, a męczennicy zmartwychwstali i rządzili z nim. Po milenium szatan został uwolniony i ponownie zebrał swoich zwolenników, by stoczyć ostateczną bitwę na równinie Har-Magedon, znanej jako Armageddon. Siły zła otoczyły obóz sprawiedliwych, ale nie zdołały zwyciężyć. Szatan został ostatecznie pokonany i wrzucony do jeziora ognia i siarki.
Na Sądzie Ostatecznym zakończyły się stare czasy, a nowy porządek, Niebieskie Jeruzalem, symbolizował życie w pełnej harmonii z Bogiem.
Święty Jan rozpoczyna księgę od epilogu, w którym potwierdza prawdziwość zapisanych przez siebie słów. Zostały mu objawione przez anioła, a pochodzą z natchnienia samego Boga. Nawołuje do przyjęcia ich, ponieważ przewidują rzeczy przyszłe.
Jan opisuje wizję, której doznał w Dzień Pański (niedzielę). Skierowana jest ona do siedmiu kościołów w Azji: wspólnoty Efezu, Smyrny, Pergamonu, Tiatyry, Sardes, Filadelfii i Laodycei.
Apostoł kieruje listy do czterech kościołów. Każdy z nich zmaga się z pewnymi trudnościami. Efez chwalony jest za wytrwałość i sprawiedliwość, ganiony jednak, gdy chodzi o brak chrześcijańskiego miłosierdzia. Smyrna cierpi z powodu prześladowań gminy żydowskiej. Jan pociesza ich i nakazuje wytrwałość. We wspólnocie Smyrny występuje problem mieszania pogańskich obyczajów z chrześcijaństwem. Wierni Tiatyry są chwaleni za swe czyny, ale ostrzegani przed fałszywą prorokinią Jezabel.
W tym rozdziale Jan kontynuuje swoje listy do kościołów Azji. Gani kościół w Sardes za nieodpowiednie zachowanie i nakazuje nawrócenie, nim przyjdzie kara. Wierni z Filadelfii mają zostać nagrodzeni za swoją wierność. Kościół w Laodycei zostaje napomniany o zbytniej oziębłości wiernych oraz ich pysze.
Od tego rozdziału rozpoczyna się wizja św. Jana dotycząca sensu dziejów.
Apostoł doznaje widzenia, w których symbolicznie zostaje przedstawiony majestat Boga. Tron Stwórcy otoczony jest przez świętych Starego Testamentu. Duch Święty ukazuje się jako języki ognia. Dookoła tronu czterech aniołów o kształtach lwa, człowieka, woła i orła poprzez wieczność wychwala Boga. Wszystko to okala kryształowe morze — symbol odległości Stwórcy od świata materii.
Wtem Jan widzi w dłoni Zasiadającego na tronie księgę zamkniętą siedmioma pieczęciami. Apostoł płacze, ponieważ nikt nie może jej otworzyć. Wtedy też jeden ze starców zasiadających przed tronem Boga pociesza go. Baranek miał bowiem moc złamać pieczęcie. Wtedy Jezus, bierze księgę z rąk Boga. Całe stworzenie, niebo i ziemia, oddają mu chwałę pieśnią.
Jezus przełamuje pieczęcie. Z każdą na ziemię rusza inny Jeździec Apokalipsy — zaraza, wojna, głód i śmierć. Piąta pieczęć uwalnia dusze zmarłych męczeńską śmiercią, które domagają się u Boga sprawiedliwości. Wraz z przełamaniem szóstej pieczęci na ziemię spadają potworne kataklizmy.
Najpierw trzęsienie ziemi. Następnie zaćmienie słońca i krwawy księżyc. Gwiazdy spadają z nieba na ziemię. Przerażeni ludzie ukrywają się pośród jaskiń, nic im to jednak nie daje. Nadszedł bowiem Dzień Gniewu Bożego.
Anioł zstępuje z nieba i rozpoczyna pieczętowanie ludzi oddanych Bogu. Mają oni przetrwać pokusy szatana oraz nadchodzące katastrofy.
Potem Jan uwidzi nieprzeliczoną rzeszę ludzi w białych szatach, stojącą przed tronem Boga. Każdy z nich trzyma w dłoni palmę, a swym śpiewem wychwala Boga. Są to wierni, którzy przetrwali prześladowania, a zbawieni zostali śmiercią Chrystusa.
Nadchodzi pora na przełamanie siódmej pieczęci. Jan dostrzega siedmiu aniołów z trąbami, a pośród nich innego, który bierze żar z ołtarza Boga. Rzuca nim w ziemię, a wtedy rozpętują się gromy, głosy, błyskawice i trzęsienia ziemi.
Potem siedmiu aniołów unosi swe trąby, a każdy z nich ma siłę uwolnić plagę podobną egipskim.
Z dźwiękiem pierwszej na ziemię spada krwawy grad. Płonie od niego trzecia część ziemi, trzecia część drzew i cała trawa zielona. Wraz z dźwiękiem drugiej trąby w morze zostaje rzucona płonąca góra. Trzecia część wód staje się krwią, od której ginie trzecia część stworzeń morskich. Trzecia część okrętów ulega zaś zniszczeniu. Wraz z trzecią trąbą na ziemię spada gwiazda Piołun, zatruwając trzecią część rzek. Gdy trąbi czwarty anioł, gaśnie trzecia część słońca, księżyca i gwiazd.
Piąty anioł uwalnia z Czeluści szarańczę o mocy ziemskich skorpionów. Nakazane ma nie czynić krzywdy niczemu, tylko ludziom bez pieczęci Boga. A los ich ma być straszny. Cierpieć mają straszliwe katusze od jadu szarańczy — ból tak straszny, że pragną śmierci. Możliwość śmierci zostaje im jednak odebrana na ten czas.
Dźwięk szóstej trąby budzi czterech aniołów śpiących pod Eufratem. Dany im jest nakaz zabicia trzeciej części niewiernych. Ci, co przeżyli, nie nawracają się. Nadal czczą swoje pogańskie bałwany i czynią nieprawość w oczach Boga.
Następnie Jan widzi olbrzymiego anioła z jedną stopą wspartą na morzu, drugą na ziemi. W dłoniach trzyma księgę, której zawartość dyktuje apostołowi. Nakazuje włożyć mu pergamin do ust — ma on słodki smak, ale przepełnia wnętrzności goryczą. Jest to symbol proroctwa, które zawiera w sobie wydarzenia szczęśliwe i straszliwe.
Proroctwo mówi o dwóch Świadkach Boga, którzy udają się do Miasta Świętego (Jeruzalem), duchowo przepełnionego złem. Mają za zadanie prorokować, a ich słowom dana jest wielka moc. Siły piekielnej Bestii występują przeciw nim. Giną, a przez trzy i pół dnia ich wrogowie Tryumfują. Po tym czasie Bóg wskrzesza ich, po czym zabiera do nieba. Miasto w dziesiątej części zostaje zniszczone wielkim trzęsieniem ziemi. Ginie wielu, a pozostali oddają część Panu.
Nadchodzi czas i złamana zostaje pieczęć siódma. Starcy sprzed tronu Boga oddają Mu cześć, a Jego świątynia w niebie otwiera swe podwoje. Ukazuje się Arka Przymierza, ziemię zaś wypełniają odgłosy gromów.
Rozdział ukazuje symboliczną walkę Szatana z Kościołem poprzez kolejne wieki.
Przedstawia ją pod postacią losów Niewiasty obleczonej w słońce i księżyc. Smok starodawny, szatan, czyha na jej dziecię. Rodzi Mężczyznę — pasterza narodów o żelaznej rózdze. Bóg zabiera ją na pustynię, ratując przed Smokiem. Anioły pod przywództwem Michała wypowiadają mu bitwę. Upadłe anioły i Smok zostają strącone z nieba, gdzie gnębić będą Niewiastę i jej dzieci — wiernych.
Na oczach Jana z morza wyłania się potworna Bestia o siedmiu łbach. Ma dziesięć rogów i dziesięć diademów. To symbol potężnego imperium, rządzonego przez siły zła. Bestia dostaje od Smoka potężną moc i władzę. Naznacza ona ludzi, a bez jej piętna nikt nic nie kupi i nie sprzeda. Bestia walczy ze świętymi i zwycięża ich. Rozpoczyna ciemiężenie wiernych Bogu.
Z ziemi powstaje wtedy druga Bestia, która zwodzi ludzi. Czyni cuda, mamiąc nimi ludzi. Druga Bestia to Antychryst, którego znakiem jest cyfra sześćset sześćdziesiąt sześć.
Przelatujący nad ziemią anioł ogłasza moment przyjścia „żniwa”. Wizja przeplata się z obrazem stu czterdziestu czterech tysięcy wiernych zebranych wokół Baranka na górze Syjon — symbolu niebiańskiej czystości Kościoła.
Żniwo jest zapowiedzią sądu, jaki Zbawiciel odbędzie nad światem.
Nadszedł więc moment sądu i gniewu Bożego. Siedmiu aniołów wynosi ze świątyni siedem czasz. Spoczywa w nich siedem plag, które mają zostać wylane na ziemię. Bramy świątyni zostają za nimi zamknięte — to symbol braku możliwości przebłagania Boga. Nic nie może odwlec ostatecznego końca świata materialnego.
Anioły wylały na ziemie czary i nastało siedem ostatecznych plag.
Ludzi noszących znamię Bestii dotykają bolesne wrzody. Morze staje się krwistoczerwone, a całe życie w nim ginie. Woda słodka również zostaje przemieniona w zatrutą krew. Słońce dotyka ludzi wielkim upałem. W krainie Bestii nastają ciemności, zaś rzeka Eufrat wysycha.
Wtedy też poplecznicy Bestii zbierają się na równinie Har-Mageddon, przygotowując do rozprawy z Bogiem.
Siódmy anioł wylewa swą czaszę na Babilońską Nierządnicę, która dosiada Bestii.
Apostołowi słyszy, że jest to symbol stolicy wielkiego imperium. Pełne przepychu, osadzone na siedmiu górach i rządzone przez siedmiu królów miasto jest najpotężniejsze na świecie. Zostaje jednak ukarane za swoją pychę oraz krew świętych męczenników wylaną na jej ulicach. Jej wasale buntują się i przyniosą stolicy imperium zniszczenie.
Zstępujący z nieba anioł zapowiada zagładę „Wielkiego Babilonu”. Bóg nakazuje uciekać z miasta swoim wiernym, by uniknęli zagłady.
Gdy Wielki Babilon zaczyna płonąć, ludzie na całym świecie popadają w rozpacz. Najpotężniejsze z miast, najbogatsza stolica, nie przynosie już nikomu żadnego zysku. Zniszczenie to sprawiedliwa kara za grzechy jego mieszkańców — winnych wylania krwi męczenników.
Nadchodzi czas pierwszej walki sił dobra i zła. Niebo otwiera swe podwoje, a na ziemię rusza armia Boga. Prowadzona przez Wiernego i Prawdziwego, ściera się z siłami zgromadzonymi pod sztandarem Bestii i Antychrysta.
Zło przegrywa to starcie, a Bestia oraz Antychryst zostają wrzuceni do ognistego jeziora, gorejącego siarką. Ich poplecznicy, siły królów ziemskich, zostają wybite. Ptaki całej ziemi żywią się ich trupami do syta.
Jan dostrzega anioła zstępującego z nieba. Ma on w dłoni klucz do Czeluści i wielki łańcuch. Smok, Wąż starodawny, zostaje nim spętany. Szatan zostaje wtrącony do Czeluści i obłożony pieczęcią. Odtąd nie ma już zwodzić ludzi, aż wszystko się wypełni.
Wtedy ożywają męczennicy i ci, którzy wytrwali w wierze podczas panowania Bestii. Nastaje tysiącletnie królowanie Chrystusa na ziemi.
Po upływie milenium szatan zostaje uwolniony z Czeluści. Prowadząc swoich popleczników rusza na ostateczną bitwę z siłami dobra. Bóg zsyła deszcz ognia, który pochłania armię szatana. Zostaje wrzucony do jeziora ognia i siarki, gdzie pozostanie już na wieki wieków. To będzie kres władzy zła nad ziemią.
Gdy wszystko się dopełnia, następuje Sąd Ostateczny. Chrystus Pantokrator zasiada na tronie, a przed Nim otwarte zostają księgi życia. Powstali z martwych sądzeni są wedle ich zapisanych czynów. Kto nie znalazł się w księdze życia, ten zostaje wtrącony do jeziora ognia i siarki na wieczność.
Przemijają stara ziemia i stare niebo. Miast nich powstaje nowy porządek, harmonia człowieka i Boga. W nowej ziemi i nowym niebie nie będzie już cierpienia, ani smutku, ani śmierci.
Pośród tego ukazuje się Janowi miasto, symbol Kościoła i harmonii — Niebiańskie Jeruzalem. Tam właśnie człowiek mieszkać będzie z Bogiem w pokoju.
Ujrzawszy proroctwo do końca, Jan pragnie oddać cześć przynoszącemu je aniołowi. Ten przestrzegła go jednak, by uczcił za nie jedynie Boga. Nakazuje również rozpowszechnić proroctwo, ponieważ bliskie jest wypełnienia. Nadeszła pora nawrócenia.
Apokalipsę św. Jana kończą słowa Jezusa Chrystusa, który potwierdza jej natchniony charakter. Napomina, by korzystać z mądrości objawienia i wyczekiwać Jego rychłego przyjścia. Kto zmieniliby cokolwiek z zapisanych słów, musi się liczyć z karą i zmniejszeniem udziału w nadchodzącym Królestwie Bożym.
Aktualizacja: 2024-09-09 11:55:55.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.