Michał Bałucki to pozytywistyczny twórca i autor dzieła zatytułowanego „Grube ryby”. To komedia w trzech aktach, która opisuje perypetie dwóch starych kawalerów, Pagatowicza i Wistowskiego, czyli tytułowych grubych ryb, a także dwóch młodych dziewcząt, czyli Wandy i Heleny. Kawalerowie są przekonani, że dziewczęta polują na nich, szukając odpowiednio majętnych i postawionych mężów. W dziele Bałucki wykorzystał rozmaite motywy literackie.
Spis treści
Motywem przewodnim komedii „Grube ryby” jest bez wątpienia małżeństwo. To właśnie ono napędza całą akcję. Starzy kawalerowie, Wistowski i Pagatowicz, obawiają się, że wraz z przybyciem do domu Ciaputkiewiczów dwóch młodych dziewcząt, Wandy i Heleny, staną się oni obiektem swatania z nimi. Mężczyźni pragną tego uniknąć, są jednak też przekonani, że wokół nich mają miejsce swaty i flirty, które mają ich skłonić do małżeństwa właśnie. Ostatecznie panowie zgadzają się na poślubienie dziewcząt, jednak wtedy okazuje się, że każda z nich miała inny cel. Wanda kocha bowiem bratanka Wistowskiego, Henryka, a Helena pragnie wykorzystać Pagatowicza do kupienia w Wiedniu materiału na jej nową suknię. Do małżeństwa ze starymi kawalerami nie dochodzi zatem, mimo ich początkowego przekonania na temat tego, że są oni niezwykle atrakcyjnymi partiami.
Kolejną istotną kwestią w komedii jest motyw pieniędzy. To właśnie finanse są tu przedstawione jako główna motywacja relacji międzyludzkich. Wistowski i Pagatowicz wierzą, że są wrabiani w małżeństwo z młodymi dziewczętami ze względu na swoją pozycję tytułowych grubych ryb. Henryk, bratanek Wistowskiego, otrzyma spadek po nim tylko wtedy, kiedy znajdzie sobie żonę, którą polubi jego stryj. Ojciec Heleny nie chce kupić jej nowe sukni, gdyż szkoda mu na to pieniędzy. To zatem właśnie one są głównym motorem wydarzeń i wokół nich obraca się większość działań opisywanych przez Bałuckiego bohaterów. Jednak nawet pieniądze nie motywują nastoletnich dziewcząt do ślubu z kawalerami po pięćdziesiątce.
W dziele wielu bohaterów to starsze postaci, zatem obecny jest też motyw starości. Dziadkowie Wandy zajmują się swataniem wnuczki. Starzy kawalerowie, Wistowski i Pagatowicz, wierzą, że są doskonałymi partiami do małżeństwa ze względu na swoje pieniądze. Widać zatem, że w komedii starość nie idzie w parze z mądrością, a także doświadczeniem. Przykład Wistowskiego i Pagatowicza wskazuje raczej, że starość to pycha, zadufanie w sobie, przekonanie o własnej nieomylności, a na dodatek problemy zdrowotne. Żadne pieniądze nie są zatem w stanie tego zamaskować.
Obok motywu starości pojawia się ten, który dotyczy młodości. Młode są dziewczęta, które wykorzystują starszych ludzi do swoich celów. Wanda potrzebuje Wistowskiego do tego, by wyjść za mąż za jego młodego bratanka. Helena z kolei wykorzystuje naiwnego Pagatowicza, by przekonać ojca do kupienia jej nowej sukni i przywiezienia materiału na nią prosto z Wiednia. Młode osoby są tu przedstawione zatem jako sprytne i wyrachowane, bez sentymentu wykorzystujące naiwność i pychę osób starszych, dzięki czemu mogą realizować swoje własne plany i założenia.
W dziele bardzo istotny jest motyw pomyłki. Wanda myli Wistowskich, a Pagatowicz ślub z suknią. Dzięki temu bohaterowie mogą jednak dążyć do realizacji własnych celów. Motyw podstępu towarzyszy postaciom od początku, ponieważ Wistowski wierzy, że wszystko stanowi spisek, który ma doprowadzić do jego ślubu z Wandą. Henryk knuje też intrygę, która sprawia, że jego stryj musi zgodzić się na małżeństwo bratanka z Wandą, mimo iż sam się jej oświadczył.
Aktualizacja: 2025-09-23 19:19:49.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.