„Ten obcy” to młodzieżowa powieść autorstwa Ireny Jurgielewiczowej, po raz pierwszy wydana w roku 1961. Opowiada ona o przygodach czwórki przyjaciół, Pestki, Mariana, Uli i Julka, którzy razem spędzają wakacje we wsi Olszyny. Któregoś dnia odkrywają, że na wyspie, na której często przebywali, pojawił się jakiś nieznajomy. To tytułowy obcy, czyli Zenek Wójcik, który trafił tam w trakcie podróży w poszukiwaniu wujka. W dziele pojawia się dużo ciekawych motywów literackich.
Spis treści
Jednym z najważniejszych tematów pojawiających się w dziele Ireny Jurgielewiczowej jest bez wątpienia przyjaźń. Łączy ona początkowo Pestkę, Ulę, Mariana i Julka, a z czasem też i Zenka, który nagle pojawia się w ich życiach. Każda z tych przyjaźni jest inna. Między Ulą a Pestką trwa już od lat, a mimo to Pestka niezbyt dobrze zna swoją przyjaciółkę, nie ma ochoty bardziej jej poznawać i dość często wywyższa się w stosunku do niej. Przyjaźń Mariana i Julka z kolei opiera się też na tym, że są ze sobą spokrewnieni. W przypadku Zenka jego przyjaźń z dziećmi ma w sobie wiele podziwu dla jego doświadczenia i zaradności. To pokazuje, jak wiele form może przyjąć taka relacja między ludźmi.
Wraz z pojawieniem się na wyspie Zenka w powieści pojawia się również motyw tajemnicy. Wiąże się ona z pochodzeniem chłopca i powodem, dla których znalazł się we wsi Olszyny. Zenek jest bowiem bardzo tajemniczy i nie chce ujawniać kim jest, skąd pochodzi i co pchnęło go do opuszczenia domu i wyruszenia w podróż. Dzieci stopniowo odkrywają tajemnice nieznanego chłopca i dowiadują się o nim więcej. Wszystko to prowadzi też do kolejnych tajemnic, bohaterowie nie zdradzają bowiem swoim opiekunom informacji o tym, że zawarli znajomość z obcym chłopcem, o którym właściwie nic nie wiedzą.
W dziele często poruszany jest motyw rodziny. Autorka pokazuje, jak różne mogą być rodziny i relacje między ich członkami. Pestka ma kochających rodziców, którzy bardzo o nią dbają, Marian i Julek pomagają dziadkom w obowiązkach w gospodarstwie, natomiast Ula straciła mamę i pisze teraz do niej listy, których nigdy nie wyśle. Nie potrafi bowiem dogadać się z ojcem, u którego spędza wakacje. Z kolei Zenek ucieka z domu od ojca alkoholika i próbuje znaleźć schronienie u wujka.
W dziele poruszony został także motyw samotności. Samotny jest Zenek na wyspie, czy Ula bez mamy, w domu ojca, który jej nie rozumie. Samotności bohaterowie doświadczają na wiele różnych sposobów, jest ona obecna w ich życiach i każde z nich próbuje sobie z nią radzić inaczej. Samotność jest także tym, co zbliżą do siebie bohaterów, czyli Zenka i Ulkę. Dzięki temu łatwiej im jest odnajdywać się w trudnych, życiowych sytuacjach.
Autorka pokazuje też, jakie konsekwencje niesie ze sobą niewłaściwe postępowanie i co może je powodować. Zenek ucieka z domu, a następnie kradnie, ponieważ jest głodny. Przyłapany na tym robi się opryskliwy i podburza inne dzieci, by zrobiły to samo. Te decydują się na to, by nie wypaść na jego tle gorzej, by mu udowodnić, że też potrafią to zrobić.
Dzieci zazdroszczą sobie nawzajem. Marian zazdrości Zenkowi tego, jaki wpływ ma na pozostałe dzieci. Pestka zazdrości Uli tego, że pies Dunaj się do niej przywiązał i że Zenek woli właśnie jej przyjaciółkę od niej, mimo iż Pestka uważa się za osobę ładniejszą i ciekawszą. Zazdrość jest tu pokazana jako stały i naturalny element życia i relacji.
W dziele autorka ukazuje też motyw domu i to, jak ważny on jest dla każdego człowieka. Zenek swój stracił z powodu zachowania ojca i próbuje znaleźć zupełnie nowe schronienie u wujka. W porównaniu z nim dzieci czują, że one mają swoje miejsce na ziemi, chociaż Ula nie czuje się tak do końca ze względu na słaby kontakt z ojcem.
Autorka opisuje bunt, jaki wzbudza w Zenku jego los. Nie zgadza się on na życie z ojcem, który go zaniedbuje. Bunt sprawia, że Zenek podejmuje próbę zmiany swojego losu i bierze sprawy we własne ręce mimo młodego wieku. Ma on bowiem w sobie niezgodę na to, co go spotyka.
Aktualizacja: 2025-06-05 16:58:46.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.