„Ten obcy” to powieść Ireny Jurgielewiczowej z roku 1961, która jest skierowana do młodszych czytelników, należy bowiem do gatunku literatury młodzieżowej. Opowiada ona o tym, jak czwórka przyjaciół spędzająca wakacje we wsi Olszyny, na odwiedzanej przez nich wyspie nad rzeką spotyka nieznajomego chłopaka o imieniu Zenek. Autorka, opisując przygody młodych bohaterów, równocześnie porusza skomplikowaną i złożoną tematykę.
Spis treści
Bohaterowie powieści to nastolatkowie - najstarszy Zenek ma około piętnastu lat. W związku z tym w dziele poruszona zostaje problematyka dorastania i dojrzewania. Pozornie beztroskie wakacje na wsi zmieniają się w poważną sytuację wymagającą dojrzałego i odpowiedzialnego działania, kiedy na wyspie pojawia się Zenek. Chłopak uciekł z domu, nie ma pieniędzy i jest głodny i ranny. W związku z tym dzieci roztaczają nad nim opiekę, ale w pewnym momencie uświadamiają sobie, że problem je przerasta i potrzebują pomocy kogoś dorosłego. Bohaterowie podejmują zatem decyzje zgodnie ze swoim wiekiem i doświadczeniem, a jednocześnie sytuacja z Zenkiem wiele ich uczy i rozwija.
Zenek znajduje się w bardzo trudnej sytuacji życiowej. Uciekł z domu rodzinnego, gdzie ojciec go zaniedbywał, postanowił zatem odnaleźć swojego wuja i zamieszkać z nim. Spowodowało to jednak, że znalazł się daleko od domu, sam, bez pieniędzy i jedzenia. Zenek zranił się w nogę i głodował, nie miał możliwości poprawienia swoich warunków bytowych i okazał się zbyt dumny, by prosić o pomoc. Zamiast tego niestety postanowił kraść owoce i pieniądze. Autorka pokazuje jednak, jak chłopak zaczyna rozumieć, że źle postąpił. Ukazane zostaje zatem postępowanie niewłaściwe i to, w jaki sposób można naprawić błędy z tym związane. Moralność zatem jest bardzo ważna dla bohaterów.
Kolejne zagadnienie, jakie porusza autorka, to wykluczenie, jakiego doświadcza między innymi Zenek. Jest inny niż pozostałe dzieci, głodny, zaniedbany, pozbawiony wsparcia rodziny. Z tego powodu izoluje się od innych, nie potrafi im w pełni zaufać i się przed nimi otworzyć. Inność Zenka czyni go też w jakiś sposób atrakcyjnym dla dzieci, które nie miały do tej pory takich znajomych. Historia Zenka pokazuje też, że taka inność i odmienność nie muszą być przeszkodą w znajdowaniu przyjaciół. Autorka wskazuje też, że niewiele trzeba, by wyróżnić się na tle grupy i stać się kimś, kto nie pasuje do reszty. W przypadku Zenka była to nieszczęśliwa historia rodzinna, która sprawiła, że stał się zaniedbany i bezdomny.
W dziele pojawia się także złożoność relacji rodzinnych, których doświadczają bohaterowie. Zenek ucieka od zaniedbującego go ojca z chorobą alkoholową, Ula nie potrafi porozumieć się z ojcem, który kiedyś zostawił jej matkę, Pestka ma bardzo kochających rodziców, ale ich relacje psują się, kiedy dziewczyna ukrywa przed matką tajemnicę Zenka. Marian natomiast nieustannie czuje się odpowiedzialny za swojego młodszego kuzyna, Julka. Każda rodzina jest inna i nękają ją inne problemy, jednak można sobie z nimi radzić na różne sposoby, na przykład szukając wsparcia u przyjaciół. Zenek ostatecznie trafia pod opiekę wujka, który się nim opiekuje, Pestka otwiera się przed matką na temat znajomości z Zenkiem, natomiast Ula nawiązuje głębszą relację z ojcem, który jest jej jedynym rodzicem po śmierci matki. Rodzina bywa zatem zarówno źródłem wsparcia, jak i problemów, co wyraźnie widać w historiach poszczególnych postaci.
W dziele pojawia się problematyka przyjaźni. Pestka, Ula, Marian i Julek przyjaźnią się i spędzają razem miło wakacje, aż do momentu, w którym na wyspie pojawia się Zenek. Wtedy między przyjaciółmi pojawia się pewien rozdźwięk, Zenek bowiem im imponuje, są o niego wzajemnie zazdrośni. Julek koniecznie chce być blisko niego, Marian czuje dystans, Pestka pragnie mu się podobać, a ostatecznie serce chłopaka zdobywa Ula. Pestka przyjaźni się z nią od lat, ale do tej pory nie starała się jej lepiej poznać, a nawet czuła się lepsza od przyjaciółki.
Aktualizacja: 2025-06-05 17:13:20.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.