„Folwark zwierzęcy” to powieść autorstwa George’a Orwella, którą po raz pierwszy wydano w roku 1945. Jest to opowieść osadzona w świecie zwierząt, mimo to odnosząca się do rzeczywistości politycznej XX wieku, a w szczególności do mechanizmów systemów totalitarnych. Fabuła powieści opowiada o zwierzętach zamieszkujących gospodarstwo, które postanowiły wyzwolić się spod władzy człowieka i samodzielnie zarządzać folwarkiem. Ich celem było stworzenie sprawiedliwego społeczeństwa opartego na równości i wspólnej pracy. Pod wodzą najbardziej inteligentnych zwierząt – świń – mieszkańcy folwarku zorganizowali rewolucję, wypędzając pana Jonesa z gospodarstwa. Początkowo sytuacja wyglądała obiecująco – zwierzęta z entuzjazmem pracowały, ciesząc się z nowo zdobytej wolności i wierząc, że ich życie ulegnie poprawie. Jednak z biegiem czasu świnie zaczęły przejmować coraz większą władzę, wykorzystywać inne zwierzęta i manipulować nimi w taki sposób, by zapewnić sobie dostatnie życie.
Spis treści
Podobnie jak w rzeczywistych systemach autorytarnych, tak i w folwarku proces przejmowania władzy przez świnie nie odbywał się gwałtownie, lecz krok po kroku. Dzięki temu zwierzęta nie dostrzegały od razu zagrożenia ani nie miały powodów do buntu. Gdyby świnie od razu przejęły pełną kontrolę i jawnie wprowadziły dyktaturę, inne zwierzęta mogłyby się zbuntować. Zamiast tego Napoleon i jego poplecznicy stosowali metody manipulacji, stopniowo zmieniając rzeczywistość folwarku. Wprowadzali nowe zasady w taki sposób, by ich działania wydawały się uzasadnione. Zwierzęta, nieświadome tego procesu, nie były w stanie w porę się sprzeciwić, aż w końcu znalazły się w sytuacji, w której ich losy były całkowicie podporządkowane władzy świń.
Pierwszym etapem zmian było zaszczepienie zwierzętom utopijnej wizji przyszłości. Inspiracją dla buntu stały się poglądy starego knura Majora, który przedstawił zwierzętom filozofię opartą na równości i wolności. Jego przemowy miały ogromny wpływ na mieszkańców folwarku – Major przekonywał, że człowiek jest największym wrogiem zwierząt i to on odpowiada za ich ciężkie życie pełne pracy i cierpienia. Jedynym sposobem na poprawę sytuacji miało być obalenie ludzkiej władzy i stworzenie nowego porządku. Jego idee stały się podstawą animalizmu – ideologii, na której oparto organizację folwarku po rewolucji. Niemal wszystkie zwierzęta uwierzyły w ideały równości i sprawiedliwości oraz w to, że człowiek jest ich wspólnym wrogiem.
Zwierzęta wszczęły rewolucję, która zakończyła się sukcesem – przepędziły pana Jonesa, tym samym przejmując kontrolę nad gospodarstwem. Po euforii przyszedł czas na organizację nowego życia. Ponieważ Major nie dożył wybuchu rewolucji, jego miejsce na czele gromady zajęły dwa młode knury: Snowball i Napoleon. Początkowo wydawało się, że wszystko działa zgodnie z pierwotnymi ideałami – zwierzęta równo dzieliły obowiązki, ustanowiły wspólne zasady i razem pracowały na lepszą przyszłość. Świnie, jako najbardziej inteligentne spośród zwierząt, zajęły się organizacją folwarku, co na początku nie budziło sprzeciwu. Zwierzęta były przekonane, że żyją w społeczeństwie opartym na równości, nie spodziewały się fałszu. Przez pewien czas nowy porządek poprawnie funkcjonował. Zwierzęta ciężko pracowały, robiąc to z dumą. Świętowano sukces rewolucji; ustanowiono siedem przykazań animalizmu, które miały zapewnić sprawiedliwość i równość. Momentem jednoczącym mieszkańców folwarku, było odparcie ataku ludzi na gospodarstwo. Wspólna walka jeszcze bardziej scementowała wiarę zwierząt w to, że nowy system działa.
Snowball dążył do ulepszenia folwarku poprzez wdrażanie nowoczesnych rozwiązań, takich jak budowa wiatraka, który miał ułatwić życie zwierzętom. Napoleon miał inną strategię – wybierał populistyczne hasła. W końcu konflikt między nimi doprowadził do dramatycznych wydarzeń – Napoleon przy pomocy swoich psów przepędził Snowballa i oskarżył go o zdradę. W ten sposób przejął pełnię władzy i rozpoczął rządy jednostki, eliminując wszelką opozycję.
Napoleon stopniowo wprowadzał coraz bardziej autorytarne rządy. Fałszował rzeczywistość, używając do tego celu propagandy, z czasem także zaczął stosować terror wobec zwierząt, które sprzeciwiały się jego decyzjom. Każdy protest musiał być tłumiony – Napoleon organizował pokazowe egzekucje, które miały zastraszyć mieszkańców folwarku. Zwierzęta, bojąc się represji, zaprzestały jakiegokolwiek oporu. System Napoleona opierał się na kłamstwach i eksploatacji – świnie cieszyły się przywilejami, podczas gdy reszta zwierząt pracowała ponad siły, tak jak Boxer, koń pociągowy, który za swoje wysiłki został „wynagrodzony” byciem sprzedanym do rzeźni przez Napoleona, gdy przestał być użyteczny. W tym momencie stało się jasne, że początkowe ideały równości i sprawiedliwości zostały całkowicie zniszczone.
Ostatecznym etapem dyktatury Napoleona było całkowite zerwanie z wcześniejszymi zasadami. Knur, który wcześniej twierdził, że człowiek jest największym wrogiem zwierząt, sam zaczął nawiązywać kontakty z ludźmi. Świnie zaczęły przejmować ludzkie nawyki, ubierać się w ubrania i korzystać z dóbr, których wcześniej odmawiały sobie w imię równości. W końcowej scenie zwierzęta nie były już w stanie odróżnić świń od ludzi – było to symboliczne ukazanie całkowitego upadku rewolucji i zdrady ideałów, które zapoczątkowały bunt.
Aktualizacja: 2025-02-01 07:18:44.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.