„Folwark zwierzęcy” to jedno z najbardziej znanych dzieł autorstwa George’a Orwella. Po raz pierwszy opublikowano je w roku 1945. Stanowi ono odniesienie i krytykę systemów totalitarnych, szczególnie dotkliwie wpływających na społeczeństwo w trakcie II wojny światowej. Powieść przedstawia losy zwierząt, które przeganiają ludzi i same zaczynają zarządzać folwarkiem, gdzie mieszkały do tej pory pod nadzorem pana Jonesa. Jedną z najważniejszych postaci w tekście jest knur o imieniu Napoleon, który w pewnym momencie przejmuje władzę nad pozostałymi zwierzętami.
Napoleon to knur rasy berkshire, który żyje w folwarku pana Jonesa. Z czasem jego pełne imię zaczyna brzmieć „nasz Przywódca, towarzysz Napoleon, Ojciec Wszystkich Zwierząt, Postrach Ludzkości, Dobroczyńca Owczarni, Przyjaciel Kacząt”. Świnia cechuje się ogromnymi wymiarami, jest też jedynym przedstawicielem swojej rasy w całym folwarku, co ją wyróżnia. Jego pozycja po rewolucji pozwoliła mu zostać jednym z typowanych kandydatów do objęcia władzy w gospodarstwie.
Napoleon, choć nie odznacza się wyjątkową inteligencją, nadrabia braki silnym charakterem i pewnością siebie, co wykorzystuje w kontaktach z innymi zwierzętami, aby zdominować otoczenie. Jego celem nie jest polepszenie życia innych mieszkańców folwarku, lecz umacnianie własnej pozycji i kontrola nad innymi. W odróżnieniu od Snowballa, który proponuje innowacyjne pomysły i reformy mające na celu dobrobyt wspólnoty, Napoleon skupia się na budowaniu swojej sieci wpływów i otaczaniu się lojalnymi współpracownikami. Dzięki temu, w momentach przewrotów, takich jak walka o władzę, Napoleon zyskuje przewagę, mając u swego boku pochlebców. Są to między innymi Squeler czy Minimus, oraz wierne psy, które wytresował na bezwzględnych ochroniarzy, zdolnych pogonić przeciwników swego pana.
Napoleon od początku zdawał sobie sprawę z wagi manipulacji i kontroli nad młodszym pokoleniem, co pokazuje jego decyzja o wychowywaniu szczeniaków w odosobnieniu na strychu. Działanie to początkowo pozostawało niezauważone przez inne zwierzęta, jakie były zbyt zajęte codziennymi trudami życia. Dopiero w momencie, gdy psy zostały użyte do brutalnego przepędzenia Snowballa, ukazał się prawdziwy cel ich wychowania – bezwarunkowa lojalność wobec Napoleona. W przeciwieństwie do Snowballa, który w swoich ideach stawiał na edukację i rozwój wspólnoty, Napoleon skupiał się na populizmie; wynajdywał i wymyślał hasła łatwo trafiające do prostego rozumowania przeciętnych zwierząt; takie, które mimo swej górnolotności nie pociągały za sobą działań, poza obietnicami lepszego dostępu do jedzenia.
Po objęciu pełnej władzy na folwarku, próżność Napoleona stała się oczywista dla wszystkich. Otoczony pochlebcami, knur przyznawał sobie liczne tytuły i zaszczyty, mające podkreślić jego wyjątkowość i niepodważalną pozycję. Stworzenie republiki, w jakiej sam był jedynym kandydatem na prezydenta, jedynie ugruntowało jego dyktatorskie rządy. Decyzje Napoleona nie mogły podlegać żadnej krytyce ani dyskusji, a brak przeciwników w wyborach symbolizował pełną, autokratyczną kontrolę nad folwarkiem. Stopniowo zwierzęta straciły jakąkolwiek nadzieję na poprawę swojej sytuacji, akceptując despotyczne rządy Napoleona jako nieodwracalną rzeczywistość.
W miarę umacniania swojej pozycji, Napoleon stawał się coraz bardziej okrutny, stosując terror i propagandę do utrzymania władzy. Wymuszał fałszywe zeznania na zwierzętach, organizował publiczne egzekucje, aby zastraszyć pozostałych mieszkańców folwarku, i nigdy nie przyznawał się do błędów, co stwarzało wrażenie nieomylności, a było zwykłym zamordyzmem. Tworzył własną wersję rzeczywistości, posługując się kłamstwami i manipulacjami, co czyniło go hipokrytą i cynikiem. Przykładem jest sytuacja, gdy wykorzystuje spór o wiatraki do wywołania konfliktu ze Snowballem, a po jego bezlitosnym wygnaniu, realizuje zamierzenia swego przeciwnika. Napoleon pozbywał się zwierząt, które nie mogły już pracować, pokazując brak litości i troski o wspólnotę. Zamiast tego, skupiał się na zwiększeniu swojego dobrobytu, organizując zakrapiane alkoholem uczty, co upodabniało go do ludzi, którymi wcześniej gardził i których wypędził. Dla ludzi spoza folwarku Napoleon wydawał się skutecznym liderem, nieświadomi, że jego rządy opierały się na przemocy i wyzysku.
Postać Napoleona jest odniesieniem do Józefa Stalina, co przejawia się w autorytarnym stylu rządzenia i stosowanych przez tego antybohatera metodach. Orwell pokazuje, jak knur, dążąc do pełnej kontroli nad folwarkiem, przejmuje nie tylko władzę, ale także powiela zachowania ludzi, których wcześniej nienawidził i wypędził. Napoleon stopniowo wprowadza na folwarku metody zarządzania identyczne ze stosowanymi przez dawnych właścicieli – wyzysk, tyranię i brak sprawiedliwości. Upodabnia się do ludzi w zachowaniu i nawykach, stając się tym, czego pierwotnie wszyscy mieszkańcy folwarku chcieli uniknąć.
Aktualizacja: 2025-01-15 00:55:33.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.