Bolesław Prus to jeden z najwybitniejszych pisarzy epoki pozytywizmu, znany z umiejętności łączenia literackiego kunsztu z refleksją o wymiarze społecznym. Wśród jego dzieł szczególne miejsce zajmuje powieść historyczna „Faraon”, wydana po raz pierwszy w 1897 roku. Akcja tego dzieła osadzona jest w czasach starożytnego Egiptu i opowiada o młodym faraonie, Ramzesie XIII, starającym się ograniczyć wpływy potężnej kasty kapłańskiej. Próba ta kończy się jednak niepowodzeniem – po śmierci Ramzesa władzę przejmuje arcykapłan Herhor, zakładając nową dynastię faraonów poprzez małżeństwo z matką młodego władcy.
Akcja „Faraona” toczy się w pełnej detali scenerii starożytnego Egiptu, wśród piramid, świątyń i przepływającego majestatycznie Nilu. Prus stworzył fascynujący obraz kultury i obyczajowości odległego świata, w nawiązaniu do społecznej sytuacji polityki drugiej połowy XIX wieku na ziemiach polskich. Wydaje się, że starożytny Egipt nie ma nic wspólnego z Polską pod zaborami. Prus jednak zręcznie nadał powieści wymowę uniwersalną, która przekracza granice czasowe i przestrzenne. Uniwersalność „Faraona” opiera się na ukazaniu ogólnych prawd, które są aktualne w każdej społeczności, niezależnie od epoki. Prus porusza takie kwestie jak idea państwa, postawy życiowe bohaterów oraz ich stosunek do otaczającej rzeczywistości. Dzięki temu dzieło zyskuje wymiar ponadczasowy, umożliwiając odbiorcy odnalezienie w nim analogii do własnych czasów i doświadczeń.
Opisywany przez Prusa starożytny Egipt to państwo w stanie wewnętrznego rozkładu, pozbawione funduszy, potrzebujące reform. Autor pokazuje je w momencie, gdy wydaje się, że nic nie może uratować tej wielkiej cywilizacji. W tym obrazie kryje się odniesienie do Polski pod zaborami – kraju zniewolonego, rozdartego wewnętrznymi konfliktami i nierównościami społecznymi. Prus, który nie znał Polski wolnej i silnej, stworzył opis, który trafnie oddaje kondycję narodów w stanie kryzysu, czyniąc dzieło uniwersalnym. Uniwersalny wydźwięk „Faraona” dotyczy także ludzkich postaw życiowych. Prus ukazuje bohaterów o różnych podejściach do życia: jedni działają aktywnie i zdecydowanie, inni poszukują kompromisów. Na przykład młody Ramzes XIII jest impulsywny i gwałtowny, co ostatecznie prowadzi go do klęski. Herhor, choć nie mniej ambitny, umiejętnie idzie na kompromisy, dzięki czemu realizuje swoje cele. Tego rodzaju ukazanie ludzkiego działania, opartego na różnorodnych strategiach, posiada istotne przesłanie – niezależnie od czasów, aby osiągnąć sukces, trzeba mądrze analizować otaczającą rzeczywistość i działać z rozwagą.
Choć „Faraon” jest osadzony w starożytnym Egipcie, jego przesłanie dotyczy ludzkiej natury i uniwersalnych mechanizmów rządzących społecznościami. Od zarania dziejów ludzkość walczy o władzę, dąży do realizacji własnych celów i pragnie zdobyć wpływy nad innymi. Prus ukazuje te dążenia w formie literackiej opowieści o losach młodego faraona, czyniąc ją aktualną dla każdego pokolenia czytelników.
„Faraon” to dzieło, które mimo upływu lat pozostaje aktualne dzięki uniwersalności zawartych w nim refleksji. Prus stworzył historię, która może wydarzyć się w każdych czasach, ukazując wnioski o ludzkiej naturze, które nigdy nie tracą na wartości. To właśnie czyni „Faraona” powieścią, która przemawia do odbiorców niezależnie od ich pochodzenia czy epoki, w której żyją. Każdy czytelnik może odnaleźć w niej ważne dla siebie treści, co świadczy o mistrzowskim warsztacie literackim autora.
Aktualizacja: 2024-12-23 21:07:22.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.