Antygona w Nowym Jorku – motywy literackie

Autor listy motywów literackich: Marcin Puzio. Redakcja: Aleksandra Sędłakowska.
Autor Inny

„Antygona w Nowym Jorku” Janusza Głowackiego to dramat łączący tragizm z komizmem. W utworze poruszane są istotne tematy, takie jak zapewnienie godnego pochówku zmarłemu ukochanemu Anity, która nawiązuje do postaci Antygony z tragedii Sofoklesa. Ważnym wątkiem jest także bezdomność i postawa władz amerykańskich wobec tego problemu. Dzięki temu w dramacie można znaleźć wiele kluczowych motywów literackich.

Spis treści

Motyw cierpienia

Bohaterowie doświadczają ogromnego cierpienia z powodu swojej bezdomności i trudnej przeszłości. Nikt z nich nie trafił na ulicę z własnej woli; to wynik tragicznych wydarzeń. Anita, na przykład, straciła matkę, została okradziona przez brata, nie mogła znaleźć pracy i była zmuszona do spania z właścicielem mieszkania, co skończyło się jej wyrzuceniem, gdy jego żona odkryła romans. Sasza również przeszedł przez wiele cierpień: z sukcesu jako malarz przeszedł do bycia traktowanym jako zagrożenie przez władze komunistyczne, potem nie osiągnął sukcesu w Stanach Zjednoczonych i zajął się remontami. Dopiero odkrycie romansu żony i popadnięcie w alkoholizm doprowadziło go do całkowitego załamania.

Życie na ulicy to również nieustanne cierpienie. Bohaterowie, pozbawieni godności, walczą o przetrwanie i dostęp do alkoholu. Często są wykorzystywani, głodują lub zmagają się z zimnem. Nie każdy ma możliwość skutecznej ochrony przed warunkami atmosferycznymi, co prowadzi do tragicznych wydarzeń, jak śmierć Johna, który umiera z powodu wyziębienia.

Motyw bezdomności

Bezdomność jest kluczowym motywem w całym dramacie, ukazującym życie osób żyjących na ulicy. Przez cały utwór można dostrzec codzienne trudności bezdomnych, dysponujących jedynie niewielkimi kwotami, które zazwyczaj wydają na alkohol. Żyją w brudzie i bywają brutalni wobec siebie nawzajem. Nawet wśród przyjaciół, każdy dba przede wszystkim o własne interesy. Wyjątkiem jest Anita, która, choć również bezdomna, pragnie pochować Johna nie z powodów materialnych, ale z chęci zapewnienia mu godnego życia po śmierci. Przekupuje Saszę i Pchełkę, by ukradli ciało Johna z molo na Bronxie i pochowali je w parku Thompkins Square.

Bezdomni starają się trzymać razem, tworząc społeczność, której centrum stanowi nowojorski park. Kiedy władze miasta decydują się na usunięcie bezdomnych z tego miejsca i zakazują im dostępu, ich życie ulega dalszemu załamaniu. Anita, załamana tymi wydarzeniami, popełnia samobójstwo, wieszając się na pobliskiej latarni.

Motyw miłości

Miłość Anity do Johna jest kluczowym elementem opowieści. Jej uczucia prowadzą ją do podjęcia niebezpiecznej decyzji o wykradnięciu ciała (co przekazuje Saszy i Pchełce) i pochowaniu go w parku. Choć ciało nie należy nawet do Johna, Anita wydaje się tego nie zauważać. Mimo że John był niemy, Anita twierdziła, że wyznawał jej miłość, gdy byli sami. Tragizm jej uczuć ujawnia się również w jej relacji z Saszą, w którym zakochuje się, gdy ten wspomina o wspólnej przyszłości.

Innym przykładem nieszczęśliwej miłości jest zdrada żony Saszy, która doprowadziła go do obłędu i była bezpośrednią przyczyną jego życia na ulicy.

Motyw władzy

W utworze postać Policjanta Murphy'ego symbolizuje władzę. Mężczyzna ciągle powtarza wyuczone formułki o równości wszystkich obywateli oraz o neutralnym lub pozytywnym podejściu policji do bezdomnych. Jednakże jego działania są sprzeczne z tymi zapewnieniami, co staje się szczególnie widoczne pod koniec utworu, gdy bezdomni są brutalnie wypędzani z Thompkins Square Park.

Motyw religii

Anita, ze względu na swoje portorykańskie pochodzenie, jest głęboko religijna. Z powodu swoich przekonań wydała większość swoich oszczędności na godny pochówek dla swojej matki. W związku z tym wierzy, że pochowanie Johna w zbiorowej mogile przyciągnie złe duchy. W trosce o jego duszę organizuje w parku tymczasową wieczerzę przy jego ciele.

Motyw samotności

Mimo przebywania w swoim towarzystwie, większość bezdomnych czuje się bardzo samotnych, nie mogą odnaleźć się w tej sytuacji. Chcieliby wyrwać się z tego świata, jednak okazuje się to za trudne (co widać na przykładzie Saszy, który woli pić niż zawalczyć o lepsze życie w ambasadzie). 

Motyw przyjaźni

Przyjaźnie bohaterów dramatu są oparte głównie o podobne doświadczenia, bardziej niż zaufanie czy jedność zainteresowań. Zawiązywane przez nich relacje to jednak jedyne, co im zostało, dlatego starają się je kultywować mimo wszystko. Przykładem może być przyjaźń Pchełki i Saszy - Polak jest antysemitą, jednak jest gotowy się ukorzyć, by tylko nie stracić kolegi.

Motyw śmierci

Śmierć wśród bezdomnych jest częstym zjawiskiem, zwłaszcza w zimie. Większość z nich szuka schronienia w kotłowniach na noc, ale panują tam wysokie temperatury, a ponowne wejście wymaga dodatkowej opłaty. W rezultacie wiele osób zapada na zapalenie płuc, które bez odpowiedniego leczenia staje się śmiertelnym zagrożeniem. Przykładem jest John, który umiera z wyziębienia. Anita, z kolei, decyduje się na samobójstwo jako sposób na zamanifestowanie kontroli nad swoim życiem i wyrażenie swojej woli.


Przeczytaj także: Co miało wpływ na ukształtowanie się światopoglądu Emmy Bovary?

Aktualizacja: 2024-08-07 17:24:28.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.