Etos rycerski w Dziejach Tristana i Izoldy

Autor opracowania: Piotr Kostrzewski.
Autor Inny

Etos był nieodłącznym elementem stanu rycerskiego. Chociaż nigdy nie spisane, zasady te do dzisiaj kształtują nasze pojmowanie rycerza jako szlachetnego i honorowego wojownika. W „Dziejach Tristana i Izoldy” tytułowy bohater został przedstawiony jako kierujący się etosem rycerskim. Chociaż można mu zarzucić złamanie kilku jego zasad, w rozumieniu swoich czasów Tristan pozostawał przykładem rycerza idealnego.

Spis treści

Osiem cnót rycerskich

Na etos rycerza składało się osiem cnót. Każdy, kto pragnął zasłużyć sobie na pas i ostrogi (atrybuty pasowanego przedstawiciela stanu rycerskiego), musiał je reprezentować. Ośmioma cnotami rycerskimi są:

  • Wierność – oddanie swojemu seniorowi i towarzyszom broni.
  • Pobożność – okazywana między innymi gotowością do obrony wiary.
  • Męstwo – umiejętności bojowe, również jako zdolność do podejmowania właściwych decyzji w obliczu przeciwności losu.
  • Roztropność – postępowanie odważne i dumne, nieszukanie głupiej chwały bitewnej. Znajomość forteli wojennych.
  • Dworność – przystojne zachowanie, szczególnie wobec dam. Znajomość sztuki i kultury.
  • Hojność – gest wobec słabszych, biedniejszych, gorzej urodzonych.
  • Uczciwość – odrzucenie kłamstwa i zdrady jako środków do osiągania celów.
  • Uznanie innych – dbanie o swoje dobre imię. Okazywanie szacunku równym sobie i kobietom. Godne postępowanie wobec słabszych.

Etos rycerski w Dziejach Tristana i Izoldy

Tristan opisany jest jako niezwykle sprawny w boju. Już od najmłodszych lat Gorwenal uczył go posługiwania się bronią oraz hartował ciało. Bohater niejednokrotnie wykazywał się w bitwie, pokonując między innymi smoka, czy olbrzyma Urgana Włochatego. Walcząc, stawał w obronie uciśnionych, tak jak uczynił to podczas pojedynku z Morhołtem.

Męstwo szło u Tristana w parze z roztropnością. Bohater potrafił stosować fortele, nie tylko na polu walki. Przykładem może być przebranie się za szaleńca w celu odwiedzenia ukochanej Izoldy Jasnowłosej.

Dworność również leżała w charakterze Tristana. Odpowiednie zachowanie, szczególnie wobec dam i szlachetnie urodzonych, budziło uznanie innych. Wiadomo, że potrafił grać na instrumentach oraz polować. Podarowanie Izoldzie psa Milusia stanowi zarazem przykład hojności młodzieńca. To wysublimowanie powodowało gniew zazdrosnych baronów, ukazanych wobec Tristana jako nierycerscy.

Jedyny problem, jaki można mieć z cnotami bohatera, stanowią wierność i uczciwość. Nie podlega wątpliwości, że Tristan początkowo gardził wszelkim kłamstwem i zdradą. Ojcowską miłość króla Marka zdobywa właśnie poprzez wierną walkę w imieniu swojego seniora. To właśnie oddanie władcy każe mu walczyć z Morhołtem, a potem zdobyć dla niego Izoldę. Wypicie magicznego napoju zawraca go jednak z tej ścieżki prawości. Pustelnik Ogryn wypomina mu nawet, że łamie zasady wiary chrześcijańskiej. Bohater uważa jednak, że nie porzucił rycerskiego etosu, ponieważ to przeznaczenie połączyło go z Izoldą i nic nie może na to poradzić.

Wyraża to aspekt tragiczny opowieści – jedyną skazę na idealnej postaci rycerza stanowi zakazana miłość.


Przeczytaj także: Paweł Iwanowicz Cziczikow – charakterystyka

Aktualizacja: 2024-07-02 14:59:08.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.