W średniowieczu literatura epoki stworzyła modele parenetyczne, które przedstawiały wzory postaw i zachowań dla różnych warstw społecznych. Wśród tych wzorców znajdował się idealny rycerz, władca czy święty. Istnieje także parenetyczny model miłości fatalnej — niespełnionej i przynoszącej zagubienie kochankom, który reprezentuje „Tristan i Izolda”.
Miłość fatalna kojarzy się z grecką tragedią, spełniającą podobne kryteria, z których najważniejsze jest prowadzenie kochanków do zguby. W „Tristanie i Izoldzie” sytuacja jest oczywista: rycerz umiera z tęsknoty za ukochaną, ona zaś umiera z rozpaczy po jego śmierci. Przed tragicznym końcem przeżywają wiele nieprzyjemnych przygód, zmuszeni ukrywać swój romans przed wrogimi baronami, co sprawia, że żyją w ciągłym poczuciu zagrożenia. Ich miłość jest obciążona fatum, które prowadzi do nieuniknionej zagłady.
Miłość fatalna w tej opowieści jest również niespełniona. Tristan zdobywa Izoldę Jasnowłosą dla swojego pana, króla Marka, więc Izolda pozostaje żoną innego mężczyzny i nigdy nie będzie mogła poślubić swojego ukochanego. Oprócz tego, baronowie, wrogowie rycerza, utrudniają im życie. Kochankowie mogą jedynie spotykać się potajemnie na krótkie, acz pełne rozkoszy chwile. Wyjątkowość ich uczucia polega na tym, że ich połączenie jest możliwe tylko po śmierci. Tristan wyraża tę myśl w rozmowie z Izoldą.
Prawa ludzkie również stanowią przeszkodę dla kochanków, co jest kolejnym aspektem miłości fatalnej. Małżeństwo Izoldy Jasnowłosej z Markiem jest sprzeczne z prawem religijnym, jak zwraca uwagę pustelnik Ogryn. Tristan twierdzi jednak, że miłość, choćby wywołana napojem miłosnym, nie jest grzechem, i odrzuca zasady świata doczesnego na rzecz uczucia pochodzącego od Boga. Ich uczucie, według niego, jest niewinne, ponieważ zostało sprowadzone przez przypadek, a nie świadomy wybór. Podobnie jak bohaterowie greckich tragedii, Tristan i Izolda nieświadomie grzeszą, sprowadzając na siebie nieuniknioną zgubę, co podkreśla tragizm miłości fatalnej.
Miłość zazwyczaj kojarzy się z czymś pozytywnym, ale nie zawsze przynosi korzyści. Model miłości fatalnej w „Tristanie i Izoldzie” ma na celu uświadomienie odbiorcom tragicznych aspektów takiej relacji. Ukazuje uczucie jako niezawinioną zbrodnię przeciwko światu i ludzkiemu prawu, prowadzącą do zguby kochanków. Tak jak inne parenetyczne wzorce, losy Tristana i Izoldy przekazują godną naśladowania postawę średniowieczną, w tym przypadku ukazującą siłę prawdziwej miłości — czystej, niezależnej od praw ziemskich. Choć ta miłość przekracza ludzką moralność i prowadzi do zguby, autor ukazuje ją jako piękną i wartą uznania.
Aktualizacja: 2024-08-02 17:51:08.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.